Ο σκοπός του γάμου δεν είναι να κάμεις παιδιά. Και δεν σημαίνει ότι επειδή δεν κάναμε παιδιά άρα ας πούμε ο γάμος μας δεν πάει καλά και θα διαλύσεις τον γάμο σου, είχες αποτυχημένο γάμο. Ο σκοπός του γάμου είναι άλλος, ο σκοπός η ζωή μας είναι άλλος. (Περίπου 8000 λέξεις)
Λεπτομέρειες
Τίτλος: 1077 Ο σκοπός του γάμου
Σειρά: Ομιλίες Στο Πανεπιστήμιο Κύπρου (Λευκωσία)
Ομιλητής: Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος
Αρχείο: 1077_O_SKOPOS_TOY_GAMOY.mp3
Ηχογραφήθηκε: Δευτέρα, 7 Φεβρουαρίου 2000
Διάρκεια: 54’36”
Επιλογές λήψης
Απευθείας: Αρχείο
Podcast: iTunes Spotify
Κείμενο
00:00:00
[Προσευχή]
00:00:43
[απευθύνεται στο κοινό]
00:01:06
Είχαμε μιλήσει την προηγούμενη φορά… είχαμε φτάσει μάλλον μέχρι εκεί στο σημείο των αρραβώνων, που γίνεται η επίδοση και η αλλαγή των δαχτυλιδίων. Και είχαμε πει για το πως όλα αυτά γίνονται εις το όνομα του Θεού, στο όνομα της Αγίας Τριάδος, με τον τύπο του Τιμίου Σταυρού, με τη σχέση αυτή των ανθρώπων που είναι μια σχέσης αγάπης, σταυρικής σχέσης, υπέρβασης του εαυτού μας, υπέρβασης του εγώ μας, και ότι όταν όλα αυτά τα πράγματα χτίζονται πάνω στην ευλογία του Θεού, είναι πραγματικά με στερεά θεμέλια, πολύ στερεά θεμέλια.
00:01:58
Εν συνεχεία έχομε μια μεγάλη ευχή και τελευταία, την οποία τελειώνει και η ακολουθία του αρραβώνος.
00:02:10
[απευθύνεται στο κοινό]
00:03:14
Λέει λοιπόν αυτή η ευχή παιδιά, ως εξής. Θα σας διαβάσω λίγο στα αρχαία και μετά το μεταφράζομε στα νέα ελληνικά για το καταλάβετε.
«Κύριε ὁ Θεὸς ἡµῶν, ὁ τῷ παιδὶ τοῦ Πατριάρχου Ἀβραὰµ συµπορευθεὶς ἐν τῇ Μεσοποταµίᾳ, στελλοµένῳ νυµφεύσασθαι τῷ κυρίῳ αὐτοῦ Ἰσαὰκ γυναῖκα, καὶ διὰ µεσιτείας ὑδρεύσεως ἀῤῥαβωνίσασθαι τὴν Ῥεβέκκαν ἀποκαλύψας»
00:03:40
Απευθύνεται στον Θεό. Είναι μια ευχή, προσευχή του ιερέως που μιλά προς τον Θεόν, και λέει ως εξής. Κύριε ο Θεός ημών, Κύριε Θεέ μας, εσύ ο όποιος επήγες μαζί με τον δούλο του Πατριάρχου Αβραάμ εις τη Μεσοποταμία. Είναι μια… ένα γεγονός παιδιά που περιγράφει η Παλαιά Διαθήκη, που ο Αβραάμ έστειλε τον δούλο του στην Μεσοποταμία να βρει για το παιδί του τον Ισαάκ κάποια κοπέλα, από την πατρίδα του, να την αρραβωνιαστεί, και εκεί εσυναντήθηκε στο πηγάδι όταν επήγε να ποτίσει τα ζώα του με τη Ρεβέκκα, η οποία έγινε σύζυγο του Ισαάκ.
00:04:24
Και αυτό ήταν κατ’ αποκάλυψη του Θεού. Έτσι λοιπόν απευθύνεται στον Θεό, και λέει εσύ Θεέ μου ο όποιος έκαμες τρόπον τινά αυτό το συνοικέσιο, έτσι, εσύ εκανόνισες να τακτοποιηθεί το παιδί του Αβραάμ, ο Ισαάκ, να λάβει ως σύζυγόν του τη Ρεβέκκα, εκεί στο… στο φρέαρ που πήγαν να ποτίσουν τα ζώα τους, και αυτό το έκανε ο ίδιος ο Θεός, μέσα στην πρόνοιά του.
00:04:55
Εδώ παιδιά θέλω να πω το εξής, ότι… όπως όλοι μας στη ζωή βέβαια, αλλά και σε αυτό το σημείο να ξέρετε, στο σημείο του γάμου, είναι… που είναι τόσο πολύ σημαντικό για κάθε άνθρωπο, και τόσο σοβαρό, και τόσο σπουδαίο για όλη τη ζωή του ανθρώπου, και για την παρούσα ζωή και για την μέλλουσα ζωή. Είναι κάτι το οποίο είναι… ρυθμίζει πολλές φορές όλη την πορεία μας μέσα στον κόσμο αυτό, αλλά όπως και κάθε λεπτομέρεια της ζωής μας όπως μας είπε ο Χριστός ότι, ούτε μία τρίχα από το κεφάλι μας δεν πέφτει εάν ο Πατήρ ημών ο ουράνιος δεν το επιτρέψει.
00:05:36
Και δεν είναι ότι ο Θεός ασχολείται με τις τρίχες τις κεφαλής μας βέβαια, δεν ασχολείται με τρίχες ο Θεός, αλλά θέλει να πει ότι η ζωή του ανθρώπου δεν είναι έτσι αφημένη στην τύχη της, δεν είναι απρονόητος η ζωή του ανθρώπου. Ο Θεός έχει τα πρόνοιά του για τα πάντα. Τα πάντα ο Θεός τα ξέρει, τα βλέπει, τα γνωρίζει, χωρίς να καταργεί την ελευθερία του ανθρώπου. Δεν καθορίζει ο Θεός παιδιά τη ζωή μας έτσι, δεν την καθορίζει ο Θεός. Ο Θεός την γνωρίζει όμως. Την γνωρίζει χωρίς να την καθορίζει.
00:06:10
Αυτό είναι το μυστήριο του Θεού που ίσως είναι δύσκολο πολλές φορές να το εννοήσομε. Πως ο Θεός ξέρει ένα πράγμα αλλά δεν είναι αυτός που το καθορίζει. Για αυτό και ο άνθρωπος είναι απόλυτα ελεύθερος να… ρυθμίσει την ζωή του όπως θέλει. Σήμερα είναι καλός αύριο γίνεται κακός. Σήμερα είναι άγιος αύριο γίνεται αμαρτωλός. Σήμερα ξέρω ‘γω είναι μαύρος μετά γίνεται άσπρος. Έχει ελευθερία, και για αυτήν την ελευθερία του δεν ευθύνεται κανένας άλλος παρά μόνο απόλυτα ο ίδιος ο άνθρωπος, δεν ευθύνεται κανένας.
00:06:41
Όμως, ο Θεός αφού γνωρίζει τα πάντα στη ζωή μας, αυτό το πράγμα το οποίο είναι τόσο σημαντικό, το γεγονός του γάμου μας, δεν είναι έξω από τη γνώση του Θεού. Και όταν ο άνθρωπος αφήσει τον Θεό στη ζωή του να… να προπορευθεί ή να συμπορευθεί ακόμα μαζί μας ο Θεός, τότε πραγματικά ο Θεός ευλογεί τον άνθρωπο και σκεπάζει τον άνθρωπο. Μας σκεπάζει ο Θεός από τις παγίδες, από τα λάθη, από πράγματα τα οποία δεν μας συμφέρουν. Προ πάντων, πράγματα που δεν συμφέρουν την ψυχή μας που είναι αιώνια η βλάβη.
00:07:21
Εάν ο άνθρωπος πραγματικά αφήσει τη ζωή τους στα χέρια του Θεού, όπως λέμε στη Θεία Λειτουργία, «πᾶσαν τὴν ζωὴν ἡµῶν, Χριστῷ τῷ Θεῷ παραθώµεθα». Ολόκληρη τη ζωή μας να την δώσομε, να την παραδώσομε, στον Χριστό τον Θεό, και αφήσομε τον Θεό να κατευθύνει την ζωή μας. Χωρίς να σημαίνει αυτό βέβαια ότι καθόμαστε με σταυρωμένα τα χέρια και περιμένω τον Θεό να κάμει τα πάντα. Όχι.
00:07:46
Με απλά λόγια εμείς κάνομε στη ζωή μας αυτό που θέλομε. Δηλαδή τι θέλω να κάνω; Θέλω να παντρευτώ; Εντάξει, αφού θέλω θα παντρευτώ, σημαίνει ότι θα έχω τα μάτια μου ανοιχτά, όχι βέβαια να κοιτάζω ας πούμε όπως κοιτάζουν μερικοί μες το αυτοκίνητο [και] παν’ να τουμπάρουν καμιά ώρα,
[ακροατήριο γελά]
έτσι; Που κοντεύει να βγει ο λαιμός τους ας πούμε…
[ακροατήριο γελά]
Όχι έτσι παιδιά. Αυτό δεν είναι κοίταγμα. Αυτό είναι… πως να πούμε, ακτίνες λέιζερ, δεν είναι… δεν είναι κοίταγμα αυτό. Θέλω να πω να… εντάξει, θες να παντρευτείς παιδί μου είναι φυσικό ότι θα προσέξεις να βρεις μια κοπέλα καλή. Δεν θα σου ‘ρθει καμιά ώρα ουρανοκατέβατη μέσα στη σακούλα την νάιλον. Έτσι ανοίξεις και γράφει τη διεύθυνσή σου απέξω ας πούμε, δεν γίνεται.
00:08:29
Πρέπει να βρεις μια κοπέλα, να βρεις μια κοπέλα η οποία κατά πάντα – κατά πάντα παιδιά, σημαίνει ότι θα αισθανθείς ότι αυτή η κοπέλα μπορεί να είναι η σύζυγός σου. Κατά πάντα. Ο άνθρωπος δεν είναι μονοφυσίτης, δεν είμαστε πνεύματα, δεν κινιόμαστε στον χώρο των πνευμάτων, δεν είμαστε φαντάσματα, σαν το φάντασμα του Λούβρου, δεν θέλω να βρω ένα άλλο φαντάσματα να παντρευτούμε.
00:08:51
Όταν θα πας να παντρευτείς, και εφόσον είσαι άνθρωπος, άρα θα παντρευτείς έναν άνθρωπο. Είτε γυναίκα είναι είτε άντρας είναι. Άρα λοιπόν, πρέπει να αισθάνεσαι απέναντι σ’ αυτόν τον άνθρωπο μίαν απόλυτην ας πούμε έτσι έλξη, μίαν απόλυτη έλξη. Δεν είναι… και αυτό που λέει μερικές φορές ότι… πως να πούμε, να κοιτάζομε την ψυχή του ανθρώπου και όχι ας πούμε… και το σώμα του ακόμα. Δεν είναι παιδιά αυτά τα πράματα… αυτά είναι μονοφυσίτικα πράματα. Οπωσδήποτε είναι άνθρωπος και ο άνθρωπος είναι ολόκληρος ο άνθρωπος.
00:09:30
Υπάρχουν πράγματα στον άλλο άνθρωπο που τον απωθούν. Βέβαια να μην είμαστε… πως να πούμε, παράξενοι. Βέβαια το αποτέλεσμα αν είμαστε παράξενοι… να μείνομε μόνοι μας, δεν υπάρχει άλλη λύση ας πούμε. Δεν είναι αυτό αλλά… ούτε το ένα, ούτε μόνο να κοιτάζει κανείς τον άλλο άνθρωπο σαν σώμα, διότι δεν είναι σώμα μόνο ο άλλος άνθρωπος. Αυτό είναι λάθος. Όποιος χτίσει το γάμο του πάνω σε αυτή την βάση, θα διαλυθεί ο γάμος αυτός, δεν σας σταθεί, θα προδοθεί μιαν ώρα, είτε από τη μια πλευρά είτε από την άλλη. Διότι ο άνθρωπος δεν παραμένει σωματικά ο ίδιος, έχει και τις φθορές του, συνηθίζει κιόλας ο ένας τον άλλο… Ούτε ούτε μόνο σώμα αλλά ούτε μόνο πνεύμα. Δεν μπορείς να πεις ότι εγώ θα παντρευτώ μια κοπέλα επειδή είναι… πώς να πούμε, εξωτερικά μου είναι αντιπαθέστατη άλλα έχει διάνοιαν, έχει πνεύμα, έχει…
00:10:25
Δεν γίνεται, πώς θα το κάνομε, πρέπει να υπάρξει μια… απόλυτη ας πούμε έλξη στον άλλο άνθρωπο και βέβαια αυτό παιδιά είναι… στον κάθε ένα διαφέρει. Έτσι, στον κάθε ένα διαφέρει. Για… για μας ας πούμε μια κοπέλα είναι άκρως αποκρουστική, για τον άλλο είναι άκρως γοητευτική. Ο κάθε ένας έχει τα δικά του κριτήρια, τις δικές του προϋποθέσεις…
00:10:47
Για αυτό πρέπει κανείς όταν… όταν προχωρεί να παντρευτεί, πράγματι να κοιτάξει. Δηλαδή να προσέξει, να βρει μια κοπέλα η όποια [ασαφής] ότι αυτή η κοπέλα ξέρω ‘γω μου αρέσει, ή αυτό το αγόρι μου αρέσει, είναι άνθρωπος… μετά τον γνωρίζει καλύτερα, με σοβαρότητα, με σωφροσύνη, περιμένει να γνωρίσει τον άλλον άνθρωπο, να τον δει, να του μιλήσει, να μην σταθεί μόνο στην εξωτερική εμφάνιση, να προχωρήσει πέρα από τα εξωτερικά, να δει και αν εσωτερικά ταυτίζεται, αν έχει εσωτερική επικοινωνία, ψυχική επικοινωνία, που είναι το βασικότερο και το σπουδαιότερο βέβαια, χωρίς να παραμελείται και η άλλη πλευρά του ανθρώπου, και μετά αφού φτάσει μέχρι εκεί, χωρίς να αρχίσει εκείνα τα… τις υποσχέσεις που είπαμε και άλλες φορές, εκείνα όλα τα ας πούμε τα ειδυλλιακά ας πούμε, ξέρω ‘γω θα πεθάνω και να κάμω και να… να χαθώ ας πούμε,
00:11:44
τότε ο άνθρωπος παιδιά μας εάν μάθει να προσεύχεται, και πατά και λίγο φρένο στις ενέργειές του, και αφήνει και τον Θεό να προπορεύεται, να προπορεύεται, άφησε τον Θεό να προχωρήσει, και παρακάλεσε τον Θεό και πες, Θεέ μου εσύ ο όποιος γνωρίζεις τα πάντα, και ξέρεις τα πάντα, αν αυτό το οποίο πάω να κάνω, είναι για το καλό μου, και είναι για το συμφέρον μου, όχι το χρηματικό, το συμφέρον μου ως άνθρωπος, σαν ύπαρξη, σε παρακαλώ ευλόγησε αυτήν τη σχέση. Και αν δεις ότι προχωράει αυτή η σχέση, ανοίγουν οι πόρτες ας πούμε, προχωρούν τα πράγματα ομαλά, ήρεμα και τα λοιπά, χωρίς να πιέζεις τα πράγματα, με μιαν έτσι ομαλή πορεία, τότε καταλαβαίνεις ότι τα πράματα προχωρούν. Αφού προχωρούν, και εσύ παρακαλάς τον Θεό να σε σκεπάζει, να σε φυλάξει, να ευλογήσει το δρόμο σου, τότε δεν γίνεται λάθος παιδιά. Τότε τα πράγματα πάνε καλά.
00:12:40
Και αν ακόμα αντί για το… πώς να πούμε, το πριγκιπόπουλο των ονείρων σου βρεις κανα στραβόξυλο, πάλι δεν πειράζει, μπορεί να ‘ναι αυτός ο άνθρωπος ο οποίος είναι για μας, να ‘ναι αυτός ο άνθρωπος. Γιατί είπαμε ότι ο γάμος παιδιά ο πρώτος σκοπός του γάμου, ο πρώτος σκοπός και ο μέγιστος σκοπός του γάμου είναι η σωτηρία του ανθρώπου, είναι… είναι ο γάμος του με τον Χριστό. Είναι να υπερβεί τα αισθητά να υπερβεί τον γάμο του, να υπερβεί τα παρόντα, για να αποκτήσει μια αιώνια σχέση με τον Θεό, και μετά να ξαναβρεί όλα τα παρόντα μέσα από την προοπτική της σχέσης του με τον Θεό.
00:13:19
Άρα και σε περίπτωση που εξωτερικά ακόμα φορτωθείς ένα σταυρό αντί μια ευτυχία, μη γογγύσεις, μη γογγύσεις, δέξου αυτό το πράγμα πάνω σου. Ο Σταύρος, η δοκιμασία, θα δουλέψει θετικά, εάν μάθεις αυτό το μεγάλο μάθημα να αξιοποιείς πνευματικά και τις δυσκολίες σου ακόμα. Μέχρι ακόμα και τις αμαρτίες μας παιδιά μπορούμε να τις αξιοποιήσομε πνευματικά, και τα λάθη μας, και τα πάντα. Δια της ταπεινώσεως, δια της μετανοίας, δια της υπομονής, δια της μακροθυμίας, δουλεύουν όλα αυτά μέσα μας και μας… κάνουν πιο μακρόθυμους, πιο ήπιους, πιο… πιο πολύ γεμάτους πραότητα. Γιατί καταλαβαίνομε τι γίνεται. Και ακόμα περισσότερο μας δίδουν το πραγματικό νόημα της ζωής μας.
00:14:10
Δηλαδή μας ξεκολλούν από τα παρόντα πράγματα. Μας φέρνουν… καταλάβαμε ότι κοίταξε, δεν είναι τα παρόντα, το ζητούμενο, αλλά είναι… είναι τα αιώνια, είναι αυτά τα οποία έχουν όντως αξία στη ζωή μας.
00:14:23
Για αυτό πολλές φορές που λένε μερικά παιδιά ότι, μα είναι αμαρτία να γνωρίσω ένα παιδί ξέρω ‘γω; Όχι δεν είναι αμαρτία. Επιβάλλεται, πώς θα παντρευτείς; Βέβαια επιβάλλεται να γνωρίσεις ένα παιδί, 100 παιδιά, χίλια παιδιά, φτάνει, η γνωριμία σου να είναι γνωριμία με σωφροσύνη, με εγκράτεια, με σεβασμό προς τον άλλον άνθρωπο, να μην ανοίγεις το στόμα σου να του λες μεγάλα λόγια, να περιμένει να τον γνωρίσεις, ή ακόμα αν θέλεις, εκ των προτέρων να του πεις κοίταξε, αυτό το οποίον κάνομε είναι μια γνωριμία και μόνο, δεν είναι τίποτα παραπάνω. Δεν είναι έρωτας, δεν είναι συναίσθημα, δεν είναι τίποτα, είναι μια γνωριμία.
00:15:03
Καλύτερα στην αρχή να… να ‘ναι λίγο παγωμένα τα πράγματα, και να ζεσταίνουν σιγά σιγά, παρά να ‘ναι ζεστά στην αρχή και να παγώσουν απότομα, και να μείνουν όλοι στα κρύα του λουτρού μετά, και να ψάχνουμε να βρούμε… [ασαφής φράση]. Δεν γίνεται.
00:15:19
Καλύτερα τα πράγματα να εξελίσσονται ομαλά. Και προπάντων παιδιά σε τέτοιες πορείες και τέτοια εγχειρήματα, δεν χρειάζεται βιασύνη και χρειάζεται πολλή προσευχή. Να παρακαλούμε τον Θεό να ευλογήσει αυτήν την πορεία μας. Και να είμαστε έτοιμοι, να είμαστε έτοιμοι παιδιά, εάν κοπεί αυτή η πορεία να πούμε, να ‘ναι ευλογημένο, εντάξει, στοπ. Εφόσον εμείς θέλομε το θέλημα του Θεού, και εκόπηκε ο δρόμος, κάτι πάει να πει αυτό το πράγμα.
00:15:49
Εάν μια πόρτα παιδιά δεν ανοίγει, μην την σπάζετε την πόρτα αυτή. Χτυπάτε το κουδούνι, χτυπάτε ξέρω ‘γω την πόρτα, δώστε κανα δυο κλωτσιές στην πόρτα, αλλά μην την σπάσετε. Αν την σπάσετε θα σπάσετε το κεφάλι σας. Διότι ύστερα θα λέτε, δεν έπρεπε να γίνει αυτό. Είναι αποδεδειγμένο ότι αυτός ο άνθρωπος που επιμένει επιμένει επιμένει επιμένει όταν είναι κλειστές οι πόρτες, συνήθως δεν του βγαίνει σε καλό.
00:16:13
Έχει ο Θεός την πρόνοιά του. Γι’ αυτό εφόσον προσευχόμαστε, περιμένομε. Αν ανοίξει ο δρόμος προχωρούμε. Και αν είναι από τον Θεό παιδιά, αν είναι από τον Θεό, και πράγματι εμείς θέλομε το θέλημα του Θεού, ο Θεός δεν θα μας αφήσει. Ο Θεός είναι πατέρας μας. Δεν πρόκειται να αφήσει ο Θεός. Θα γίνει αυτό το πράγμα. Όσες δυσκολίες και αν υπάρχουν. Όσα εμπόδια και αν υπάρξουν θα γίνει. Και αν εμείς ζητούμε το θέλημα του Θεού, και παρακαλούμε τον Θεό να κάμει το θέλημά του, εάν δεν είναι για το συμφέρον μας, τότε θα κλείσει ο Θεός τον δρόμο, αλλά πρέπει και εμείς να ‘μαστε συνετοί, να μην πιάσομε την μπουλντόζα να τα χαλάσομε. Όχι, έκλεισε ο δρόμος, προσπάθα, δες, αυτά, φτάνει. Μην αρχίζεις ας πούμε τους εκβιασμούς τις απειλές τα… εκείνα όλα. Σφίξε την καρδιά σου και τράβα λίγο πίσω και κάνε υπομονή. Ο Θεός ξέρει περισσότερα από μας, ο Θεός βλέπει το μέλλον μας, δεν είναι αστεία πράγματα ο γάμος.
00:17:10
Και ακόμα κάτι. Και αν ακόμα παιδιά αργεί να βρεθεί ξέρω ‘γω το έτερον ήμισυ, για τον άλφα ή τον βήτα λόγο δεν βρίσκομε κάποιον άνθρωπον ο οποίος μας αναπαύει, ή δεν μας βρίσκει κάποιος άνθρωπος που μας αναπαύει – θυμάμαι όταν πήγα εγώ στην Αγγλία, συνήντησα τον… τον καλαδερφό μου. Έτσι δεν λέγεται; Καλαδερφός μου, αυτός που… ο γιος της νούνας μου. Ξέρετε, ένα παιδί από την Αγγλία, Εγγλεζοκυπραίος, γεννημένος εκεί… του λέω… λέει μου η μάμα του, πε του τίποτα να παντρευτεί ξέρω ‘γω… είχαμε και χρόνια να ιδωθούμε, είχαμε 20 χρόνια να με δει, να τον δω, είμαστε μωρά, που… βρεθήκαμε, μετά εγώ έφυγα στο Άγιον Όρος, αυτός ήταν στην Αγγλία, τέλος πάντων. Βρεθήκαμε στην Αγγλία, εγώ μονάχος, εκείνος ένα πλουσιόπαιδο, Αγγλοκύπριος, του λέω… άντε ρε Χρήστο, άντε γιε μου, αποφάσισε να παντρευτείς παιδί μου… τι να του πω; Αφού μου είπε η μάνα του.
[ακροατήριο γελά]
Έπρεπε να… να ευχαριστήσω τη νούνα μου. Μου λέει, πάτερ, εγώ έχω αποφασίσει, οι γυναίκες δεν αποφάσισαν ακόμα.
[ακροατήριο γελά]
00:18:20
Λοιπόν, μέχρι που να βρούμε ή να μας βρουν, καλό να έχομε υπομονή, να ‘χομε υπομονή. Και να ξέρομε ότι… κοίταξε ένα πράγμα. Ο σκοπός του ανθρώπου δεν είναι ο γάμος, ούτε ο μοναχισμός, ούτε τίποτα άλλο. Όπως και σκοπός του γάμου δεν είναι να κάμεις παιδιά. Ο σκοπός του ανθρώπου είναι η σχέση του… η αιώνια σχέση του με τον Θεό. Αυτό είναι το πρώτο ζητούμενο. Αν αυτό το επιτύχει κανείς, τότε είναι πλήρης αυτός ο άνθρωπος.
00:18:51
Και μες το γάμο, εάν πετύχεις το σκοπό του γάμου, εντάξει μπορεί να μην κάνεις παιδιά, μπορεί να μην… για τον άλφα ή τον βήτα λόγο, μα δεν σημαίνει θα διαλύσεις τον γάμο σου, είχες αποτυχημένο γάμο ή τέλος πάντων οτιδήποτε. Εντάξει, ξέρω, καταλαβαίνω, είναι ένα τραύμα, είναι μια έλλειψης, αλλά δεν σημαίνει ότι επειδή δεν κάναμε παιδιά άρα ας πούμε ο γάμος μας δεν πάει καλά. Ο σκοπός του γάμου είναι άλλος, ο σκοπός η ζωή μας είναι άλλος. Και κάνομε υπομονή, περιμένομε, προσπαθούμε, περιμένομε, δεν αγχωνόμαστε.
00:19:23
Ανακαλύπτομε στη ζωή μας την πραγματική της αξία, την πραγματική της υπόσταση. Δεν έχει σημασία παιδιά είτε το ένα είτε το άλλο, αυτά είναι παρεχόμενα πράγματα, είναι του παρόντος βίου. Εντάξει, έχει κάθε πράγμα ας πούμε τις ωραιότητές του. Αλλά ποιος είπε ότι και κάθε τρόπος ζωής δεν έχει για ωραία όψη.
00:19:47
Να μη μας πιάνει το άγχος. Θυμάμαι μια φορά ήρθε στον γερο Παΐσιο ένας, σας είπα, ήρθε ένα παιδί, απελπισμένος… αυτό, του λέει, γέροντα είμαι 37 χρόνων και ακόμα δεν παντρεύτηκα – είχε κατάθλιψη. Δεν παντρεύτηκα, 38 χρονών και δεν παντρεύτηκα. Ο γέροντας του λέει, ρε παιδάκι μου εγώ είμαι 70 και δεν παντρεύτηκα.
[ακροατήριο γελά]
κάμε υπομονή έχεις ακόμα.
[ακροατήριο γελά]
Τι να κάνει και αυτός, έπρεπε να αναπαύσει τον κόσμο όλο.
00:20:18
Λοιπόν, θέλω να πω παιδιά ότι πίσω από αυτά τα αστεία, έχει ένα νόημα. Ότι τούτα τα πράματα είναι ωραία, είναι καλά ας πούμε. Κάθε πράμα στην ώρα του, στον τόπο του, αλλά εάν δεν μάθετε να ανακαλύψετε τον σκοπό της ζωής σας, το νόημα της ύπαρξής σας, και νομίζετε ότι το νόημα της ζωής σας είναι ο γάμος, ή είναι ένας άντρας ή μια κοπέλα, ή είναι τα παιδιά ή είναι ξέρω ‘γω οι σπουδές ή είναι οτιδήποτε, τότε σημαίνει ότι περιορίζετε το νόημα της ζωής σας, και ειδωλοποιείτε ένα πράγμα που δεν είναι απόλυτο, είναι σχετικό. Ώστε αν αυτό το πράγμα συντριβεί μιαν ώρα, είτε λέγεται γάμος, είτε λέγεται σπουδές, είτε λέγεται υγεία δική μας, μπορεί να πάθομε κάτι και να αρρωστήσομε, και να μην μπορέσομε να προχωρήσομε, ή μια αποτυχία ή οτιδήποτε συμβεί στη ζωή μας, εάν δεν καταλάβομε ποιο είναι το νόημα μας, και απολυτοποιούμε αυτά τα σχετικά πράγματα, τότε είναι κίνδυνος παιδιά κάποια στιγμή να συντριβούμε. Είναι σαν αυτόν που στέκει σε ξύλινα πόδια. Κάποια ώρα θα σπάσουν εκείνα τα πόδια και θα πέσει κάτω. Δεν μπορείς να κάμνεις είδωλο τη ζωής σου, το γάμο σου, τα παιδιά σου, τον άντρα σου, τη θέση σου, τα λεφτά σου, το κεφάλι σου, τις γνώσεις σου. Δεν είναι αυτά τα πράγματα.
00:21:34
Πρέπει να βγούμε πάνω από αυτά τα πράγματα ώστε να έχομε και ειρήνη μες στη ζωή μας. Εάν ο άνθρωπος καταλάβει και συνειδητοποιήσει και γευθεί ποιος είναι ο σκοπός της υπάρξεώς του, δεν φοβάται μετά. Δε φοβάται ας πούμε, δεν τον πιάνει εκείνο το άγχος όλο, εκείνες οι ζήλιες, εκείνες οι καχυποψίες, οι ανασφάλειες, οι φοβίες. Που επήγες, από που ήρθες, που ήσουν, με ποιον μίλησες, τι έκαμες, με απάτησες, δε με απάτησες, πως με απάτησες, πόσες φορές, με πόσους τρόπους, που, μα…
[ακροατήριο γελά]
00:22:05
Μα τι χρειάζονται όλα αυτά τα πράγματα ας πούμε. Ανασφάλειες, φοβίες, γιατί; Γιατί διότι… διότι δεν είχες άλλο σκοπό από αυτόν. Δεν βγήκες πάνω από αυτά τα πράγματα. Και βασανίζεις και τον άλλο άνθρωπο έτσι. Και αγχώνεσαι, κουράζεσαι, και κουράζεις. Όταν κουράζεσαι κουράζεις και τους άλλους ανθρώπους.
00:22:25
Και ένας γάμος που έχει κούραση μέσα, κάποια στιγμή θα… θα κρεπάρει αυτός ο γάμος, δεν θα σταθεί, είναι δυνατόν. Όταν… όταν κουράζεις τον άλλον άνθρωπο, δεν μπορείς. Δηλαδή κάποια ώρα θα γεράσει αυτή η σχέσης.
00:22:39
Να είμαστε σίγουροι λοιπόν παιδιά ότι ο Θεός έχει τη μέριμνά του, και αυτό μιλά όλη… όλη η αποκάλυψη του Θεού. Εδώ στην Παλαιά Διαθήκη ο Θεός πήγε μαζί με τον δούλο εις την Μεσοποταμία, για να βρει στον Ισαάκ μια γυναίκα, την Ρεβέκκα. Ήταν μες το σχέδιο του Θεού, μέσα στην πρόνοια του Θεού. Γιατί; Γιατί ο Αβραάμ, ο πατέρας του, επροσευχήθηκε στο Θεό και επικαλέστηκε τη βοήθεια του Θεού.
00:23:06
Αλλά από τη στιγμή που παρακαλείς τον Θεό να κάμει το θέλημά του, σημαίνει ότι είσαι έτοιμος να το αποδεχθείς, όχι μετά να θέλεις το δικό σου, όπως κάποιος στο Γεροντικό που λέει ότι κάποιος γέροντας, κάποιος μοναχός, του κακοφάνηκε γιατί μερικά πράγματα δεν πήγαν όπως τα ήθελε. Του εξηγούσε ο γέροντας ο άλλος,
– Πάτερ μου δεν είναι έτσι.
– Όχι, έπρεπε να γίνει έτσι, έπρεπε να γίνει αλλιώς, και γιατί ο Θεός δε μου το ‘κάμε…
– Άντε του λέει, να κάνομε μια προσευχή και να φύγομε. Να πούμε το «Πάτερ ημών». Πάτερ ημών ο εν τοις ουρανοίς, γενηθήτω το θέλημα μου ως εν ουρανό και επί της γης, λέει ο…
[ακροατήριο γελά]
ο γέροντας. Λέει,
– Όχι πάτερ, λάθος. Γενηθήτω το θέλημα σου.
– Όχι λέει, γενηθήτω το θέλημα μου.
– Το θέλημα σου πάτερ.
– Λέει, βρε πάτερ εσύ μας έφαγες από το πρωί να γίνει το θέλημα σου, τώρα θέλεις το θέλημα του Θεού; Αφού θέλεις το δικό σου θέλημα.
00:23:54
Είναι σαν να παρακαλείς τον Θεό, γενηθήτω το θέλημα μου εμένα, όπως το θέλω εγώ. Όχι όπως το θέλεις εσύ, εσύ να κάνεις κουμάντο σπίτι σου.
[ακροατήριο γελά]
Από την στιγμή που παρακαλείς τον Θεό να γίνει το θέλημα του, σημαίνει ότι έχεις εμπιστοσύνη σ’ αυτόν τον Θεό. Είσαι έτυμος να αφήσεις τον Θεό και στον Θεό ακόμα, θέλεις να αφήσεις και στον Θεό ένα… ένα χώρο στη ζωή σου, να ενεργήσει και ο Θεός, να γίνει αυτό που έλεγε και ο αείμνηστος γέροντας μας, που είναι ο Θεός παιδί μου; Πού είναι ο Θεός; Όταν έσφιγγαν τα πράγματα και ου τώρα να γίνει ας πούμε… για σταθείτε. Καλά ο Θεός που είναι; Δηλαδή ο Θεός δεν έχει την μερίμνά του για μας; Ο Θεός μας άφησε, μας πέταξε, μας εγκατέλειψε;
00:24:40
Και πράγματι παιδιά, ο Θεός είναι η πιο μεγάλη ύπαρξης που υπάρχει ας πούμε, η πιο μεγάλη ύπαρξης, που έχει μεγίστη ας πούμε, απεριόριστη, ανέκφραστη, ανυπολόγιστη, δύναμη η παρουσία στη ζωή μας, φτάνει εμείς να το θέλομε. Εάν εμείς δεν θέλομε, ο Θεός υποχωρεί. Ο Θεός ποτέ την ελευθερία του ανθρώπου δεν την καταστρατηγεί. Ποτέ δεν θα σου κόψει την ελευθερία σου. Έχεις δικαίωμα να κάμεις ό,τι θέλεις, ό,τι θέλεις.
00:25:11
Ποτέ ο Θεός δεν θα επέμβει να σταματήσει την πορεία της ελευθερίας σου εκτός εάν εσύ το ζητήσεις. Για αυτό μας δίδαξε ο Χριστός να ζητούμε το θέλημα του Θεού «ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς». Γιατί είναι Πατέρας μας, γιατί είναι πανάγαθος, είναι παντογνώστης, ξέρει τα πάντα, ξέρει όλη την πορεία της ζωής μας, και προπάντων πρέπει εμείς να μάθομε να αφήνομε στον Θεό την δική μας ζωή.
00:25:38
Πιο κάτω λοιπόν λέει, αυτός, εσύ ο Θεός που επήγες μαζί με το παιδί του… τον δούλο του Αβραάμ, στη Μεσοποταμία, ευλόγησον τον αρραβώνα των δούλων σου… δυο ονόματα, Κωνσταντίνου και Ελένης να πούμε. Του δε και της δε. Του τάδε και της τάδε.
00:26:05
[παύση]
00:26:09
Ξέρετε αυτή η… η σημασία των ονομάτων στην Εκκλησία, έχει μεγάλη σημασία. Κάθε άνθρωπος έχει το όνομά του. Είναι ο Κώστας, είναι η Ελένη, είναι ο Μάριος, είναι ο Γιώργος, είναι ξέρω ‘γω η Μαρία, η… η Παναγιώτα… ο κάθε ένας έχει το όνομά του, και έχει σημασία αυτό παιδιά στην Εκκλησία. Δεν λέει τον δούλο σου τούτο, ή αυτών των ανθρώπων που είναι εδώ μπροστά σου. Όχι, αυτοί οι δύο άνθρωποι έχουν το δικό τους όνομα. Αυτό έχει τεράστια σημασία. Είναι πρόσωπα, συγκεκριμένα, μοναδικά, ανεπανάληπτα, όπως ο Θεός είναι πρόσωπο, αυτά είναι πρόσωπα, τα οποία καλούνται να αποκτήσουν μια προσωπική σχέση με τον Θεό πατέρα τους, και εν συνεχεία μια προσωπική σχέση μεταξύ τους. Αυτά τα δύο πρόσωπα, δεν είναι… πως να πούμε, δεν έχουν επίθετα, δεν λέμε στην Εκκλησία επίθετα. Ο Κύριος Νικολάου και Κύριος ξέρω ‘γω… Φοίβου να πούμε.
00:27:11
Δεν θέλει επίθετα ο Θεός, δεν είχε επίθετα. Ούτε… τηλέφωνα, ούτε… διευθύνσεις. Έχει συγκεκριμένα πρόσωπα τα οποία ίστανται μπροστά στον Θεό.
00:27:24
Μου ‘κανε εντύπωση, ξέρετε καμιά φορά, τώρα ακούστε παιδιά για να το προσέξετε, αύριο που να παντρευτείτε ή όσοι είστε παντρεμένοι, ή όσοι είστε αρραβωνιασμένοι, και τα λοιπά, να προσέξετε να διατηρείτε τα ονόματα των άλλων ανθρώπων. Όταν πάεις να συστήσεις ας πούμε την σύζυγό σου, μην πεις από ‘δω είναι η σύζυγός μου. Απ’ εδώ είναι η Ελένη, η σύζυγός μου. Διότι δεν είναι ανώνυμο αυτό το πρόσωπο, δεν είναι ένα πράγμα που είναι η σύζυγός σου ας πούμε έτσι; Ούτε είναι η γυναίκα του τάδε, ή ο άντρας της τάδε, πως… ο άντρας της τάδε, ή τα παιδιά του τάδε. Πρέπει να μάθομε να διατηρούμε την προσωπικότητα του άλλου ανθρώπου.
00:28:07
Και, να δίνομε και στον άλλον άνθρωπο ύπαρξη. Να του δίνομε το δικαίωμα και το χώρο να υπάρχει και ο ίδιος. Ο γάμος, δεν είναι ένα… πως να πούμε, αυτό που αλέθει και τα κάμνει όλα το ίδιο, δεν μπαίνουν… δεν βάζομε δηλαδή δυο άτομα μέσα σε έναν μύλο που τα αλέθομε και τα δύο άτομα και βγάλομε μια μάζα που την ξαναπλάθομε την κάνομε ας πούμε ένα ανδρόγυνο. Όχι, ο γάμος είναι δύο πρόσωπα, τα οποία γίνονται ένα πρόσωπο, μια φύσης ας πούμε, πως να το πούμε, ένας άνθρωπος, πλην όμως διατηρούν την προσωπικότητά τους. Όπως και στον Θεό το ίδιο. Μία φύσης ο Θεός, ένας είναι ο Θεός, μία φύσης. Τρία πρόσωπα, Πατήρ, Υιός, και Άγιο Πνεύμα. Δεν είναι… πως να πούμε, συγχυσμένα αναμεταξύ τους. Όχι, το κάθε ένα διατηρεί το πρόσωπό του. Μέσα στην Εκκλησία διατηρούμε το πρόσωπό μας, ο κάθε ένας, και είναι σημαντικό ότι λαμβάνομε το όνομά μας εις την βάπτισή μας. Εκεί λαμβάνομε το όνομα. Υπάρχομε πλέον. Έχομε όνομα, έχομε ύπαρξη, έχομε προσωπικότητα, στέκομε σαν άνθρωποι.
00:29:21
Θυμάστε παιδιά όταν ο Χριστός ερώτησε εκεί στο… στο γεγονός των ανθρώπων εκεί στη χώρα των Γαδαρηνών που ήταν εκείνοι οι δαιμονιζόμενοι, που ήταν δαιμονιζόμενοι, και του λέει ποιο είναι το όνομά σου; Λέει στους δαίμονες, ποιο είναι το όνομά σου; Και εκείνος απάντησε, «Λεγεὼν». Το όνομά μου είναι «Λεγεὼν» γιατί είμαστε πάρα πολλοί, είμαστε χίλιοι να πούμε. Δεν είχε όνομα, ο διάβολος δεν έχει όνομα. Είναι ανώνυμος, δεν μπορεί να έχει όνομα, διότι δεν μπορεί να έχει πρόσωπο, δεν μπορεί να υπάρξει ως ύπαρξη ενώπιον του Θεού.
00:29:57
Στην παραβολή του… όχι παραβολή, στο γεγονός που περιγράφει ο Χριστός, τον Λάζαρο και τον πλούσιο, μιλάει ο Χριστός και λέει ότι, ήταν ένας άνθρωπος, ονόματι Λάζαρος, και ήταν ένας άλλος λέει πλούσιος άνθρωπος, που κάθε μέρα ενδύετο «πορφύραν καὶ βύσσον», και ευφραίνετο λαμπρώς, και έτρωγε ωραία πράγματα, και ο Λάζαρος ήταν βεβλημένος, πεταμένος κάτω, και έτρωγε από τα ψυχούλα της τραπέζης, ήταν γεμάτος έλκη, τα οποία πήγαιναν οι σκύλοι και έγλυφαν τα… τις πληγές του, και πέθαναν λέει. Πέθανε λέει και ο πλούσιος και ετάφη. Απέθανε και ο Λάζαρος, και πήγε στον κόλπο του Αβραάμ. Για τον Λάζαρο μιλούσε με όνομα, του έδωσε όνομα ο Θεός. Στον άλλο τον έλεγε πλούσιο, δεν του είχε όνομα, γιατί το όνομά του ήταν πλούσιος. Γιατί; Γιατί έχασε το όνομά του, έχασε την προσωπικότητά του, έγινε πλούσιος, δεν ήταν πλέον ούτε Κώστας ούτε Γιάννης ούτε τίποτα άλλο. Έγινε δούλος του πλούτου. Και αυτό που τον χαρακτήριζε πλέον ήτανε ένα επίθετο. Ο πλούσιος, ο άρπαγας, ο άδικος, ο έτσι ο αλλιώς.
00:31:07
Δεν είναι παιδιά… είναι μεγάλη υπόθεσης ακριβώς και είναι… πως να πούμε, είναι κάτι το μοναδικό στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Μόνο η Ορθόδοξης Εκκλησία διατηρεί αυτή την θεολογία του ανθρωπίνου προσώπου, του ονόματος του ανθρώπου. Και βλέπομε τον Χριστό πάντοτε να ομιλεί περί… να ομιλεί περί του ονόματος του ανθρώπου στον άνθρωπο που διατηρεί το πρόσωπό του. Στον άλλο που ήταν πλούσιος δεν είχε όνομα. Τον έφαγε ο πλούτος εκείνον. Τον όνομά του ήταν πλούσιος. Δεν ξέρω αν μπορείτε να το καταλάβετε.
00:31:40
Όπως στους γιατρούς – νομίζω σας το είπα την άλλη φορά; Που πάει μες την… δεν το είπαμε; Εσύ γιατρέ; Δεν το είπαμε; Πάει μες την αίθουσα και λέει να έρθει η χολή και το συκώτι και ξέρω ‘γω, οι πέτρες του νεφρού. Χάνουν… χάνει την προσωπικότητά του. Γι’ αυτόν είναι ένα περιστατικό ο άλλος. Είναι χολή να πούμε, είναι ξέρω ‘γω τυφλό, είναι σκωληκοειδίτιδα πώς τη λένε, είναι αμυγδαλές. Δεν είναι το πρόσωπο του άλλου, δεν είναι το όνομά του. Είναι μεγάλη υπόθεση να έχεις το όνομά σου. Και ξέρω κυρίως γυναίκες, και άνδρες, που το άκουσαν αυτό το πράγμα και μου ‘καμε πολύ εντύπωση, που είχαν προβλήματα στο γάμο και λέει, πάτερ βαρέθηκα να είμαι γυναίκα του Κώστα. Είναι επιτέλους η Ολυμπιάδα να πούμε. Δεν είμαι η γυναίκα του τάδε. Δεν είμαι ούτε η γιατρίνα ούτε η δασκάλα ούτε τίποτα, θέλω να με λένε με το όνομά μου. Αναστασία ξέρω ‘γω Ελένη οτιδήποτε.
00:32:37
Και μου ‘καμε εντύπωση ακόμα και κάτι άλλο. Για να δείτε πως ο άνθρωπος μέσα στα πάθη χάνει την προσωπικότητά του. Χάνει την ύπαρξη του, δεν έχει όνομα αυτός ο άνθρωπος, είναι «λεγεών» το όνομά του.
00:32:50
Μιλούσα μ’ ένα παιδί το οποίο έπαιρνε ναρκωτικά. Και μπήκε σε στάδιο να πούμε έτσι… απεξάρτησης. Του λέω, τι κάμνεις; Μου λέει, αισθάνομαι πάρα πολύ έτσι φοβισμένος. Λέω, για ποιο λόγο; Λέει, πρώτη φορά στη ζωή μου σκέφτομαι. Του λέω, τι σκέφτεσαι; Μου λέει πρώτη φορά υπάρχω, δεν υπήρχα μέχρι τώρα. Υπήρχαν τα ναρκωτικά για μένα. Ήμουν άλλος άνθρωπος. Πρώτη φορά αισθάνομαι ότι υπάρχω εγώ, ο Κώστας, είμαι εγώ ας πούμε και υπάρχω, και πρέπει να σκεφτώ για τον εαυτό μου.
00:33:24
Δηλαδή… πως να πούμε, αυτό που λένε οι Πατέρες ότι η αμαρτία αποκεφαλίζει τον άνθρωπό, σου βγάζει το κεφάλι σου και βάζει άλλο κεφάλι. Και είσαι άλλο κεφάλι, άλλο… δεν υπάρχεις, δεν υπάρχεις. Λειτουργείς κατά άλλον τρόπο, λειτουργείς σαν πάθος πλέον. Ή το οτιδήποτε πάθος λέγεται παιδιά. Είτε λέγεται ας πούμε φιλαργυρία, είτε λέγεται κακία, είτε λέγεται ιδιοτέλεια, είτε λέγεται ξέρω ‘γω… σαρκικά πάθη οτιδήποτε πάθος. Το πάθος καταστρέφει τον άνθρωπο, του κόβει το κεφάλι του, δεν είχε προσωπικότητα ο άνθρωπος, δεν έχει όνομα, δεν μπορεί να έχει όνομα. Είναι ανώνυμος, είναι πάθος πλέον, είναι αυτό το οποίο τον χαρακτηρίζει.
00:34:06
Γι’ αυτό η Εκκλησία επιμένει και τα μικρά παιδάκια βλέπετε έρχονται να κοινωνήσουν, και λεν’ το όνομά τους. Είναι μεγάλη υπόθεση αυτή. Θυμάμαι ο γέροντας Σωφρόνιος όταν πήγαιναν να κοινωνήσουν τα μωρά – και εσείς να το κάνετε. Βέβαια οι παπάδες μας εδώ δεν είναι τόσο συνηθισμένοι, αλλά αυτό είναι το σωστό – δεν επέτρεπε να πάρουν τα μωρά οι γονείς τους. Όταν περπατούσε το μωρό έπρεπε να πάει μόνο του να κοινωνήσει. Το μωρό υπάρχει σαν πρόσωπο. Η Εκκλησία το δέχεται πώς τον μεγάλο. Δεν θέλει να το πιάνουν αγκαλιά να το ζουλήξεις εκεί να ανοίξει το στόμα του να κοινωνήσει. Θα πάει να περπατήσει από μωρό, τόσο μικρό παιδάκι, να πάει το παιδάκι μόνο του να συνειδητοποιήσει την ύπαρξη του μέσα στην Εκκλησία. Να πάει να πει το όνομά του, να λάβει το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, ακούγοντας το όνομά του.
00:34:54
Έχει μεγάλη σημασία αυτό. Και βλέπετε η Εκκλησία έχει αυτή την επιμονή. Και εσείς να μάθετε να λέτε τα ονόματά σας όπως είναι ρε παιδιά. Γεμίσαμε Σούλες Κούλες Τούλες και… Κόκους ξέρω ‘γω δεν τελειώνει ο τόπος. Να λέτε τα ονόματά σας παιδιά, τα ονόματά σας. Έχομε ωραία ονόματα. Είναι συμβολικά τα ονόματά μας. Να επαναφέρεται τα ονόματά σας όπως είναι.
00:35:21
Ακούεις κάτι ονόματα ας πούμε… κάτι ονόματα που δεν μπορείς να καταλάβεις ας πούμε τι υπήρχε πίσω από αυτό το όνομα. Τι υπήρχε πίσω απ’ αυτό το όνομα; Μα… μια κακοποίησης απερίγραπτη.
00:35:36
Έχει σημασία παιδιά, έχει σημασία νομίζω. Ξέρετε, άμα μάθετε – όσοι έχετε κακοποιήσει το όνομά σας, ή μάλλον σας το έχουν κακοποιήσει οι γονείς ας πούμε, μάθετε να λέτε το όνομά σας ως έχει, όπως έχει. Αθανάσιος. Δεν μπορείς να πεις τον άλλο ξέρω ‘γω… Σάκη να πούμε. Τι σημαίνει Σάκη;
[ακροατήριο γελά]
Έχει όνομα, έχει μια σημασία.
00:36:02
Εγώ όταν πήγα στην Αίγυπτο, πήγαμε σε ένα κοπτικό μοναστήρι. Πήγαμε σε ένα Κοπτικό μοναστήρι, που είναι οι Κόπτες οι Μονοφυσίτες, ήθελε ο Κόπτης να μας ξεναγήσει. Του είπαμε ότι είμαστε από το Άγιον Όρος, α λέει, ωραία. Λέει, μα νηστεύετε στο Άγιον Όρος; Ε νηστεύομε… Διαβάζεται τους Πατέρες της ερήμου; Του διαβάζομε βέβαια. Λοιπόν λέει, ξέρετε ότι ο Μέγας Αντώνιος ήταν Κόπτης. Α έτσι; Δεν το ξέραμε, πρώτη φορά το ακούμε. Λέει, και ο… Αθανάσιος λέει ο επίσκοπος της Αλεξανδρείας ήταν Κόπτης. Του λέω, πολύ ωραία, και τι σημαίνει στα Κοπτικά Αθανάσιος; Γιατί λέω είναι το όνομά μου. Ε τι σημαίνει στα Αιγυπτιακά Αθανάσιος; Δεν είναι Κόπτης, δεν ήταν Αιγύπτιος. Ήταν Ρωμιός, ήταν όχι Έλληνας, Ρωμιός, Ορθόδοξος Ρωμιός. Είχε σημασία το όνομά του.
00:36:52
Κάθε όνομα έχει σημασία. Αθανάσιος, Βασίλειος, Κωνσταντίνος ξέρω ‘γω… Θεοδόσιος, κάθε πράμα έχει το όνομά του παιδιά. Και γι’ αυτό βλέπεις και [στη Παναγία] τι είπε ο Άγγελος; Θα γεννήσεις παιδί και δεν της είπε βγάλ’ το όπως θέλεις, και να σου ζήσει. Βγάλ’ την μάνα σου ή τον παππού σου ας πούμε. Έτσι είπε της Παναγίας. «τέξεται δὲ υἱὸν», «τέξεται δὲ υἱὸν», «καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν, αὐτὸς γὰρ σώσει τὸν λαὸν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν». Θα γεννήσεις παιδί, και θα βγάλεις το όνομά του Ιησούν. Επήγε στον Ζαχαρία και την Ελισάβετ. Θα γεννήσεις παιδί και θα το ονομάσεις Ιωάννη το παιδί αυτό. Έχει σημασία το όνομα.
00:37:33
Και μάλιστα λέει στην Αποκάλυψη ότι, μετά στην παλιγγενεσία στην… Δευτέρα Παρουσία του Χριστού που θα αναστηθούμε από τους νεκρούς, θα έχομε όνομα καινόν, θα έχομε καινούργιο όνομα, καινούργιο όνομα. Δεν θα είμαστε ανώνυμα πρόσωπα, δεν θα’ μαστε μάζες όπως λένε «μέσα μαζικής ενημέρωσης». Εμείς δεν είμαστε μάζες.
00:37:56
Είμαστε ένα σύνολο προσώπων. Η Εκκλησία… αυτό λέγεται Εκκλησία. Καλεί τους πάντες κοντά της, δεν τους πολτοποιεί, δεν τους μαζοποιεί, διατηρεί το πρόσωπο εκάστου. Λοιπόν, και έχει το όνομά του, κάθε άνθρωπος έχει το όνομά του. Και να μάθετε και εσείς και στα παιδιά σας και στον εαυτό σας να χρησιμοποιείτε τα ονόματά σας, όπως έχουν, και να αφήνεται μέσα σας να ηχούν τα ονόματα. Κάθε όνομα έχει ένα λόγο να πει. Έχει ωραιότατα ονόματα. Στέφανος ας πούμε. Σου θυμίζει εκείνο το στέφανο. Να μην πω τώρα άλλα και μήπως έχει και ‘δω που έχουν και μικρά ονόματα τέτοια και προσβάλλομε κανένα, είναι πάντως ένα κακό παιδιά αυτή η κακοποίηση των ονομάτων δεν είναι ωραίο, δεν είναι όμορφο. Και χαίρομαι που πολλές φορές πολλά παιδιά επιμένουν και διατηρούν το όνομά τους. Ξέρω ‘γω είναι Μιχαήλ… λέγεται Μιχαήλ. Ούτε Λάκης ούτε τίποτα ας πούμε. Λοιπόν,
00:38:56
«στήριξον τὸν παρ’ αὐτοῖς λαληθέντα λόγον». Αφού παρακαλεί τον Θεό να ευλογήσει τον αρραβώνα – είπαμε αρραβώνας σημαίνει αυτή η… η συμφωνία, αυτό το… να καταβάλεις κάτι σαν έγγειο ας πούμε του λόγου σου, παρακαλεί τον Θεό να ευλογήσει τον αρραβώνα των δούλων του… λέει τα ονόματα, και στήριξε τον «παρ’ αὐτοῖς λαληθέντα λόγον». Αυτόν τον λόγο που έχουν πει αυτοί οι άνθρωποι – ποιος είναι ο λόγος; Σε αγαπώ και με αγαπάς, και θα παντρευτούμε, αυτός είναι ο λόγος. Δεν είναι ας πούμε που να ζήσομε, αν θα αγοράσομε διαμέρισμα, ή αν θα μείνομε μακριά από τη μάνα σου, ή μακριά από τη μάνα μου.
00:39:44
Μέχρι παιδιά που πριν… πριν καν γνωριστούν, συμφωνούν και πόσα παιδιά θα κάνουν. Μα είναι έτσι πράγμα; Δηλαδή πάεις να βρεις τον άλλο να πιεις έναν καφέ να πούμε να του πεις κοίταξες ας πούμε, τρία παιδιά. Αν θέλεις τέσσερα τα διαλύομε. Δεν είναι έτσι ρε παιδιά ας πούμε τα πράγματα. Δεν πάει κανένας με αυτόν τον τρόπο. Ή… πες μου εσένα, δηλαδή δώσ’ μου έναν κατάλογο τι σου αρέσκει, να σου δώσω και εγώ έναν κατάλογο τι μου αρέσει, και να δούμε μετά που να συναντηθούμε. Αυτό θυμίζει που λέει και ο Ντενκτάς. Τα καημένα τα γεροντάκια που πάνε εις τη… που πήγαν τώρα; Στο εξωτερικό, να τα βρούνε μεταξύ τους. Λέει ο Ντενκτάς τα δικά του λέει ο άλλος τα δικά του…
[ακροατήριο γελά]
δεν πρόκειται ποτέ να συμφωνήσουν. Ευτυχώς βρε…
00:40:30
Λοιπόν, δεν γίνονται αυτά παιδιά. Αυτά τα πράματα θυμίζουν «εκ του σύνεγγυς συνομιλίες» που λέει και το ράδιο, εκ του σύνεγγυς συνομιλίες. Θέλεις Ηνωμένα Έθνη ύστερα να σε βγάλουν από αυτά τα πράματα. Το πρώτο πράμα είναι η αγάπη. Πάνω στη αγάπη χτίζεις. Όταν δεν υπάρχει αγάπη, τι κάθεσαι τώρα να βρεις. Ό,τι και να συμφωνήσεις παιδί μου και να πεις τώρα, αν δεν υπάρχει αγάπη, αν δεν καλλιεργήσομε την αγάπη μπορούμε να συζήσομε; Θα σκοτωθούμε πάλι. Πάλι θα σκοτωθούμε. Δεν υπάρχει περίπτωση να συζήσομε.
00:41:03
Μόνο όταν υπάρχει αγάπη μέσα στο γάμο μπορούν τα υπόλοιπα να να αποδεχτούμε τον άλλον άνθρωπο. Είναι λάθος από την αρχή να αρχίζετε να κουβεντιάζετε για να ανακαλύψετε εάν συμφωνάτε, και αρχίζετε, εμένα μ’ αρέσει εκείνο όχι εμένα δεν μου αρέσει τ’ άλλο. Εμένα μ’ αρέσει τούτο εμένα μ’ αρέσει τ’ άλλο, α εδώ συμφωνούμε εκεί διαφωνούμε, και γίνεται πόλεμος και ποιος να νικήσει τον άλλο. Ουσιαστικά γίνεται πόλεμος. Δηλαδή εντάξει να υποχωρήσω να δεχτώ όλες τις προτιμήσεις σου, τα δέχτηκες όλα, ό,τι θέλω τα δέχτηκες. Αφού τα δέχτηκες όλα, και με… πως να πούμε, είμαι βέβαιος ότι ό,τι σου είπα το δέχτηκες, τώρα μπορούμε να παντρευτούμε. Αυτό είναι… γι’ αυτό λέει καμιά φορά, είναι κατάκτησης αυτό. Σου θυμίζει πόλεμο, και κατάκτηση του άλλου ανθρώπου. Τώρα δεν νομίζω μέσα στα λεξιλόγια τα…
00:41:52
[διακοπή ηχογράφησης]
00:41:55
… τώρα τα λένε;
Ακροατήριο: [ασαφής]
Μ. Αθανάσιος: Δεν λένε έτσι; Λένε τώρα;
Ακροατήριο: [ασαφής]
Μ. Αθανάσιος: Ε πέστε ρε παιδιά, ντρέπεστε [ασαφής];
Ακροατήριο: [ασαφής]
00:42:03
Λοιπόν, αυτές οι κατακτήσεις θυμίζουν στρατιώτες, στρατιωτικόν νόμον. Πιάνεις ένα όπλο και νικάς τον άλλο και τον κατακτάς. Είναι λάφυρο ο άλλος. Δεν μπορείς να παντρευτείς με ένα λάφυρο παιδιά. Με κανένα λάφυρο δεν μπορείς να παντρευτείς. Ο άλλος δεν μπορεί να ‘ναι πάντα μια ζωή ένα λάφυρο δικό σου, ούτε να ‘σαι αιχμάλωτος δικός σου, ούτε ένας δούλος δικός σου. Πρέπει να είναι άνθρωπος για να μπορεί να σταθεί. Και θα σταθεί εάν πάνω… πάνω στην αγάπη χτιστούν όλα.
00:42:38
Αυτός ο λόγος λοιπόν ο οποίος πρέπει να στηριχθεί εδώ, είναι αυτός ο λόγος, ο λόγος της αγάπης, που είναι πολύ σημαντικός και είναι πολύ σοβαρός. Και είπαμε ότι δεν πρέπει να το λέτε εύκολα αυτόν τον λόγο. Μη λες εύκολα του άλλου ας πούμε εγώ σε αγαπώ.
00:42:55
Λέει στο Γεροντικό, πήγε ένας νεαρός μοναχός και του λέει, γέροντα πολύ σε αγαπώ. Εκείνος σήκωσε το κεφάλι του και είπε ότι, εγώ δεν πιστεύω ότι με αγαπάς. Λέει, γιατί γέροντα; Εγώ λέει δεν βρήκα άνθρωπο ακόμα που να αγαπά πραγματικά τον άλλον άνθρωπο. Είναι μεγάλη κουβέντα να πεις του άλλου σ’ αγαπώ. Σ’ αγαπώ σημαίνει ότι εγώ είμαι έτοιμος να πεθάνω για σένα, να πεθάνω. Όχι εσύ να πεθάνεις για μένα, όχι να σε πεθάνω για μένα, εγώ να πεθάνω για σένα.
[ακροατήριο γελά]
00:43:31
Σήμερα είναι το αντίθετο. Είμαι έτοιμος να σε πεθάνω για χάρη μου εμένα. Πρέπει να κάμεις το παν ας πούμε να με… να με κάμεις ευτυχισμένο ας πούμε. Και έρχονται και οι καημένες οι κοπέλες και λένε, μα θέλω να κάμω το παν να τον κάμω ευτυχισμένο. Μα έτσι είναι παιδί μου, να κάνεις το παν να τον κάνεις ευτυχισμένο αλλά… ε τέλος πάντων δεν είναι και απόλυτα έτσι τα πράγματα. Δεν είναι δηλαδή… είναι άλλος πως η αγάπη. Είναι μεγάλη υπόθεση να πεις του άλλου σ’ αγαπώ.
00:43:58
Και πρέπει να το λέμε έτσι με πολλή πολλή σοβαρότητα. Με πολλή σοβαρότητα ώστε να μην κοροϊδεύομε τον άλλο άνθρωπο. Να μην κοροϊδεύομε τον άλλον άνθρωπο. Να ‘μαστε πολύ συνεπείς σ’ αυτό το οποίο λέμε. Και για αυτόν τον λόγο τον οποίο πρέπει να στηρίξει ο Θεός βλέπετε είναι αυτό το πράγμα, και χρειάζεται τη στήριξή του Θεού. Γιατί;
00:44:21
Γιατί παιδιά αυτός ο λόγος δεν είναι απλός λόγος, είναι λόγος ζωής, είναι λόγος που θα παραταθεί στη ολόκληρη σου ολόκληρη, και θα πολεμηθεί αυτός ο λόγος, θα… θα δοκιμαστεί, θα… θα σεισθεί ο λόγος αυτός. Στέκει ή δεν στέκει; Και πότε σείεται ο λόγος αυτός; Κάθε φορά που περνούμε μια δυσκολία μες στο γάμο μας. Κάθε φορά που περνούμε μια δυσκολία αυτός ο λόγος σείετε, και τότε λες, κοιτάζεις, πράγματι, στηρίζεται αυτός ο λόγος, στέκει; Και είναι τραγικό να βλέπεις ανθρώπους με πρώτο κούνημα να… να… πως να πούμε, να υποχωρούν. Να λέει, μα έκαμα λάθος, δεν τον αγαπούσα, δεν σ’ αγάπησα ποτέ μου. Καλά, που πήγαν εκείνα τα λόγια όλα; Που πήγαν εκείνα τα λόγια όλα που έλεγες; Τον αγάπησες ποτέ σου; Το λες τώρα; Τώρα κατάλαβα ότι δεν τον αγάπησα.
00:45:17
Βέβαια το τίμημα άλλοι το πληρώνουν. Όμως καλό είναι να προσέχομε παιδιά, να προσέχομε. Και να ξέρετε ότι ο καλός καραβοκύρης στη φουρτούνα φαίνεται. Εάν αγαπάς τον άλλο άνθρωπο, αν αγαπάς την σύζυγό σου, θέλω να σε δω την ώρα που ο άλλος άνθρωπος δεν σε αγαπά πλέον, ή έκαμε κάτι που προδίδει την αγάπη σου, προς εσένα, εκεί θα φανείς. Όχι α δεν είσαι πιστός, φύγε δεν σε θέλω. Αν κάμεις αυτό δεν σε θέλω πλέον. Δεν είναι αγάπη αυτό το πράμα, είναι άρρωστο πράγμα. Η αγάπη είναι να πεθάνεις για τον άλλο άνθρωπο.
00:46:00
Λέει… λέει η Γραφή ότι, αυτό είναι το σημείο, «εν τούτω συνίστησι ο Θεός την προς ημάς αγάπη», σε αυτό το σημείο ο Θεός είναι… το σημείο της αγάπης του, «ὅτι ἔτι ἁμαρτωλῶν ὄντων ἡμῶν Χριστὸς ὑπὲρ ἡμῶν ἀπέθανε». Δηλαδή αυτό το μεγάλο το κέντρο, την ουσία της αγάπης του Θεού, όχι γιατί απέθανε για μας που τον αγαπούσαμε, αλλά ότι πέθανε για μας που τον μισούσαμε, που δεν τον θέλαμε, δεν το ζητήσαμε, δεν τον επιθυμήσαμε, δεν τον διαλέξαμε. «ὅτι ἔτι ἁμαρτωλῶν ὄντων ἡμῶν Χριστὸς ὑπὲρ ἡμῶν ἀπέθανε». Το να πεθάνεις για έναν που σε αγαπάει είναι εύκολο. Για να πεθάνεις για ένα που σε μισά δεν είναι εύκολο. Για να πεθάνεις για τον εχθρό σου είναι ακόμα πιο δύσκολο. Μα αυτό είναι η αγάπη. Αυτό έκαμε ο Χριστός. Απέθανε για μας την στιγμή που εμείς δεν τον θέλαμε, εμείς τον σταυρώσαμε.
00:46:50
Μέσα στο γάμο, εάν πράγματι αγαπάς, εκεί θα σε δω, εκείνη την ώρα που εσύ νομίζεις ότι σε πρόδωσε ο άλλος, σ’ αρνήθηκε, σ’ απάτησε, σου… πως να πούμε, σε περιφρόνησε, εκείνη την ώρα θα φανεί η αγάπη σου. Εκείνη την ώρα θα φανεί εάν στέκει αυτός ο λόγος που εσύ είπες του άλλου ανθρώπου, ότι εγώ σ’ αγαπώ και σημαίνει ότι μένω μαζί σου πάντοτε, ό,τι κι αν συμβεί. Είμαι έτοιμος να κατέβω μαζί σου οπουδήποτε, όπως μας λέει ο Χριστός. Μη φοβάσαι λέει ο Χριστός, εγώ είμαι μαζί σου πάντα. Και στον Άδη και στην κόλαση παντού. Όπου και να πάεις εγώ θα ‘μαι μαζί σου. Αυτό είναι μεγάλη παρηγοριά. Και είναι μεγάλη υπόθεσης να δώσομε στον άλλο άνθρωπο αυτή την εγγύηση της πραγματικής αγάπη.
00:47:38
Αυτός ο λόγος λοιπόν, οπωσδήποτε παιδιά στο διάστημα της ζωής μας θα πολεμηθεί πάρα πολύ. Θα περάσει διακυμάνσεις, θα περάσει σεισμούς, θα περάσει λαίλαπες, έτσι είναι η φύση των πραγμάτων. Και αν δεν τύχουν… και να μη συμβούν απάτες, θα είναι τα γεγονότα της ζωής μας. Θα ‘ρθει ώρα που θα κουραστούμε, θα πλησιάζουν τα 40 μας, τα 45 μας, 50 μας, θα αλλάξουν τα μυαλά μας, θα μπούμε στα γηρατειά, θα ασπρίσουν τα μαλλιά μας, όσοι θα έχουν μέχρι τότε μαλλιά θα ασπρίσουν, όσοι δεν τα μπογιατίσουν θα τα βλέπουν άσπρα, και πιάνει το άγχος, Παναγία μου ας πούμε, άσπρισα! Τώρα, τι γίνεται; Μπογιά κατευθείαν, έτσι. Που να τολμήσεις να αφήσεις άσπρη τρίχα πάνω σου. Που να την βάφεις ως εσχάτης σου αναπνοής. Μήπως και την δεις άσπρη, και θυμηθείς ότι είσαι 60 χρόνων, ή 50 ή οτιδήποτε. Ενώ ο Θεός τα έκαμε σοφά ρε παιδιά, είναι σοφά αυτά πράγματα. Γιατί; Διότι σου λέει παιδί μου κοίταξε, άσπρες τρίχες σημαίνει ότι προσδεθείτε προσγειωνόμαστε.
[ακροατήριο γελά]
Τι περιμένεις τώρα; Φυσικά είναι τα… οι λάμπες να πούμε, όπως το αεροπλάνο που ανάβει η λάμπα, αρχίζει η κάθοδος, έτσι. Δέστε την ζώνη σας, κάτσε στο τραπεζάκι σας πως το λέει εκεί, [ασαφής], σβήστε τα τσιγάρα σας, κάμετε το σταυρό σας και… κάτω, ό,τι… ό,τι γίνει.
00:49:12
Αυτός ο λόγος είναι παιδιά που έχει ανάγκη, πράγματι. Ο λόγος έχει ανάγκη την ευλογία του Θεού. Να το καταλάβομε ότι πρέπει να στηριχθεί πάνω στην ευλογία του Θεού. Δεν αρκούνε οι δικές μας δυνάμεις παιδιά, δεν αρκούνε οι δικές μας δυνάμεις. Μόνο η ευλογία του Θεού και το έλεος του Θεού πραγματικά μπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο και να κοιτάξετε πως η Εκκλησία τρόπον τινά ενδυναμώνει αυτόν το… αυτόν τον λόγο ας πούμε.
00:49:44
Διότι αυτά τα λόγια παιδιά της Εκκλησίας, τα μυστήρια, δεν είναι απλώς ευχητήρια λόγια, είναι.. είναι οντολογικά λόγια, πώς να το πούμε, είναι λόγια υπαρξιακά, είναι γεγονότα, δεν είναι λόγια λαλούμενα, όπως εμείς λέμε ξέρω ‘γω. Τα λόγια του Θεού είναι γεγονότα. Ο Θεός είπε γενηθήτω φως και έγινε φως. Γενηθήτω η γη και έγινε γη. Γενηθήτω τα πουλιά, τα άστρα, και έγιναν αμέσως. Και όταν ο Θεός λέει δια της Εκκλησίας ευλόγησον τον λόγον, ευλόγησον τους ανθρώπους αυτούς ευλογούνται οι άνθρωποι, ενδυναμώνεται η σχέσης. Γι’ αυτό λέμε είναι μεγάλη σημασία παιδιά να παντρεύεστε. Μην μένετε έτσι. Γι’ αυτό φθείρεται η σχέσης, φθείρονται οι πολυχρόνιοι δεσμοί έξω από το γάμο. Φθείρονται, καταστρέφονται, αρρωσταίνουν, είναι λάθος, τεράστιο λάθος να παραμένετε αρραβωνιασμένοι τέσσερα χρόνια 3-4 χρόνια και πάει… Κάτσε κάμε γάμο σε τέσσερα χρόνια αρραβώνα τώρα. Πας εκεί ξεφυσάς και λέμε, μα τι τούτη η κοροϊδία όλη ας πούμε. Εδώ παντρευτήκαμε πριν τέσσερα χρόνια εμείς. Τι κάνομε τώρα; Φακελάκια μόνο και… ανθοδέσμες, τίποτα άλλο.
00:50:53
«Βεβαίωσον αὐτοὺς τῇ παρὰ σοῦ ἁγίᾳ ἑνότητι». Λέει ότι εσύ Θεέ μου βεβαίωσε τους, δώσε μέσα στην καρδιά τους την βεβαιότητα, την ακράδαντη εκείνη βεβαιότητα της αγίας ενότητος σου. Όπως εσύ είσαι ενωμένος με τα άλλα πρόσωπα της θεότητος, είσαι ένα μαζί με αυτά τα πρόσωπα, είσαι Θεός ενότητος, καλείς τους πάντας σε ενότητα. Ο Θεός μας ενώνει παιδιά και ο διάβολος μας χωρίζει. Μόνο ο διάβολος χωρίζει. Ο Θεός ενώνει τον άνθρωπο. Λοιπόν, αυτή την αγία ενότητα του Θεού, παρακαλεί ο ιερέας να βεβαίωση ο Θεός στις καρδιές των ανθρώπων αυτών. «Βεβαίωσον αὐτοὺς τῇ παρὰ σοῦ ἁγίᾳ ἑνότητι· σὺ γὰρ ἀπ’ ἀρχῆς…» – να μην πάμε εκεί γιατί έχει… να μείνομε εδώ.
00:51:55
Αυτό το… κάθε πράμα παιδιά το οποίον έρχεται από τον Θεό, έχει και τις θείες ιδιότητες. Δηλαδή είναι λόγος που γίνεται αμέσως έργο, είναι ασάλευτος λόγος, είναι τέλειος ο λόγος του Θεού. Δεν έχει λειψάδες, δεν έχει… πως να πούμε, αυτό μπορεί να γίνει και μπορεί να μη γίνει, ή δεν φτάνει μέχρι εδώ. Είναι τέλειος ο λόγος του Θεού. Γι’ αυτό ό,τι λέει ο Θεός και ό,τι ενεργεί ο Θεός το κάμνει κατά τρόπον τέλειον, κατά τρόπον θεϊκόν, κατά τρόπον απόλυτον. Το μυστήριο του γάμου, όλα τα μυστήρια της Εκκλησίας είναι απόλυτα, είναι τέλεια, είναι θεϊκά, είναι τετελεσμένα. Δεν έχουν καμία λειψάδα. Τίποτα δεν μένει από τα μυστήρια το οποίο είναι ας πούμε έτσι… δεν καλύπτετε από την Χάρη του Θεού. Και ακριβώς γιατί είναι τέτοιο, μόνο σ’ αυτά βεβαιώνεται πλήρως η καρδιά του ανθρώπου. Στα άλλα όλα παιδιά πάντα υπάρχει… μα είναι έτσι ή δεν είναι έτσι; Θα γίνει έτσι, ή όχι αλλιώς;
00:53:05
Μόνον από τον λόγο του Θεού ο άνθρωπος έχει τελεία βεβαιότητα μέσα του. Είναι απόλυτα βέβαιος, απόλυτα βέβαιος. Γι’ αυτό λέει «Βεβαίωσον … τῇ παρὰ σοῦ ἁγίᾳ ἑνότητι». Δηλαδή μες την καρδιά τους να έρθει ακράδαντη αυτή η βεβαιότητα της ενότητας αυτών των ανθρώπων. Που ήταν το αισθανθούν και είναι… το βιώσουν, δε σπάζει αυτή η ενότητα μετά, δεν στάζει. Ό,τι και να γίνει, όσο και αν σαλεύσει, ό,τι και αν χτυπήσει, δεν γίνεται τίποτα. Θα παραμένει ενότητα. Γιατί είναι βασισμένη πάνω σε αυτή την αγία ενότητα που πηγάζει από τον ίδιο τον Θεό.
00:53:42
Δεν θα σας πω περισσότερα παιδιά γιατί πιο κάτω έχει άλλα θέματα, αλλά τελείωσε και η ώρα μας.
[προσευχή και απόλυση]
Sofia Orthi 