Γίνεται η πτώση του ανθρώπου και υφίσταται τη συνέπεια της ελεύθερης εκλογής του. Δεν είναι ο θάνατος τιμωρία Θεού. Απλώς του είπε τον ανθρώπου, τον προειδοποίησε ότι, εάν εκλέξεις την παρακοή από την υπακοή, θα πεθάνεις, εκείνη την ίδια ημέρα. (Περίπου 6.000 λέξεις)
Λεπτομέρειες
Τίτλος: 1108 Πτώση των πρωτοπλάστων και θάνατος
Σειρά: Ομιλίες Στο Πανεπιστήμιο Κύπρου (Λευκωσία)
Ομιλητής: π. Αθανάσιος (Μητροπολίτης Λεμεσού)
Αρχείο: 1108_PTOSH_TON_PROTOPLASTON_KAI_THANATOS.mp3
Ηχογραφήθηκε: Δευτέρα, 7 Οκτωβρίου 2002
Διάρκεια: 55’05”
Επιλογές λήψης
Απευθείας: Αρχείο
Podcast: iTunes Spotify
Κείμενο
00:00:00
[Τελετή νέου σχολικού έτους]
00:11:38
Ελπίζαμε φέτος ότι θα είχατε μια αλλαγή στις ομιλίες εδώ. Εγώ έλπιζα ότι θα… πήρα σύνταξη, θα έπαιρνα σύνταξη. Αλλά δυστυχώς το γραφείο της Αρχιεπισκοπής δεν μου έδωσε σύνταξη.
[μουρμουρητό]
00:11:57
Δεν το ξέρετε; Να πάρομε όλοι μια φορά μου φαίνεται.
[ακροατήριο γελά]
Και έτσι… συνεχίζομε και φέτος παιδιά τη… αλλά για να σας εκδικηθώ φέτος, επειδή είχα έτσι λίγη πίεση για να έρθω, είπα να σας μιλήσω για ένα πολύ άσχημο θέμα. Θα σας μιλήσω φέτος για το θάνατο. Να φοβηθείτε, να φύγετε, να μην ξανάρθετε ούτε εσείς.
[ακροατήριο γελά]
Διότι ως που μιλούσαμε για το γάμο ερχόσασταν ευχαρίστως. Και χαίρονταν και οι μητέρες ότι… να πάτε, να ακούσετε βέβαια ας πούμε έλεγαν… Να αλλάξω θέμα να δούμε αν θα… αν θα στέλνουν τα παιδιά τους εις την ομιλία.
00:12:49
Λοιπόν, τώρα γιατί διάλεξα αυτό το θέμα παιδιά; Διάλεξα το θέμα του θανάτου γιατί… όταν… όταν μιλάς για το θάνατο τότε ας πούμε είναι σαν να μιλάς για τη ζωή. Δηλαδή φαίνεται ας πούμε το μυστήριο της ζωής του ανθρώπου η οποία είναι συνυφασμένη μαζί με το θάνατο. Δεν θα πούμε πολλά πράγματα, μην ανησυχείτε, δεν θα πω πολλά… πολλές φορές αυτό το πράγμα, έτσι δυο-τρεις φορές θα τελειώσομε. Θα κάνομε τα μνημόσυνά μας και θα τελειώσομε.
[ακροατήριο γελά]
Εξάλλου ο θάνατος δεν διαρκεί πολλή ώρα ας πούμε. Ούτε είναι και τόσο… Αλλά… είναι ένα θέμα το οποίο έχω διαπιστώσει ότι πάρα πολλοί άνθρωποι έχουν πάρα πολλές απορίες, γύρω από το θέμα του θανάτου, και νέοι άνθρωποι.
[παύση]
Και υπάρχουν πολλά πράγματα παρεξηγημένα, και πολλοί άνθρωποι έτσι σκανδαλίζονται και με τον Θεόν ακόμα, γιατί θεωρούν τον Θεό αίτιο του θανάτου του ανθρώπου. Ίσως φταίμε και εμείς κάπου λέγοντας κάθε φορά όταν ακούμε ένα θάνατο ότι, έτσι ήθελε ο Θεός να τον πάρει ας πούμε αυτόν τον άνθρωπο. Και βέβαια όπως είπαμε και άλλες φορές, όταν λες του άλλου ας πούμε, ξέρεις, ήθελε ο Θεός να τον πάρει, να πάρει το παιδί σου, να πάρει το… τον σύζυγό σου, να πάρει ξέρει ‘γω τον πατέρα σου, τη μητέρα σου, πρέπει να είσαι πολύ πιστός άνθρωπος για να μην αγανακτήσεις εναντίον αυτού του Θεού ο οποίος στα καλά καθούμενα σου [πήρε] το μωρό σου ας πούμε. Θυμίζει μου εκείνο τον δράκο που έτρωε ανθρώπους, το δράκο του Αγίου Γεωργίου, που κάθε χρόνο έτρωε μια κοπέλα. Τι έκαμνε; Ναι, έτρωε… λέει εκείνη την παράδοση ας πούμε ξέρω ‘γω, ή κάτι στη μυθολογία είχαμε που κάποιος έτρωε πάλι κάθε χρόνο κάποιους. Συνήθως… γυναίκες έτρωγαν.
[ακροατήριο γελά]
Γι’ αυτό τις παρέδιδαν ευχαρίστως οι… Δεν άκουσα καμιά φορά να τρώνε άντρες. Ίσως ο άντρας να ήταν ο δράκος ας πούμε. Ναι.
[παύση]
00:15:06
Ναι. Όταν παρουσιάζεις έναν άνθρωπο που αρπάζει βέβαια ανθρώπους και… αποθνήσκει ξέρω ‘γω διάφορα πρόσωπα, τότε είναι δύσκολο.
00:15:17
Είναι καλό να δούμε τα πράγματα από την αρχή παιδιά. Να τα δούμε από την αρχή, να δούμε αυτό το μυστήριο του θανάτου, το οποίο σε τελευταία ανάλυση δεν είναι τόσον ε… φοβερό μετά τον θάνατο του Χριστού. Ο θάνατος του Χριστού έδωσε έναν άλλο νόημα στο βιολογικό θάνατο του ανθρώπου. Αλλά θα τα δούμε έτσι τα πράγματα στη συνέχεια. Σήμερα στο λίγο χρόνο που έχομε θα δούμε έτσι κάπως ε… τηλεγραφικά και στη συνέχεια θα δούμε κάπως πιο αναλυτικά. Σας υπόσχομαι ότι δεν θα μιλήσομε πολλές φορές για το θάνατο. Τις πιο πολλές φορές θα πούμε για την Ανάσταση.
00:15:54
Αρχίζοντας λοιπόν από την… από τη δημιουργία του ανθρώπου, πρέπει να δούμε πώς μπήκε ο θάνατος μέσα στη ζωή μας, και αν ο Θεός μας έπλασε για να αποθνήσκομε. Ξέρομε από τη Γραφή, από το βιβλίο της Γενέσεως, το πρώτο βιβλίο της Αγίας Γραφής ότι, ο Θεός λέει στη Γραφή, στο δεύτερο κεφάλαιο, της Γενέσεως, «[7] καὶ ἔπλασεν ὁ θεὸς τὸν ἄνθρωπον χοῦν ἀπὸ τῆς γῆς, καὶ ἐνεφύσησεν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ πνοὴν ζωῆς, καὶ ἐγένετο ὁ ἄνθρωπος εἰς ψυχὴν ζῶσαν».
00:16:27
Έρχεται ο Θεός, αφού έπλασε προηγουμένως σε έξι μέρες όλη τη δημιουργία, και βέβαια να σας πω εδώ παιδιά έτσι παρεμπιπτόντως ότι, όταν λέμε και όταν διαβάζομε στη Γραφή, ότι έπλασε ο Θεός σε έξι μέρες τη δημιουργία, μη νομίζετε ότι είμαστε τόσο αφελείς να πιστεύομε ότι ήταν μέρες και νύχτες. Πρώτα απ’ όλα ο ήλιος έγινε την τρίτη ημέρα, τέταρτη ημέρα. Άρα η πρώτη ημέρα που επήγε χωρίς ήλιο; Αφού δεν νύχτωνε, δεν ξημέρωνε. Είναι χρονικά διαστήματα. Τη Γραφή δεν την ενδιαφέρει τώρα η νύχτα και η μέρα. Την ενδιαφέρει βασικά να δείξει ότι ο Θεός, ο ίδιος ο Θεός, ο ίδιος έπλασε δια του προστάγματος τη χτίση όλη, σε μίαν διαδοχήν πορείας ας πούμε δημιουργικής, και το εκπληκτικό είναι ότι και επιστημονικά ε… οι επιστήμονες παραδέχονται ότι έχει γίνει δημιουργία σε έξι… σε έξι διαφορετικούς… ας πούμε χρόνους. Τώρα αυτός ο χρόνος αν ήταν μια μέρα, αν ήταν ένας αιώνας, αν ήταν εκατομμύρια χρόνια, αυτό για μας δεν έχει καμιά σημασία. Εξάλλου είπαμε δεν μπορεί να πούμε μέρα και νύχτα διότι ο ήλιος ο οποίος δείχνει τη μέρα και τη νύχτα είναι πολύ αργότερα.
00:17:43
Εμάς μας ενδιαφέρει η θεολογία της δημιουργίας. Ότι ο Θεός εκ του μη όντος έπλασε τον κόσμο. Μου λέει κάποτε ένα παιδί ότι… μα τι είναι τούτο πράγμα ας πούμε; Εμείς εμάθαμε ότι ο κόσμος έγινε ξέρω ‘γω από μια έκρηξη. Το άκουσα… και κάπου έτσι μου το είπε κάποιος σοφός και συνετός ότι έγινε από το Μπιγκ Μπανγκ λέει ξέρω ‘γω. Δεν είναι στην Αγγλία αυτό το πράγμα; Πώς λέγεται εκείνο το ρολόι;
Ακροατήριο: Μπιγκ Μπεν.
Ακροατήριο: [μη ακουστό]
Μ. Αθανάσιος: Μπιγκ Μπανγκ; Ε που να ξέρομε γιε μου. Τι Μπιγκ Μπανγκ τι Μπιγκ Μπεν το ίδιο πράγμα είναι.
[μουρμουρητό/παύση]
Είτε έτσι είτε αλλιώς το νέμα Χάρη μου είναι ότι… ωραία, ας πούμε να έγινε το Μπιγκ Μπανγκ που λέει και ο Χάρης. Ε ωραία εκείνο το Μπιγκ Μπανγκ ποιος το έκαμε; Εκείνο το πρώτο κύτταρο, το πρώτο άτομο, το πρώτο… το πρώτο μόριο, ξέρω ‘γω πώς να το ονομάσομε, πρώτο ηλεκτρόνιο ας πούμε πώς τα λένε εκείνα τα πράγματα, ποιος το έκαμε αυτό; Ποιος είναι αυτός που έκαμε την πρώτη κίνηση εις τη δημιουργία; Αυτό δεν μπορεί να το απαντήσει κανείς. Εντάξει έγινε μία έκρηξη. Ε ωραία, την έκρηξη; Ποιος έκαμε την έκρηξη; Αυτό είναι βασικό να ξέρομε τη θεολογία της δημιουργίας. Ο Θεός έπλασε εκ του μη όντος τα πάντα. Μέσα σε μία πορεία δημιουργική.
00:19:10
Και έρχεται ο Θεός λέει η Γραφή, και πλάθει τον άνθρωπο, με έναν διαφορετικό τρόπο από τη δημιουργία. Δεν διατάζει να γίνει ο άνθρωπος, δεν διατάζει ο Θεός να γίνει ένας άνθρωπος, όπως είπε γενηθήτω το φως, γενηθήτω το στερέωμα, γενηθήτω η γη κτλ, δεν διατάζει, αλλά ο ίδιος ο Θεός πλάθει τον άνθρωπο. Και ξέρετε πολύ καλά, στα Ελληνικά ας πούμε, η λέξης πλάθω, και όσοι έχετε ασχοληθεί με την… που πλάθουν διάφορα… πήλινα αντικείμενα κτλ, έτσι πόσην… πόση επιμέλειαν έχει ας πούμε, πόση αγάπη δείχνεις, όταν πιάνεις έναν πηλό άμορφο και τον διαπλάθεις εσύ με τα δικά σου χέρια και του δίνεις μια… ε… μία μορφή. Πλάθει λοιπόν ο Θεός τον πήλινο ανδριάντα, και παίρνει ο Θεός τον άνθρωπο αυτόν, τον πηλό, τον… την ύλη ας πούμε του ανθρώπου, και εμφυσά ο Θεός αυτόν τον… τον πήλινο ανδριάντα, και γίνεται ο άνθρωπος «εἰς ψυχὴν ζῶσαν».
00:20:13
Του δίνει ο Θεός την ψυχή, τη ζώσαν ψυχή. Και δίνει ο Θεός στον άνθρωπο, τη δική του εικόνα. Και λέει ότι έδωσεν ο Θεός στον άνθρωπο, την εικόνα τη δική του και τη δυνατότητα να γίνει όμοιος με τον Θεό. Πράγμα το οποίο δεν έδωσε πουθενά σε κανένα άλλο χτίσμα. Ο άνθρωπος διαφέρει από τα… από τα ζώα διότι είναι εικόνα και ομοίωσης Θεού. Έχει το λογικό, το αυτεξούσιο και το αρχικό. Μπορεί να ‘ναι «άρχι» της δημιουργίας, έχει τη λογικότητα και το αυτεξούσιο. Που αυτά τα πράγματα δεν τα έχουν τα ζώα, τα άλογα.
[παύση]
Τώρα και εδώ αυτό που ενδιαφέρει την Εκκλησία είναι ότι ο Θεός πλάθει προσωπικά τον άνθρωπο και ο άνθρωπος πλέον είναι εικόνα Θεού και γίνεται όμοιος με τον Θεό.
00:21:00
Τώρα, λέει πολλοί, «Μα έγινε από τον πίθηκο και εύραν κάποια κρανία». Ε ωραία και έγινε από τον πίθηκο. Και τι δηλαδή; Εκτός αν αισθανόμαστε λίγο κόμπλεξ ας πούμε αλλά κατά τα άλλα, και ωραία, έγινε από τον πίθηκο. Εγώ δεν πιστεύω ότι έγινε από τον πίθηκο. Και τα απολιθώματα, λέει και ένα βιβλίο, λένε όχι. Τα απολιθώματα είπαν ότι δεν είναι από τον πίθηκο. Αλλά εγώ λέω, εντάξει. Και πες ήρθε κάποια στιγμή που λέει ας πούμε η… ξέρω ‘γω η βιολογία ή η ανθρωπολογία ότι έπιασε έναν είδος πιθήκου και το έκαμε άνθρωπο. Ε ωραία, και τι είναι αυτό το πράγμα; Ήταν αδύνατο για τον Θεό να πάρει ένα ζώο και να το εμφυσήσει την ψυχή τη ζώσαν και να το κάμει άνθρωπο;
[παύση]
00:21:42
Τι σημασία έχει; Επειδή ας πούμε μοιάζομε εξωτερικά με τον πίθηκο, σημαίνει ότι ο πίθηκος και εμείς είμαστε τα ίδια πράγματα; Διαφέρομε. Διαφέρομε, γιατί είμαστε εικόνες Θεού. Αυτό είναι που διαφέρει από εμάς. Και μήπως εμείς οι ίδιοι άνθρωποι, όταν αρχίσομε να υπάρχομε στον κόσμο αυτό, από την πρώτη στιγμή που συλλαμβανόμαστε μες τη μητέρα μας, μήπως είμαστε άνθρωποι όπως τώρα; Έχομε χέρια, πόδια, μύτες, αυτιά και οτιδήποτε; Είμαστε ξέρω ‘γω ένα κύτταρο, μετά γινόμαστε κάτι άλλο και μέχρι να διαμορφωθούμε, να γίνομε τέλειοι άνθρωποι, περνούν ορισμένα στάδια. Αλλά είναι άνθρωπος από την πρώτη στιγμή της συλλήψεώς του. Αυτό το πράγμα, το άμορφο, το οποίο δεν έχει μορφή, είναι μόνο με τον μικροσκόπιο μπορεί να το δεις και πάλι δεν μπορεί να ξεχωρίσεις τίποτα πάνω του. Είναι άνθρωπος, ο οποίος τελειοποιείται μέσα στην πορεία της ζωής του.
00:22:35
Εκείνο που έχει σημασία για εμάς, ουσιαστική σημασία, και δεν ασχολούμαστε σχολαστικά με το τώρα αν ήταν πίθηκος και αν ήταν πηλός και τι πηλός ήταν, ασπρόχωμα ή… κοτσινόχωμα ξέρω ‘γω ή… αν έβαλε μέσα τσιμέντο και αν έβαλε και σίδερα, όπως μια γριούλα η καημένη που ήρθε να μου να… να μου πει ότι ας πούμε δεν πρέπει να πίνει γάλα διότι χάλασε η «σιδεροσύνδεσή» της. Ήταν…
[ακροατήριο γελά]
έπεσε το σίδερό της δηλαδή και πρέπει να μη νηστεύει.
00:23:02
Λοιπόν, αυτά τα πράματα παιδιά είναι σχολαστικά πράματα. Δεν ασχολήθηκαν οι Ορθόδοξοι Πατέρες με αυτά τα πράγματα. Μ’ αυτά ασχολήθηκαν στη Δύση και ιστορίες που δεν είναι για μας. Για εμάς η θεολογία έχει σημασία. Ότι ο άνθρωπος είναι εικόνα Θεού, και καλείτε να γίνει όμοιος με τον Θεό, και γίνεται τέκνο του Θεού του υψίστου, και ότι ο Θεός έγινε για εμάς άνθρωπος. Μπροστά σ’ αυτό το γεγονός, τ’ άλλα όλα ας πούμε είναι λεπτομέρειες αχρείαστες ίσως, και πράματα της περιεργίας μας τα οποία δεν μας συντελούν στη σωτηρία μας.
00:23:33
Ο άνθρωπος λοιπόν, αυτός ο άνθρωπος, ο οποίος είναι η κορωνίδα της δημιουργίας, τον έπλασε ο Θεός στο τέλος, αφού έπλασε προηγουμένως όλα τα υπόλοιπα, ώστε, όπως λένε οι Πατέρες, ένας… ένας πλούσιος πατέρας ας πούμε φτιάχνει το σπίτι του, φτιάχνει τον κήπο του, φτιάχνει τα πάντα ας πούμε, και μετά το δίνει στο παιδί του και χαίρεται το παιδί του ένα έτοιμο χώρο, έτσι και ο Θεός έπλασε τη δημιουργία όλη, τον κόσμο, τη χτίση, τη φύση, τα ζώα, τα πάντα τα πάντα τα έκαμε, για να εκφράσει τη μεγάλη του αγάπη προς τον άνθρωπο.
00:24:13
Και, όταν θα έπλαθε τον άνθρωπο, ο άνθρωπος να δει το πλήθος της δημιουργίας, και να αγαπήσει τον Θεό, ελεύθερα. Να καταλάβει ότι όλα αυτά τα πράγματα ο Θεός τα κάμε για μένα. Γι’ αυτό του είπε ο Θεός ότι, να άρχεις της χτίσεως όλης ας πούμε. Έτσι, ο άνθρωπος έχει το αρχικό, είναι βασιλιάς της χτίσεως.
00:24:36
Μην κοιτάμε τώρα μετά την πτώση που γίναμε δούλοι της χτίσεως και μας κυνηγάνε ας πούμε ακόμα και οι κατσαρίδες. Πριν την πτώση μας, η φύσης δεν εκδικείτο τον άνθρωπο, δεν κυνηγούσε τον άνθρωπο. Δεν κινδύνευε ο άνθρωπος από κανένα ζώο, ούτε από τη φύση, ούτε από τα φυσικά φαινόμενα. Δεν είχε επανάσταση η φύσης κατά του ανθρώπου. Αυτά έγιναν μετά την πτώση. Προ της πτώσεως ο άνθρωπος, μέσα στον παράδεισο, ήταν βασιλιάς της χτίσεως, εβασίλευε επί της χτίσεως, και η φύσης και η δημιουργία όλη υπηρετούσε τον άνθρωπο, και ήταν η έκφρασης της μεγάλης της άπειρης θεϊκής αγάπης προς τον αγαπώμενο υπό του Θεού άνθρωπο. Και ταυτόχρονα, ήταν και η πρόκλησης του Θεού, ώστε και ο άνθρωπος βλέποντας όλα αυτά να αγαπήσει τον Θεό.
00:25:27
Βέβαια, τα πάντα εστέκοντο, πάνω στην ελευθερία του ανθρώπου. Γιατί; Εφόσον ο άνθρωπος είναι εικόνα Θεού, αν ο άνθρωπος δεν ήταν ελεύθερος, ήταν αδύνατο να είναι εικόνα Θεού. Δεν μπορεί να είσαι εικόνα Θεού μη όντας ελεύθερος. Η βάσης της εικόνος, είναι η ελευθερία, το αυτεξούσιο, η ελευθερία σου. Να μπορέσεις να διαλέξεις ελεύθερα εσύ το καλό από το κακό, το αγαθό από το πονηρό. Τον Θεό από την απουσία του Θεού. Και έτσι συνετελέσθη δυστυχώς και η πτώσης του ανθρώπου.
00:26:04
Όταν ο Θεός έδωσε την εντολή στον άνθρωπο, για να έχει τη δυνατότητα ο άνθρωπος να κάμει χρήση της ελευθερίας του, του είπε ο Θεός ότι, μπορείς του λέει να εργάζεσαι στον παράδεισο και να τον φυλάσσεις, και μπορείς να χρησιμοποιήσεις προς βρώσιν όλα ό,τι έχει μέσα η γη, ο παράδεισος. Παράδεισος σημαίνει κήπος παιδιά έτσι; Στα… είναι η αρχαία Ελληνική λέξης του ωραίου κήπου, αυτό σημαίνει παράδεισος.
00:26:35
Μπορείς να φας λοιπόν από όλα αυτά που έχει ο κήπος μέσα. Έτσι, ο ωραίος χώρος εκείνος που ήτανε πάνω στη γη. Όμως, από ένα δέντρο, δεν μπορείς να φας, «[17] … οὐ φάγεσθε ἀπ᾿ αὐτοῦ· ᾗ δ᾿ ἂν ἡμέρᾳ φάγητε ἀπ᾿ αὐτοῦ, θανάτῳ ἀποθανεῖσθε». Και λέει ο Θεός στους πρωτοπλάστους ότι απ’ αυτό δεν θα φάτε, και αν φάτε απ’ αυτό, θα πεθάνετε. Όχι σαν τιμωρία, αλλά σαν αποτέλεσμα. Τους είπε ότι, εάν παραβείτε την εντολή αυτή, και φάτε απ’ αυτό το δέντρο, της γνώσεως, τότε θα αποθάνετε. Και από την ημέρα εκείνη που θα φάτε, εκείνη την ημέρα θα αποθάνετε. Είναι η πρώτη φορά που ακούμε και συναντούμε στη Γραφή τη λέξη θάνατο, και γενικά αυτό το φαινόμενο του θανάτου.
00:27:31
Γίνεται η πτώση του ανθρώπου όπως την ξέρομε με απλά πράγματα, και έρχεται ο άνθρωπος πλέον, και υφίσταται τη συνέπεια της ελεύθερης εκλογής του. Δεν είναι ο θάνατος τιμωρία Θεού. Αυτό πρέπει να το καταλάβομε πολύ καλά παιδιά. Δεν τιμωρά ο Θεός τον άνθρωπο. Απλώς του είπε τον ανθρώπου, τον προειδοποίησε ότι, εάν εκλέξεις την παρακοή από την υπακοή, θα πεθάνεις, εκείνη την ίδια ημέρα.
[παύση]
00:28:03
Συμβαίνει αυτό το πράγμα, και βλέπομε τον άνθρωπο να μην πεθαίνει, βιολογικά. Ο Αδάμ και η Εύα πέθαναν μετά από πάρα πολλά χρόνια. Η Γραφή μιλά για εκατοντάδες χρόνια μετά. Τώρα εάν τα χρόνια εκείνα ήταν σαν τα χρόνια τα δικά μας, δεν το ξέρομε, δεν μπορούμε να υπολογίσομε, δεν μας ενδιαφέρει. Σημασία έχει ότι πέθαναν αργότερα.
00:28:26
Και τότε πού πάει ο λόγος του Θεού ότι την ίδια ημέρα που θα φας από τον καρπόν αυτό θα αποθάνεις; Οι Πατέρες και η Γραφή ολόκληρη μας ερμηνεύει ότι, επέθαναν οι άνθρωποι εκείνη την ώρα, διότι διέκοψαν τη σχέση τους με τον Θεό. Γι’ αυτό έρχεται ο ίδιος ο Χριστός να πει ότι, εγώ είμαι η ζωή, η οδός και η αλήθεια και η ζωή των ανθρώπων. Από τη στιγμή που δεν έχεις κοινωνία με τον Θεό, τότε πλέον δεν ζεις. Και να θυμίσω και έναν λόγο που ‘πε σε κάποιον επίσκοπο ο Θεός εις την Αποκάλυψη, ο Χριστός το λέει στην Αποκάλυψη σ’ εκείνο τον επίσκοπο, ο οποίος δεν ετηρούσε τον λόγο του Θεού, και δεν εφύλαττε την ακρίβεια της συνειδήσεώς του, του λέει ο Θεός, κοίταξε, «[1] … ὄνομα ἔχεις ὅτι ζῇς, [καὶ] νεκρὸς εἶ». Εσύ του λέει έχεις όνομα ότι είσαι ζωντανός, αλλά είσαι νεκρός, γιατί δεν έχεις καμιά σχέση μαζί μου. Άρα αποθνήσκει ο άνθρωπος πνευματικά, τον βασικότερο θάνατο, που είναι ο χωρισμός από τον Θεό, και αυτός ο θάνατος είναι ο αιώνιος θάνατος, που είναι ο όντως θάνατος, και αποθνήσκει και βιολογικά αργότερα.
00:29:46
Γίνεται λοιπόν κάτι, μπαίνει πλέον σε δημιουργία, του λίαν καλού κόσμου που έπλασε ο Θεός, που έπλασε τον άνθρωπο και τον εκαμάρωσε ο Θεός και είπε ότι, κοίταξε, ο Αδάμ ας πούμε έγινε σαν ένας από μας. Καμάρωσε ο Θεός το αντίγραφό του ας πούμε. Έκαμε ένα δικό του αντίγραφο, μια δική του εικόνα, και την εκαμάρωσε ο Θεός, και έρχεται η αμαρτία και η πτώση και συντρίβει αυτή την εικόνα, συντρίβεται αυτό το οποίον έπλασε ο Θεός, και ενώ ο Θεός τον έπλασε να μην πεθαίνει, και να ζει αιώνια πνευματικά ενωμένος με τον Θεό και βιολογικά αιώνια μέσα στον παράδεισο της τρυφής, παύουν όλα αυτά τα πράγματα, πέφτει ο άνθρωπος, διαστρέφεται η φύσης του ανθρώπου, διαστρέφεται η χτίσις, η χτίσις επανίστανται κατά του ανθρώπου, και ο άνθρωπος πλέον υποτάσσεται και αυτός και η χτίσις στη φθορά, εις τον θάνατο, εις την κακία. Ό,τι του έδωσε ο Θεός ως χάρισμα, πλέον τα διέστρεψε η αμαρτία και τα έκαμε πάθη και αμαρτίες και αιχμαλωσίες.
00:30:56
Αποθνήσκει λοιπόν ο πρωτόπλαστος Αδάμ και χωρίζεται από τον Θεό. Και έρχεται ο Θεός να του πει, στο τέλος, όταν έγινε εκείνος ο… ο τραγικός ας πούμε διάλογος του Θεού με τους πρωτοπλάστους, όταν αυτοί έφυγαν, πήγαν να κρυφτούν από τον Θεό, και τρόπον τινά παρουσιάζει η Γραφή έτσι ανθρωποπρεπώς, όχι ότι ο Θεός περπατούσε και τους έψαχνε, αλλά… πού είσαι Αδάμ, πού είσαι; Διότι τρόπον τινά δεν τον έβλεπε έτσι όπως τον έπλασε. Και γίνεται εκείνος ο διάλογος, και έρχεται ο Θεός να πει του ανθρώπου ότι, εσύ, ως αποτέλεσμα πλέον, η ζωή σου θα εξελιχθεί μέσα σε κόπους, μέσα σε λύπες, θα τρως τον άρτο του προσώπου σου με τον ιδρώτα σου, και θα εργάζεσαι τη γην αυτή και θα κοπιάζεις, μέχρι να επιστρέψεις στη γην «[19] … ἐξ ἧς ἐλήμφθης· ὅτι γῆ εἶ καὶ εἰς γῆν ἀπελεύσῃ». Είσαι γη, είσαι χώμα, και θα επιστρέψεις πάλι εκεί από την οποία ελήφθηκες.
00:32:03
Και ο άνθρωπος πλέον καταδίκασε μόνος του τον εαυτόν του εις τον θάνατο. Και υποτάσσεται πλέον όλο το ανθρώπινο γένος εις τον θάνατο, και τον πνευματικό και τον βιολογικό θάνατο. Και μένει το ανθρώπινο γένος μέσα σε αυτή τη δουλεία μέχρι που έρχεται ο Χριστός, ο νέος Αδάμ, ο οποίος, Θεός πλέον, δεν ήθελε να αφήσει τον διάβολο να θριαμβεύσει και να καταστρέψει ο διάβολος το σχέδιο του Θεού για τον άνθρωπο, και γίνεται ο Χριστός ο νέος άνθρωπος, ο νέος Αδάμ, ο οποίος καταργεί τον θάνατο, και χαρίζει την αθανασία εις τον κόσμον όλο.
00:32:45
Αλλά ποιον θάνατο καταργεί ο Θεός; Μήπως από την ημέρα που ο Χριστός αναστήθηκε δεν αποθνήσκομε όλοι μας; Όλοι αποθνήσκομε. Πρώτος αυτός και στη συνέχεια όλοι. Δεν υπάρχει άνθρωπος που δεν απέθανε, ούτε υπάρχει άνθρωπος που δεν θα πεθάνει. Όλοι θα πεθάνομε. Αλλά ποιο θάνατο αποθνήσκομε από τους δύο; Αποθνήσκομε τον βιολογικό θάνατο, όχι τον πνευματικό θάνατο. Διότι, όσοι είμαστε ενωμένοι μαζί με τον Χριστό, πλέον υπερβήκαμε τον θάνατο, δεν υπάρχει για εμάς θάνατος, ο βιολογικός θάνατος είναι ένα γεγονός, το οποίο θα συμβεί στη φθαρτή φύση, και αυτό πάλι άχρι καιρού.
00:33:27
Γιατί θα έρθει η ώρα της Δευτέρας Ελεύσεως του Χριστού όπου θα αναστηθούν οι πάντες. Και εμείς αυτό το πράγμα το λέμε και το ομολογούμε καθημερινά εις την Εκκλησία όταν τελούμε την Ευχαριστία και όταν τελούμε τα μυστήρια και ιδιαίτερα στο βάπτισμά μας, όταν λέμε το Σύμβολο της Πίστεως, εκεί ομολογούμε ότι, «προσδοκώ ανάσταση νεκρών». Περιμένω και πιστεύω και απόλυτα ομολογώ και την ανάσταση των νεκρών.
00:33:58
Εάν δεν υπάρχει παιδιά ανάστασης νεκρών, τότε σημαίνει δεν υπάρχει ανάστασης του Χριστού, και τότε είναι «ματαία ἡ πίστις ὑμῶν» λέει ο Απόστολος Παύλος. «[17] εἰ [δὲ] Χριστὸς οὐκ ἐγήγερται», άρα όλα τα άλλα είναι μάταια. Εάν δεν αναστήθηκε ο Χριστός, και αν δεν αναστηθούμε και εμείς, δεν υπάρχει κανένα λόγος ούτε να πιστεύομε ούτε να κάμνομε τίποτα. Τα πάντα είναι μάταια.
00:34:21
Ο άνθρωπος λοιπόν, αν και υπετάγη εις τον θάνατο, έρχεται ο Χριστός με το δικό του θάνατο, με τη δική του σταύρωση, υπομένει αυτός αναμάρτητος ων για μας το θάνατο, ώστε να δώσει σε εμάς το δικαίωμα, όταν ενωθούμε μαζί του – όπως τώρα είμαστε ενωμένοι με τον Αδάμ, με τον πρωτόπλαστον Αδάμ, και κληρονομούμε από αυτόν τη φθορά και το θάνατο, αφού είμαστε κληρονόμοι του Αδάμ, κληρονομούμε τη φθορά και το θάνατο και την αμαρτία, αυτό είναι και το προπατορικό αμάρτημα.
00:34:56
Έτσι παιδιά; Το προπατορικό αμάρτημα, δεν είναι η ενοχή του Αδάμ, που ίσως μαθαίναμε και ξέραμε μέχρι τώρα. Δηλαδή σκεφτείτε τώρα ας πούμε, πριν… δέκα χιλιάδες χρόνια ξέρω ‘γω πότε ήταν ο Αδάμ και η Εύα, πόσες εκατομμύρια χρόνια ή πόσες χιλιάδες χρόνια ήταν πριν, έκαμαν κι αυτοί ξέρω ‘γω οι άνθρωποι μια παράβαση, και τώρα σώνει και καλά εμείς να πληρώνομε την παράβαση εκείνων. Και λέμε ότι ας πούμε… έχομε το προπατορικό αμάρτημα το οποίο είμαστε ένοχοι. Και πολύ δικαιολογημένα θα πει κάποιος, καλά, τι φταίω ‘γω αν η Εύα ας πούμε πριν δέκα χιλιάδες χρόνια έκαμε αυτά τα πράγματα; Δηλαδή… δεν ε… δεν ικανοποιήθηκε αυτός ο Θεός τόσες χιλιάδες χρόνια; Ακόμα κρατά μας κακία ας πούμε; Όταν… δηλαδή όταν… παρουσιάζει έναν Θεό που ‘ναι… που ‘ναι νομικός ας πούμε, είναι σαν εκείνους τους δικαστές τους… έχει κάτι… κάτι εικόνες έτσι… κάτι δικαστές με κάτι άσπρα μαλλιά,
[ακροατήριο γελά]
σαν τα μπαμπακάκια ας πούμε έτσι πάνω τους.
[ακροατήριο γελά]
Και μάλιστα άκουσα, άκουσα ότι ε… δεν ξέρω που, στην Αγγλία, σε ποια χώρα της Ευρώπης, που φορούν περούκα όταν… ε;
Ακροατήριο: Ναι.
Μ. Αθανάσιος: Στην Αγγλία είναι; Ευτυχώς που δεν τους είδα γιατί θα ξεκαρδιστώ στα γέλια με εκείνους…
[ακροατήριο γελά]
Να με κλείσουν και μέσα. Γιατί φορούν περούκα αυτοί οι άνθρωποι, για ποιον λόγο;
Ακροατήριο: [ασαφής]
Μ. Αθανάσιος: Και έτσι είναι τα άσπρα τα ξεραμένα;
Ακροατήριο: [ασαφής]
Μ. Αθανάσιος: Βρε παιδάκι μου, δηλαδή που πάει η τρελά [ασαφής] Είναι… τέλος πάντων, καλά εκείνα τα μαύρα τα πράγματα τα είδα που τα φορούν, αλλά… να φορεί και περούκα ας πούμε… Τι θα παραστήσει; Ξέρω ‘γω των παλαιών των ημερών;
[ακροατήριο γελά]
Τέλος πάντων. Λοιπόν, εάν παραστήσεις τον Θεό, έναν τύπον, έναν ον ας πούμε… νομικό ον που οι σχέσεις του με τον άνθρωπο πλέον είναι νομικές, βέβαια. Η Δύσης έτσι παράστανε τον Θεό. Και έλεγε ότι, κοίταξε, είσαι ένοχος γιατί κληρονομείς την ενοχή του Αδάμ και της Εύας. Και έστω και καμία άλλη αμαρτία να μην έχεις, έχεις την αμαρτία εκείνη. Και πολύ φυσικά δηλαδή ένας άνθρωπος λογικά σκεπτόμενος, θα πει, ρε παιδί μου, πάει πολλά τώρα ας πούμε. Εντάξει, να πληρώσω τις αμαρτίες μου καλά ας πούμε, να πληρώσω και για την Εύα; Δηλαδή… τι είναι τούτο πράγμα πριν τόσες χιλιάδες χρόνια; Τι είναι λοιπόν αυτό το προπατορικό αμάρτημα; Δεν είναι η ενοχή του Αδάμ. Ο Θεός τους συγχώρεσε από την πρώτη στιγμή. Είναι η συνέπεια του Αδάμ και της Εύας. Είναι η ασθένεια της φύσεώς μας. Έσπασε η εικόνα του Θεού, και αφού είμαστε τέκνα του Αδάμ, γεννιόμαστε βιολογικά από αυτόν τον… από αυτόν τον Αδάμ, κληρονομούμε, θέλομε δεν θέλομε, τη διαστροφή της ανθρωπίνης φύσεως. Εξηγείται πλέον και βιολογικά έτσι πώς κληρονομούμε όλα αυτά τα πράγματα.
00:37:55
Γι’ αυτό ο Χριστός, όταν έγινε άνθρωπος, δεν εγεννήθηκε όπως γεννιόμαστε εμείς οι άνθρωποι. Δεν εγεννήθηκε από άνδρα και γυναίκα. Γι’ αυτό ο μόνος ο οποίος ήταν έξω από κάθε αμαρτία, και δεν υφίσταντο τη συνέπεια αυτή, ήταν ο Χριστός, ο οποίος δεν εγεννήθηκε όπως γεννούνται όλοι οι άνθρωποι. Γεννήθηκε μόνο από τη Θεοτόκο, ως μητέρα, και εκ Πνεύματος Αγίου. Δεν ήταν συνάφεια ανδρός και γυναικός.
00:38:26
Γι’ αυτό ο Χριστός έσπασε αυτήν την κληρονομικότητα, και έγινε γενάρχης πλέον του νέου Αδάμ, της νέας ανθρωπότητας. Και πώς γίνεται γενάρχης της νέας ανθρωπότητας ο Χριστός; Για να δείτε πόσο λογικά είναι τα πράγματα αυτά. Όπως κληρονομούμε εμείς εξ σαρκός και αίματος από τη βιολογική γέννηση όλην αυτήν τη φθαρείσαν φύση, ερχόμαστε τώρα και κληρονομούμε τον Χριστό, και τα του Χριστού, τα χαρίσματα τα οποία μας δίνει ο Χριστός, πάλι με τον ίδιο τρόπο.
00:38:58
Όταν Κοινωνούμε το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, όταν πίνομε και τρώμε το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου, γινόμαστε πραγματικά του παιδιά. Γι’ αυτό είπε ο Χριστός ότι, εάν δεν φάγετε τη Σάρκα του Υιού του ανθρώπου, και δεν «[53] … πίητε αὐτοῦ τὸ αἷμα, οὐκ ἔχετε ζωὴν ἐν ἑαυτοῖς». Ετέλειωσε. Είτε πιστεύεις, είτε κάμνεις προσευχές, είτε κάμνεις ελεημοσύνες, ό,τι θέλεις κάμε, εάν δεν πίνεις το Αίμα του Χριστού, και αν δεν τρως τη Σάρκα του Κυρίου, δεν είσαι… δεν μπορείς να είσαι κληρονόμος του.
00:39:29
Γι’ αυτό όλη η Εκκλησία, και όλη η θεολογία και όλη η εν Χριστώ ζωή, στηρίζεται πάνω στο θυσιαστήριο, στηρίζεται πάνω στην Αγία Τράπεζα, πάνω στο μυστήριο της Ευχαριστίας. Δεν μπορείς να υπάρξεις εάν δεν Κοινωνείς το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Εάν δεν Κοινωνείς τον Χριστό, πρακτικά, όχι θεωρητικά, τότε είσαι ένας οπαδός μιας φιλοσοφίας, μιας θεωρίας, πιστεύεις ας πούμε ότι είσαι ένας μαθητής καλός, αλλά δεν είσαι ποτέ ένας υιός του Χριστού, δεν είσαι τέκνον Χριστού. Δεν μπορείς να είσαι, αφού μέσα σου δεν ρέει το αίμα του Χριστού.
00:40:07
Γι’ αυτό παιδιά είναι ανάγκη αυτό το πράγμα. Γι’ αυτό και η Εκκλησία βλέπετε, όταν ο άνθρωπος είναι εκτός Εκκλησίας, είναι αιρετικός, ή ξέρω ‘γω υφίσταται ας πούμε μίαν αιχμαλωσία σε αμαρτίες που… που τον αποχωρίζουν από τον Θεό, δεν του επιτρέπει να Κοινωνήσει. Διότι δεν μπορεί να μετάσχει του Αίματος και του Σώματος του Κυρίου. Δεν γίνεται… δεν είναι τέκνον του Θεού. Πρέπει να υποστεί μια θεραπεία, μιαν… αλλαγή ας πούμε για να μπορέσει να Κοινωνήσει και να λάβει το Σώμα και το Αίμα του Χριστού.
00:40:42
Άρα όλη αυτή η φθορά, όλη η αρρώστια, όλο το γεγονός του θανάτου, σαν συμπεμπυκνωμένο μυστήριο, σταματά με τη γέννηση του Κυρίου μας, και ολοκληρώνεται μέσα στην Ευχαριστία. Ολοκληρώνεται σε εμάς, στον κάθε ένα από εμάς, όταν εμείς Κοινωνούμε το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Γι’ αυτό ο Χριστός είπε, όταν μας έδωσε σε μυστήριο το Σώμα και το Αίμα, «εις άφεσιν αμαρτιών και ζωήν αιώνιον».
00:41:12
Καταργείται ο θάνατος πλέον. Δεν υπάρχει θάνατος. Όπως λέει ο Άγιος Χρυσόστομος, στον Λόγο της Αναστάσεως εκεί, «Μηδείς φοβείσθω θάνατον· ἠλευθέρωσε γάρ ἡμᾶς ὁ τοῦ Σωτῆρος θάνατος». Κανένας να μη φοβάται τον θάνατο. Δεν υπάρχει θάνατος. Πού είναι ο θάνατος; «Πού σου, [Ἅδη], τό νίκος; Ποῦ σου, θάνατε, τό κέντρον;» λέει ο Χρυσόστομος και ο Παύλος. Πού είναι λέει θάνατε η νίκη που ενίκας τον κόσμο όλο; Δεν άφησες κανένα ας πούμε ανίκητο. Πού είναι το κέντρο, πού είναι το κεντρί σου με το οποίον εχτυπούσες τον κάθε ένα και τον έριχνες κάτω; «Ἀνέστη Χριστός, καί σύ καταβέβλησαι». Ο Χριστός αναστήθηκε και εσύ εδιαλύθηκες πλέον. «θανάτω θάνατον πατήσας». Απέθανεν αυτός, και ελευθέρωσε εμάς. Απέθανεν εκείνος και ενέκρωσε τον θάνατο. Έτσι, ο Χριστός ήταν ο θάνατος του θανάτου. Ετέλειωσε ο θάνατος. Αλλά ετέλειωσε για ποιους; Για αυτούς που ελεύθερα, και εκούσια, και εν γνώση τους, δέχονται αυτή τη… τη μετάγγιση της ζωής από τον ζώντα Χριστό. Αυτός είναι η ζωή. Από τη στιγμή που οι πρωτόπλαστοι έκοψαν τη σχέση με Αυτόν, πέθαναν. Από τη στιγμή που ο άνθρωπος μεταγγίζεται από τον Χριστό, ζει. Έτσι είναι απλά πρακτικά πράγματα.
00:42:36
Άρα λοιπόν, για μας έπαυσε το γεγονός του θανάτου. Παραμένει ο βιολογικός θάνατος. Ο οποίος θα αναιρείται και αυτός με το γεγονός της αναστάσεως των πάντων. Και, τι μένει τώρα; Η ψυχή του ανθρώπου. Η ψυχή του ανθρώπου παιδιά, δεν αποθνήσκει. Ο Θεός έδωσε αυτή την… αυτό το χάρισμα της αθανασίας και δεν το παίρνει πίσω. Παραμένει η ψυχή του ανθρώπου ζώσα.
00:43:05
Γι’ αυτό λέει εις το Κατά Λουκά Ευαγγέλιο ότι, ο Θεός δεν είναι Θεός νεκρών, αλλά είναι Θεός ζώντων. «[38] … πάντες γὰρ αὐτῷ ζῶσιν». Οι καημένοι οι Ιεχωβάδες δεν μπορούν να το χωνέψουν. Δεν το χωνεύουν. Το ψάχνουν από εκεί, το ψάχνουν από εδώ, βγάζουν εκείνο το σίγμα το τελικό, να πουν «πάντα Αυτός ζώσιν» αλλά έλα που οι Απόστολοι είπαν «πάντες»; Και δεν είπαν πάντα; Εκάμαν χίλιες προσπάθειες, εφάγαν τα χειρόγραφα όλα να το αυτό… Λέει, ξέρεις λέει, βέβαια, δεν υπάρχει στα χειρόγραφα το πάντες, αλλά ήμεθα πεπεισμένοι ότι κάποιο χέρι άλλαξε την πρώτη Γραφή. Ναι. Τι θα κάμουν, πρέπει να βρουν μια δικαιολογία. Είναι οι αιρετικοί που προσπαθούν να τα βρουν όλα όπως θέλουν.
00:43:51
Το θέμα τι είναι; Όλοι είναι ζώντες ενώπιον του Θεού. Νεκροί είναι για μας. Για εμάς αποθνήσκει έτσι; Αποθνήσκει το σώμα, το βάζομε μέσα στον τάφο, «[19] … γῆ εἶ καὶ εἰς γῆν ἀπελεύσῃ», και προσδοκά την ανάσταση των νεκρών. Αλλά βλέπεις, ε… βλέπεις αυτό το… πώς να πούμε παιδιά, εκείνη την ωραιότητα του θανάτου του πιστού ανθρώπου. Τέλος πάντων, ας μην πάμε εκεί, άλλο κεφάλαιο.
00:44:18
Λοιπόν παραμένει… παραμένει ο βιολογικός θάνατος, όταν νικήσεις τον πνευματικό θάνατο, και ζεις εν Χριστώ πλέον, μηδενίζεται και ο βιολογικός θάνατος. Παραμένει σαν ένα γεγονός, το οποίο δεν είναι πλέον δυσάρεστο, αλλά είναι μία πύλη, που ανοίγει και σε οδηγά σ’ αυτόν τον οποίον εσύ ποθείς, εσύ ας πούμε ζητάς σ’ όλη σου τη ζωή. Έτσι σκεφτείτε να αγαπάς ένα πρόσωπο, να αγαπάς ένα πρόσωπο, και να περιμένεις χρόνια να το δεις. Και έρχεται η ώρα που θα ανοίξει η πόρτα, και θα δεις μπροστά σου αυτό το πρόσωπο το αγαπημένο. Και έρχεται κι άλλος και σε ρωτά ας πούμε, να ανοίξω την πόρτα ή να μην την ανοίξω; Να πεις, είσαι με τα καλά σου; Τόσα χρόνια ας πούμε, προσδοκώ αυτήν την ώρα να δω τον πατέρα μου, τη μητέρα μου, τον αδερφό μου, τον πρόσωπο που αγαπώ, και τώρα ας πούμε δεν θα ανοίξει η πόρτα; Έτσι απαντούσαν οι μάρτυρες. Όταν τους έλεγαν, ξέρεις, να πεθάνεις ας πούμε, έχει μαρτύρια, να σου κόψουν το κεφάλι σου. Αυτοί χαμογελούσαν και λέει, τι, θα με χωρίσεις από τον ποθούμενο Κύριο; Δηλαδή από αυτόν που εγώ ποθώ εσύ να με εμποδίσεις; Αυτό το πράγμα εκμηδενίστηκε για μας πλέον, γιατί η αγάπη, η αγάπη του Θεού, ενίκησε το φόβο του θανάτου.
00:45:35
Και έτσι δεν υπάρχει θάνατος. Γι’ αυτό εις την Εκκλησία, δεν υπάρχει νεκροταφείο. Έτσι, νεκροταφείο… δεν το λέει η Εκκλησία νεκροταφείο, το λένε άλλοι. Το νεκροταφείο για μας είναι κοιμητήριο. Εκεί είναι ένας ύπνος άχρι καιρού, μέχρι της κοινής Αναστάσεως. Και για την Εκκλησία, οι άνθρωποι ζουν. Γι’ αυτό προσευχόμαστε για τους κεκοιμημένους.
00:45:59
Γι’ αυτό αισθανόμαστε στη Θεία Λειτουργία, παρόντες όλοι, ζώντες και κεκοιμημένοι. Είμαστε παρόντες. Διότι ο Χριστός, με τη σάρκωσή του, ενίκησε βασικά πράγματα. Ενίκησε τον χώρο, τον χρόνο, και τον θάνατο. Για μας δεν υπάρχει χώρος, δεν υπάρχει χρόνος, δεν υπάρχει θάνατος. Διότι μέσα στον χώρο της Εκκλησίας τα πάντα υπερβαίνονται. Και ο άνθρωπος που ζει ενωμένος με τον Θεό, είναι όπως ο Θεός, κατά πάντα. Άρα ο άνθρωπος είναι πανταχού παρών, ο άνθρωπος είναι πανταχού παρών μέσα στη Χάρη του Αγίου Πνεύματος, κατά Χάρη πανταχού παρών, και ο Θεός είναι κατά φύση πανταχού παρών, και ο άνθρωπος κατά Χάρη πάλι υπερβαίνει τον χρόνο. Δεν είναι μόνο σήμερα. Είναι και σήμερα, είναι και χθες, είναι και στους αιώνας των αιώνων.
00:46:58
Βλέπετε στην Εκκλησία, το ‘παμε και άλλες φορές, οι προσευχές μας καταλήγουν με αυτό το πράγμα. «πάντοτε, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων». Ενθυμούμε έναν… έναν ενάρετο άνθρωπο στο Άγιον Όρος, μία φορά ο οποίος… πόσες φορές λέμε εμείς οι μοναχοί ξέρω ‘γω στα μοναστήρια όλη μέρα βάζομε ακολουθίες πράγματα, το «νῦν καὶ ἀεὶ» το λέμε ξέρω ‘γω εκατοντάδες φορές την ημέρα. Αυτός έγινε ιερέας, και όταν χειροτονήθηκε και πήγε να τελέσει την πρώτη του Θεία Λειτουργία, όταν είπε «Εὐλογημένη ἡ Βασιλεία τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» πάντοτε «νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων», ο Θεός του χάρισε μία φοβερή εμπειρία. Την εμπειρία της υπέρβασης του χρόνου. Αισθάνθηκε, όχι… φαντασμένα ας πούμε και… ε…
[παύση]
00:47:55
Κάποιος μου στείλει κάποια μπισκότα, αυτές τις μέρες, και μου λέει, να τα… είναι για τον καφέ σας, όταν κάθεστε στο μπαλκόνι σας και στοχάζεστε ας πούμε.
[ακροατήριο γελά]
Λέω, σου μοιάζω για ονειροπαρμένος;
[ακροατήριο γελά]
Λέει… μα… δεν κάθεστε να πιείτε τον καφέ σας; Μα είναι μυσταγωγία η ώρα του καφέ. Λέω, δυστυχώς έχομε άλλες μυσταγωγίες. Τη μυσταγωγία του καφέ δεν την εγνωρίσαμε ακόμα.
[ακροατήριο γελά]
Νόμιζε η καημένη φαίνεται ότι ας πούμε άμα κανείς είναι της Εκκλησίας άνθρωπος, έχει… κάθεται σ’ ένα μπαλκόνι και στοχάζεται ας πούμε εκεί και και πάει η φαντασία [ασαφής] στο υπερπέραν ξέρω ‘γω που… Κάτι σαν… κάτι ξεχασμένες γεροντοκόρες μέσα σε κάτι πύργους ας πούμε έτσι… μεσσιανικούς που είναι σε άλλους κόσμους ας πούμε, κινούνται μεταξύ… παρόντων και μελλόντων, κάτι πράγματα αλλόκοτα.
00:48:55
Αυτά δεν είναι παιδιά. Η εμπειρία των Αγίων είναι εμπειρία. Είναι ζώσα εμπειρία με πλήρη συναίσθηση. Ο άνθρωπος μετέχει καθολικά εις τον Θεό. Μετέχει ο νους, μετέχει η καρδία, μετέχει το σώμα, μετέχει η ψυχή, μετέχουν οι αισθήσεις όλες. Λοιπόν, εν πλήρει αισθήσει, και μες την καθολική έννοια, ο άνθρωπος αυτός εγνώρισε τι σημαίνει στην Εκκλησία να… ο Λόγος του Θεού να είναι απέραντος. Και μαζί με τον Λόγο του Θεού να είσαι απέραντος και εσύ ως άνθρωπος. Να επεκτείνεσαι και εσύ μαζί με τον Λόγον αυτό εις τους αιώνας των αιώνων. Να μην έχεις τέλος. Έχεις αρχήν αλλά δεν έχεις τέλος. Ο Θεός δεν έχει ούτε αρχήν ούτε τέλος. Εμείς έχομε αρχήν αλλά δεν έχομε τέλος, γιατί ο Θεός μας έδωσε την αιωνιότητα, σαν χάρισμα, σαν δώρο. Και είναι απέραντο αυτό το πράγμα. Και νικά, νικά ο Θεός, και τον χρόνον και τον χώρον και τον θάνατο.
00:49:56
Και βλέπεις ας πούμε, μέσα στη Θεία Λειτουργία, όταν τελούμε τη Λειτουργία, που αυτή είναι η εμπειρία της Βασιλείας του Θεού, παρόντες οι πάντες. Οι προφήτες, οι Απόστολοι, οι μάρτυρες, οι δίκαιοι, ο Αδάμ, η Εύα, οι προπάτορες, οι παππούδες μας, οι πάντες παρόντες εκεί, μέσα στην εκκλησία με κέντρον, τον Αμνό του Θεού, «τον αίροντα την αμαρτία του κόσμου». Δεν υπάρχει πιο μεγάλη εμπειρία από το να βιώσει ο άνθρωπος τη Θεία Λειτουργία σε αυτόν τον κόσμο. Γι’ αυτό οι Πατέρες είπαν ότι, όταν παύσει να τελείτε η Λειτουργία, τότε δεν υπάρχει πλέον νόημα για τον κόσμο αυτόν.
00:50:32
Η Θεία Λειτουργία είναι αυτή που καταξιώνει τον άνθρωπο. Είναι αυτή που νικά τον θάνατο, νικά τον χρόνο, νικά τον χώρο, και δίνει σε εμάς τη βεβαιότητα ότι όντως ανέστη Χριστός, και πλέον αφού ανέστη Χριστός έπαυσε η συνέπεια της πτώσεως, και εμείς καλούμαστε να γίνομε μέτοχοι του Χριστού, όχι θεωρητικά, όχι πλατωνικά, όχι φιλοσοφικά, πρακτικά. Ανοίγομε το στόμα μας και τρώμε. Τρώμε τη Σάρκα και το Αίμα του Κυρίου μας. Γι’ αυτό κοινωνούμε, γι’ αυτό είναι – λέει, μα τι να πάω στην εκκλησία να ακούσω τη Λειτουργία. Δεν πας να ακούσεις τη Λειτουργία στην εκκλησία. Την ακούς και από ένα μαγνητόφωνο ή από ένα ράδιο. Στην εκκλησία πας για να κοινωνήσεις το Σώμα και το Αίμα του Χριστού.
00:51:19
Και λέει, ξέρεις μα… τώρα ας πούμε έχει τόσες αρρώστιες ας πούμε, δεν θα ήταν καλύτερα να ήταν ο καθένας με το κουτάλι του ας πούμε να… ο καθένας το κουταλάκι του ας πούμε, έτσι. Να μπαίνεις κιαμέ, να δίνεις το κουταλάκι σου, να σου δίνει τη Θεία Κοινωνία και ότι… ε… Μη γελάτε γιατί στην Αμερική κυκλοφόρησαν κάποια τέτοια… φαιδρά ανέκδοτα ας πούμε. Μέχρι που κάποιος σοφός, όχι Ορθόδοξος ευτυχώς, εφεύρεν κουταλάκια από μπισκότο. Οπότε ας πούμε δίνοντας τη Θεία Κοινωνία τρως και το κουτάλι μαζί.
[ακροατήριο γελά]
Το μόνο αν του έλειπαν τα κουτάλια από το μπισκότο και χρησιμοποιούσε κανένα άλλο εν ηξέρομε τι έχει να γίνει ύστερα.
[ακροατήριο γελά]
00:52:00
Αυτά ‘ναι γελοία πράγματα παιδιά έτσι; Δεν μπορούν να σταθούν αυτά τα πράματα, αυτά έχουν νόημα. Μετέχομε όλοι από το ένα ποτήριο. Από τον έναν Κύριο. Είμαστε παιδιά και τέκνα αυτού του ιδίου Χριστού, της ίδιας κολυμβήθρας, του ίδιου ποτηρίου. Είμαστε ένα σώμα, και με μία κεφαλή, τον Χριστό. Δεν ζούμε ατομικά μες την Εκκλησία. Ζούμε ως ένας άνθρωπος. Που είμαστε αδελφοί, είμαστε τέκνα του ίδιου Πατρός, και κοινωνούμε το μεγάλο γεγονός της Αναστάσεως του Χριστού.
00:52:31
Και τελειώνοντας, τελειώνω γιατί βλέπω και το ρολόι, λέγοντας ότι, στη συνέχεια που θα μιλήσομε για όλο αυτό που ψάλλομε στις νεκρώσιμες ακολουθίες, θα δείτε ότι η νεκρώσιμη ακολουθία είναι η πιο χαρμόσυνη ακολουθία της Εκκλησίας. Αισιοδοξότατη. Αισιοδοξότατη. Δηλαδή είναι φοβερή ας πούμε στο πως… είναι όπως η ζυγαριά, από τη μια δείχνει ας πούμε τη μια πλευρά αλλά αμέσως βάζει και το άλλο το αντίβαρο και έρχεται μία θαυμαστή ισορροπία. Δεν σε περιπαίζει ας πούμε. Δεν είναι όπως εκείνους τους… ξέρω ‘γω τώρα το κάμαν στην Κύπρο το πράγμα αυτό. Πεθαίνει ο άνθρωπος και έχει κάποια γραφεία κηδειών τώρα, που παν’ και τους βάφουν. Έχετε δει πεθαμένο βαμμένο;
Ακροατήριο: [ασαφής]
Μ. Αθανάσιος: Ό,τι χειρότερο μπορεί να φανταστεί ο άνθρωπος. Και… ξέρω ‘γω να πει [ασαφής] μα τι ωραία που είναι ας πούμε, χαμογελά ας πούμε ξέρω ‘γω… Βρε τι χαμογελάς αφού είναι πεθαμένη ας πούμε. Άφησε τον πεθαμένο έχει το… και πεθαμένο να τον πασαλείψεις να… να μην έχει ούτε καν το χρώμα του ας πούμε; Έχει και ο πεθαμένος το νόημα του. Όλα να τα καταργεί, να τα κάνεις ψεύτικα ας πούμε. Και τον θάνατο ακόμα να τον κάνεις ψεύτικο. Δεν είναι έτσι τα πραγματικά παιδιά. Δεν μας κοροϊδεύει η Εκκλησία. Βάζει τα πράγματα σε μια ισορροπία γιατί δεν κοροϊδεύει ποτέ τον άνθρωπο. Λοιπόν η Εκκλησία μιλά την αλήθεια των γεγονότων και φέρνει αυτήν την ισορροπία λέγοντας πραγματικά όπως σημαίνει Ανάστασης. Μιλώντας λοιπόν για τον θάνατο, μην πανικοβληθείτε. Μιλούμε για τη ζωή, και μιλούμε για την όντως Ανάσταση που την έδωσε ο Χριστός και δική μας ζωή.
00:54:12
[ανακοινώσεις, προσευχή και απόλυση]
Sofia Orthi 