Όχι, να μη μιλάνε οι φίλοι του αντιθέτου φίλου. Πρέπει να μάθουν οι σύζυγοι να παρηγορεί ο ένας τον άλλο, να μάθουν να επικοινωνούν μες τον γάμο. Να μάθουν ότι πρέπει μεταξύ τους να τα βρουν οπωσδήποτε. Να μην επεμβαίνει άλλος άνθρωπος. (Περίπου 9.000 λέξεις)
Λεπτομέρειες
Τίτλος: 1098 Έλλειψη επικοινωνίας και διαζύγιο
Σειρά: Ομιλίες Στο Πανεπιστήμιο Κύπρου (Λευκωσία)
Ομιλητής: Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος
Αρχείο: 1098_ELLEIPSH_EPIKOINONIAS_KAI_DIAZYGIO. mp3
Ηχογραφήθηκε: Δευτέρα 19 Νοεμβρίου 2001
Διάρκεια: 71’08”
Επιλογές λήψης
Απευθείας: Αρχείο
Podcast: iTunes Spotify
Κείμενο
00:00:00
[Προσευχή]
00:00:30
[παύση]
00:00:46
Να… επειδή… επειδή μερικές από αυτές είναι μεγάλες ερωτήσεις και πρέπει να τις διαβάσω, και να μη χάνομε χρόνο πολύ, θα τις δούμε ίσως την άλλη φορά, θα τις φυλάξομε, αλλά μερικές από αυτές που είναι πιο… σύντομες, θα τις απαντήσομε έτσι…
00:01:06
[παύση]
00:01:15
Λέει… λέει μια ότι, «είχατε πει σε προηγούμενή σας ομιλία ότι οι Άγιοι αντιλαμβάνονταν την ιερότητα του σώματός τους και γι’ αυτό πρόσεχαν. Όταν κάποιος φτάσει σε αυτό το σημείο, δηλαδή να κατανοήσει την ιερότητα του σώματός του, είναι δυνατόν να θέλει να παντρευτεί; Δεν θα προτιμήσει να αφήσει το σώμα του αγνό και παρθενικό;»
00:01:36
[παύση]
00:01:42
Τι να πούμε;
[ακροατήριο γελά]
00:01:46
[παύση]
00:01:56
Κοιτάξετε, αν θα παντρευτεί ή όχι κανένας, είναι θέμα ελεύθερης προτίμησης. Εάν θέλει να παντρευτεί, θα παντρευτεί. Εάν δεν θέλει, δεν θα παντρευτεί. Δεν…
[παύση]
δεν πρέπει να βλέπει κανείς ότι μέσα στον γάμο μολύνεται ο άνθρωπος. Δεν πρέπει να το βλέπει αυτό το πράγμα, είναι λάθος. Και… δεν μπορούμε να πούμε ότι κάποιος που παντρεύεται, μολύνει τον σώμα του. Ή υποβιβάζεται ως προς την πνευματικότητά του.
00:02:34
Αυτό δεν είναι σωστό, γιατί υπήρξαν στην ιστορία της Εκκλησίας ξέρετε παιδιά και… διάφορες ε… αιρέσεις, οι οποίες εδίδασκαν ότι ο άνθρωπος δεν πρέπει να παντρεύεται για να μη χάνει ας πούμε την καθαρότητά του και την αγιότητά του. Και η Εκκλησία, με οικουμενικές συνόδους, κατεδίκασε τους αιρετικούς αυτούς που έλεγαν ότι ο γάμος είναι έκπτωσης και είναι μολυσμός του ανθρωπίνου σώματος.
00:03:07
Άρα, δεν πρέπει να αισθάνεται κανείς ότι μέσα στον γάμο μολύνεται ο άνθρωπος ή μολύνεται το σώμα του ανθρώπου. Εάν θέλει να παντρευτεί διότι αγαπά κάποιον άνθρωπο και θέλει να έχει μία ζωή ε… οικογενειακή και μέσα στον γάμο και τα λοιπά, να το κάμει. Να το κάμει χωρίς να αισθάνεται καμία αίσθηση ότι κάμνει κάτι το κατώτερο.
[παύση]
00:03:33
Διαφορετικά… εάν κανείς λέει ότι εγώ δεν θα παντρευτώ για να μη μολύνω το σώμα μου,
[παύση]
νομίζω δεν είναι καλό πράγμα αυτό. Κάτι έχει μέσα, δηλαδή σαν να είναι κάτι άρρωστο ας πούμε, δεν είναι καλό.
[παύση]
Δεν είναι θέμα να μολύνεις το σώμα σου. Το σώμα είναι… τη ψυχή μας πώς διατηρούμε ας πούμε αμόλυντη. Η ψυχή μας μολύνεται με κάθε λογής αμαρτία. Και δεν μολύνεται εάν κανείς μέσα στον γάμο ας πούμε έχει μια σχέση η οποία εντάσσεται μέσα σε ένα σκοπό τον οποίο έχει ο γάμος.
00:04:12
Εντάξει, αν θέλει να πει κανείς ότι εγώ δεν θέλω να παντρευτώ διότι… θέλω να είμαι αμέριμνος, θέλω να αφιερώσω τον εαυτό μου εξ ολοκλήρου στον Θεό, στην αγάπη του Θεού, και δεν θέλω να έχω άλλες δεσμεύσεις και άλλες ασχολίες παρά μόνο τον Θεό, εντάξει, αυτό έχει δικαίωμα να το κάνει κανείς. Αισθάνεται ότι η σχέση μου είναι απόλυτη σχέση με τον Θεό. Αλλά να μην πει ότι εγώ δεν παντρεύομαι γιατί δεν θέλω να μολυνθώ.
[παύση]
Δεν είναι καλό πράγμα αυτό, δεν είναι σωστή η θέσης αυτή.
[παύση]
00:04:45
Και νομίζω ότι όταν ο άνθρωπος ως που προκόβει πνευματικά, εάν προκόβει πνευματικά κάποιος, τότε είναι και πιο ισορροπημένος. Δηλαδή, όσο είναι ο άνθρωπος πιο… πιο υγιής πνευματικά, τόσο είναι και πιο ισορροπημένος στις κρίσεις του και στον τρόπο που βλέπει τα διάφορα πράγματα.
00:05:08
Και αυτό που είπα και άλλες φορές, ότι ένας καλός μοναχός θα ήταν και ένας καλός παντρεμένος. Όπως κι ένας καλός παντρεμένος θα ήταν και ένας καλός μοναχός, εάν γίνετο ας πούμε αυτό. Δηλαδή ένας ισορροπημένος άνθρωπος, ό,τι και να κάμει, το κάμει σωστά και ισορροπημένα. Ενώ ένα στραβόξυλο, και μοναχός να γίνει, πάλι στραβόξυλο θα είναι. Και αν παντρευτεί, πάλι μες στον γάμο θα κάνει προβλήματα.
[παύση]
00:05:35
Οπόταν… δεν είναι θέμα πνευματικής τελειότητας, είναι θέμα να μάθει κανείς να βλέπει σωστά τα πράγματα και ώριμα.
[παύση]
00:05:46
Η άλλη ερώτησης είναι… «νομίζω ότι την κένωση του εαυτού μου μπορώ να την πετύχω και χωρίς σαρκικές σχέσεις. Ποιος είναι ο σκοπός των σαρκικών σχέσεων μέσα στον γάμο;»
[παύση]
Μα δεν είπα εγώ τουλάχιστον ότι για να επιτύχεις την κένωση του εαυτού σου, για να εξέρθεις του εαυτού σου πρέπει να έχεις σαρκικές σχέσεις. Αυτό είναι μια άλλη θεωρία που κάποιοι άλλοι τη λέουν. Εγώ είπα ότι μέσα στον γάμο ο άνθρωπος… και μέσα στον γάμο, όχι μόνο μέσα στον γάμο, αλλά και μέσα στον γάμο, μπορεί και πρέπει να επιτύχει αυτό το άδειασμα του εαυτού του, το ξεπέρασμα του ατομισμού και του εγωισμού, για να μπορέσει να κοινωνήσει με τον άλλον άνθρωπο. Οι σαρκικές σχέσεις δεν είναι κένωσης εαυτού. Οι σαρκικές σχέσεις είναι μια παραμυθία που δίνεται μέσα στον γάμο, μια παρηγοριά. Κάτι το οποίο λειτουργεί μες τον γάμο σαν… ένα αντίδοτο των πολλών ας πούμε πραγμάτων τα οποία συναντά κανείς κάθε μέρα.
[παύση]
00:06:53
Ο σκοπός σαρκικών σχέσεων μέσα στον γάμο βέβαια είναι και η τεκνογονία, ένας από τους σκοπούς αυτούς είναι η τεκνογονία, ένας από του κυριότερους σκοπούς, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Είναι και η κοινωνία των δύο ανθρώπων αυτών και η στήριξης, η αλληλοστήριξης, και η παραμυθία, η παρηγορία, που δίνεται μέσα στον γάμο.
00:07:16
Παιδιά να προσέξομε, να μην… ούτε να υποτιμούμε τις συζυγικές σχέσεις αλλά ούτε να τις υπερτιμούμε. Ξέρω ‘γω, μερικοί λένε ότι, οι συζυγικές σχέσεις ξέρω ‘γω είναι… ε… ξέρω ‘γω το προοίμιο των σχέσεων του ανθρώπου με τον Θεό. Ε όχι δεν είναι έτσι, δεν είναι αυτό το πράγμα, αλίμονο. Ε…
00:07:39
Οι συζυγικές σχέσεις είναι μια παρηγοριά. Είναι κάτι το οποίο δίνεται μέσα στον γάμο ως παρηγορία της ανθρωπίνης φύσεως. Και έχει και έναν σημαντικό σκοπό την τεκνογονία. Μέχρι εδώ είναι καλά.
[παύση]
00:07:55
Και είπατε λέει ότι «γίνεται λόγος περί αγνότητας της γυναίκας πριν τον γάμο. Και είπατε σε περασμένη ομιλία ότι η γυναίκα δεν πρέπει να έχει αλλάξει πολλά χέρια. Γιατί όμως αυτό δεν ισχύει για τον άντρα;»
[ακροατήριο γελά]
«Γιατί δεν γίνεται λόγος και περί αγνότητας του αντρός;»
[παύση]
00:08:19
Το ίδιο πράγμα είναι. Δεν έχει διαφορά. Δεν έχει καμιά διαφορά. Το ίδιο και ο άντρας. Τώρα… δεν ξέρω, υπερτονίσαμε τις γυναίκες άραγε; Ε… να σας πω, ίσως να φάνηκε ότι δόθηκε μια περισσότερη βαρύτητα στο θέμα των γυναικών γιατί… η γυναίκα είναι κάτι το ιδιαίτερο ας πούμε… έχει τη μητρότητα, είναι μητέρα, είναι και εκ φύσεως πιο… υποτίθεται πρέπει να είναι πιο ευγενής, πιο λεπτοκαμωμένη ας πούμε ψυχικά και σωματικά, έχει μια άλλη ας πούμε παρουσία μέσα στην οικογένεια, και… αλλά ουσιαστικά είναι το ίδιο πράγμα, δεν έχει καμιά διαφορά, δεν έχει καμιά διαφορά. Το ίδιο, ό,τι ισχύει για τις γυναίκες, ισχύει για τους άντρες απολύτως το ίδιο.
00:09:16
Και να πάμε στα κείμενα μας.
00:09:19
[παύση]
00:09:33
Την προηγούμενη φορά είχαμε… είχαμε μιλήσει για την… για την πρώτη ευχή του μυστηρίου του γάμου, αν θυμάμαι έτσι καλά, και είχαμε φτάσει μέχρι εδώ που λέει, «… ἕνεκεν γὰρ τούτου καταλείψει ἄνθρωπος τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν μητέρα, καὶ προσκολληθήσεται τῇ ἰδίᾳ γυναικί, καὶ ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν».
00:09:57
Και είπαμε για τις πεθερές, τους πεθερούς, ότι πρέπει να τους αφήνομε, τους γονείς μας,
[παύση]
και είπαμε και αυτό ακόμα που λέει να προσκολληθεί την ιδία γυναικί, που ότι έχει και αυτό τη σημασία του, και αυτό το έσονται οι δύο εις σάρκα μία, βέβαια είναι ένα λόγος που ομιλεί και περί των σαρκικών σχέσεων μέσα στον γάμο, αλλά όχι μόνον αυτό. Εννοεί να γίνεις ένα πράγμα με τον άλλο άνθρωπο, να γίνεις ένας. Ένας άνθρωπος, να αισθάνεσαι ότι δεν είσαι δύο, ότι δεν είναι ας πούμε… ε… ο άλλος… ένα πράγμα ξεχωριστό από σένα αλλά είσαστε ένας άνθρωπος.
00:10:46
Να σας πω και μια αμαρτία που κάμνουν. Έρχονται καμιά φορά και με ρωτάνε στην εξομολόγηση, μερικές γυναίκες που κλέβουν τον άντρα τους.
[ακροατήριο γελά]
Ξέρετε για αυτόν τον φαινόμενο;
[παύση]
00:11:03
Μερικοί άνδρες δεν δίνουν λεφτά στις γυναίκες τους, και υπάρχει… πώς να πούμε, λόγω των αναγκών ίσως καμιά φορά, λόγω διαφόρων πραγμάτων, μια εύκολη λύση, την ώρα που κοιμάται ο άνδρας και ροχαλίζει,
[ακροατήριο γελά]
μία επίσκεψη στο πορτοφόλι του απλώς.
00:11:23
Βέβαια, είναι μια εύκολη λύση, αλλά γεννάει και μερικές τύψεις αυτό καμιά φορά. Και λένε, ξέρεις πάτερ μου ας πούμε, παίρνω λεφτά από τον άνδρα μου, είναι καλό; Να σας πω, μπορεί να κάνουν λάθος, δεν είναι… αλλά εγώ τους λέω να παίρνουν.
[ακροατήριο γελά]
Τους λέω να παίρνουν, διότι λέω, αφού είναι ένας άνθρωπος.
[ακροατήριο γελά]
Λέω, κοίταξε, κλέβεις τον εαυτό σου, αφού είσαστε ένα πράγμα. Ε; Έσονται οι δύο σάρκα μία. Είναι ένας άνθρωπος, τι θα πεις; Κλέβω από το πορτοφόλι μου; Δεν γίνεται να κλέβεις από τον πορτοφόλι σου. Και ο άνδρας σου, ό,τι έχει είναι δικά σου. Βέβαια, και ό,τι έχεις είναι δικά του.
[ακροατήριο γελά]
00:12:15
Αλλά, για δύο βασικού λόγους λέω έτσι. Διότι λέω, πράγματι, δεν πρέπει να αισθάνονται μέσα στον γάμο ότι αυτά είναι τα λεφτά του άνδρα μου. Ούτε εκείνος πάλι πρέπει να αισθάνεται ότι, ξέρω ‘γω ας πούμε, δεν δίνω χρήματα στη γυναίκα μου γιατί είναι τα λεφτά μου. Και αυτό που γίνεται και σήμερα, που ο καθένας έχει τα λεφτά του, ξέρετε είναι… δεν είναι ωραίο πράμα παιδιά, είναι αρχή διάσπασης. Βέβαια εννοείται ότι πρέπει να υπάρχει τόση αρμονία, ώστε… να μην ας πούμε ζητά, να παρακαλεί ξέρω ‘γω η σύζυγος κάθε μέρα τον άνδρα της, δώσ’ μου δέκα λίρες να πάω στον μπακάλη, αλλά και από την άλλη πλευρά, να υπάρχει και ο σεβασμός όταν παίρνεις τα χρήματα, να μην… τα εξαφανίζεις σε μια μέρα έτσι; Μια… λογική.
00:13:05
Αλλά θυμάμαι και τη γιαγιά μου, που ο παππούς μου έλεγε, που ευτυχώς που η γυναίκα μου πιάνει μου χρήματα από το πορτοφόλι μου, διότι όποτε τα χρειαστώ πάντοτε έχει χρήματα. Ο παππούς, πώς να πούμε, ένας λαϊκός άνθρωπος, όλα τα λεφτά τα ξόδευε. Μόλις του έλειπαν τα χρήματα, η γιαγιά μου πάντοτε είχε χρήματα στην άκρη. Και έτσι τον… τροφοδοτούσε. Και ο παππούς ήταν πολύ ευχαριστημένος, διότι υπήρχε μια… έτσι αόρατη… μία αόρατη αποταμίευσης των χρημάτων του που πολλές φορές τον έσωσε από πολλές ανάγκες τις οποίες εδημιούργησε ο ίδιος λόγω της… αυτής του, δεν προνοούσε ας πούμε, ό,τι είχε τα έδινε δεξιά αριστερά, τα… σπαταλούσε, και έτσι όταν βρισκόταν σε μια ανάγκη, υπήρχαν χρήματα.
00:13:56
Να τα βλέπει κανείς με μια άνεση αυτά τα πράγματα, αλλά και με μια σύνεση. Δηλαδή εντάξει, θα πάρεις χρήματα εάν δεν σου δίνει, πάρε, φύλαξε και λίγα να βρεθούν σε μιαν ώρα, αλλά προσοχή στα καταστήματα.
[ακροατήριο γελά]
Οι επισκέψεις στα καταστήματα είναι επικίνδυνες.
[παύση]
00:14:16
«καί, οὓς ὁ Θεὸς συνέζευξεν, ἄνθρωπος μή χωριζέτω». Και αυτούς τους οποίους ο Θεός συνέζευξε, έτσι, συνένωσε – είναι από το… είναι απ’ αυτήν την… εικόνα που βάζανε δύο ζώα κάτω από τον ίδιο ζυγό, για να… οργώνουν τα χωράφια – να μη χωρίζει κανένας άνθρωπος. Και είπαμε και την άλλη φορά πόσο σημαντικό είναι αυτό παιδιά, και το πρόσεχαν οι άνθρωποι παλαιότερα, και έλεγαν ας πούμε να μην επέμβεις ποτέ σου μες το ανδρόγυνο, και να μη χωρίσεις άνθρωπον. Είναι πολύ πολύ σημαντικό πράγμα, πάρα πολύ σημαντικό. Είναι τόσον ιερός αυτός ο δεσμός, και αυτή η ενότητα ανδρός και γυναικός, που πρέπει να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί.
00:15:08
Πρώτα απ’ όλα να είμαστε προσεκτικοί εμείς οι ίδιοι. Καμιά φορά, ξέρετε, είμαστε έτσι αφελείς άνθρωποι, και… βλέπει κανείς κάτι αφέλειες καμιά φορά, που λες, ρε παιδί μου ας πούμε… μα πώς, τόσο απλοί άνθρωποι είναι, τόσο αθώοι είναι καμιά φορά, ή τόσο επιπόλαιοι; Δηλαδή, να μάθομε να προσέχομε παιδιά. Εντάξει, μπορεί να είμαστε φίλοι με μερικούς ανθρώπους πριν το γάμο τους. Όταν παντρεύονται αυτοί οι άνθρωποι, πρέπει να είμαστε διακριτικοί, να τραβήσομε πίσω. Να μην είμαστε μες τα πόδια τους. Έστω και αν αυτοί μας θέλουν, και το επιδιώκουν και το επιζητούν και ξέρω ‘γω, εμείς να είμαστε διακριτικοί, να είμαστε λίγο πίσω.
00:16:00
Διότι δεν ξέρεις τι γίνεται. Είναι… αυτή η ενότητα του ανδρογύνου, είναι τόσο σημαντική αλλά και τόσο λεπτή, και έναν ανδρόγυνο περνά μέσα από τόσα… τόσα μονοπάτια ας πούμε και τόσες δυσκολίες και τόσες διεργασίες ψυχικές, που… πολλά γίνονται, πάρα πολλά μπορούν να γίνουν, τα οποία μπορούν να είναι ολέθρια.
[παύση]
00:16:28
Και να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί επίσης, ιδίως όταν πρόκειται ας πούμε μέσα στο… μέσα στο ανδρόγυνο που είμαστε παρόντες, που είμαστε φίλοι κτλ, πρόκειται περί του αντιθέτου φίλου. Δηλαδή αν μια κοπέλα ας πούμε έχει μια ιδιαίτερη φιλία με τον σύζυγο, λόγω του ότι είναι φίλη της συζύγου ή ότι γνωρίζονταν προηγουμένως. Γιατί κάποια στιγμή, μπορεί να υπάρξει κάποια στιγμή αδυναμίας, που ο ένας αισθάνεται λίγο ξέρω ‘γω… στενοχωρημένος, τάχα ανοίγει να σου πει τον πόνο του, το παράπονό του, το πρόβλημά του, «να μιλήσομε» όπως λέμε έτσι, μιλούμε, δεν έχομε καμιά σχέση, μιλούμε, ή μιλούμε στο τηλέφωνο.
00:17:13
Μα αυτό πράγμα, «το μιλούμε» ας πούμε και το μιλούμε στο τηλέφωνο, ή μιλούμε και λέμε ο ένας τα προβλήματα του άλλου, που γίνονται καμιά φορά έτσι σε… και μες τις δουλειές ξέρω ‘γω και εκεί που εργάζονται οι άνθρωποι, είναι η αρχή της απιστίας, της συζυγικής απιστίας. Δεν γίνεται να μιλάμε, και δεν γίνεται να μιλάτε. Όχι να μη μιλάτε, για να μάθει να μιλά τη γυναίκα του. Διότι αν του ανοίξεις εσύ πόρτα, και έρχεται και σου μιλά εσένα, και η κοπέλα έρχεται και μιλά σ’ έναν άνδρα, στον διευθυντή της, στον συνάδελφό της, στον συμμαθητή της τον πρώην και τα λοιπά, αυτό το πράγμα αρχίζει να γίνεται μια διαρροή της αγάπης πλέον. Είναι σαν να… σ’ ένα δοχείο άνοιξες μια μικρή τρύπα, και μπορεί να τρέχει ας πούμε λίγο λίγο αλλά κάποια στιγμή θα αδειάσει. Δεν γίνεται να παρηγορείται κάπου αλλού. Πρέπει να μάθουν να παρηγορεί ο ένας τον άλλο, να μάθουν να επικοινωνούν μες τον γάμο. Να μάθουν ότι… πρέπει μεταξύ τους να τα βρουν οπωσδήποτε. Να μην επεμβαίνει άλλος άνθρωπος.
00:18:23
Και οι γονείς, πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, ποτέ ποτέ ποτέ να μην επεμβαίνουν μέσα στις σχέσεις αυτές. Να αφήνουν τους ανθρώπους, τα δύο πρόσωπα αυτά του γάμου, να τα βρίσκουν μόνοι τους. Ή να αποφασίσουν μόνοι τους το τι θα κάμουν. Γιατί είναι τεράστια η ευθύνη της πορείας μέσα στο γάμο. Επαντρεύτηκαν, να τους αφήσει κανείς μόνος τους, να αποφασίσουν πώς θα περάσουν το γάμο τους, πώς θα αντιμετωπίσουν τα προβλήματά τους, αν θα χωρίσουν ή όχι. Είναι δικές τους αποφάσεις, δικές τους ευθύνες.
00:19:00
Και επειδή είμαστε τόσο έτσι πολύπλοκοι άνθρωποι, ξέρετε καμιά φορά ψάχνομε να βρούμε… δικαιολογίες. Θέλω να κάνω ένα πράγμα αλλά δεν το αποφασίζω διότι θέλω και κάποιον να μου πει, ξέρεις, κάμε το. Ίνα που σκέφτεσαι; Ούτε η πρώτη είσαι ούτε η τελευταία. Σάμπως μόνο εσύ να χωρίσεις; Έχουν χωρίσει τόσες και τόσες. Χώρισε κι εσύ, τι θα πάθεις; Εξάλλου από τον καιρό που χωρίσαμε έχομε και το κεφάλι μας ήσυχο. Υπάρχει και αυτή… αυτή… πώς να πούμε, τώρα η αντίληψης. Σου λέει, κοίταξε, παντρευτήκαμε, κάναμε τα μωρά μας, τώρα ίνα που τον θέλομε στα πόδια μας ας πούμε. Ας πάει σπίτι του να… έχομε και μια ησυχία.
00:19:47
Διότι εχάθηκε η αντίληψης του γάμου, η οποία έχει μια… μια σχέση με την πορεία μας μες τη Βασιλεία του Θεού. Εχάθηκε η αντίληψης του γάμου που έχει μια σχέση με τη σωτηρία μας την ίδια. Η οποία σωτηρία πηγάζει από το ότι βαστάζεις εκείνον τον άνθρωπο.
00:20:07
Βλέπετε όταν γινόμαστε μοναχοί, αν δείτε κανένα φορά χειροτονία μοναχού, εκεί που δίνει τις υποσχέσεις ο μοναχός ενώπιον του Θεού, του λέει κάπου εκεί ο ιερέας, ο γέροντας,
– «Παραμενείς τω μοναστηρίω μέχρις εσχάτης σου αναπνοής;»
– Και λέει, «ναι, του Θεού συνεργούντος».
– «Υπομένεις πάσαν θλίψιν και στενοχωρίαν του μονήρους βίου, διά την Βασιλείαν των ουρανών;»
– «Ναι, του Θεού συνεργούντος».
Και λέει, κοίταξε, παραμένεις εδώ στο μοναστήρι σου και υπομένεις κάθε στενοχώρια και κάθε θλίψη και κάθε βάσανο άχρι θανάτου για τη βασιλεία των ουρανών; Μάλιστα.
00:20:50
Δεν του λέει, κοίταξε, μπορείς να μείνεις στο μοναστήρι σου, αν δεις ότι στενοχωριέσαι πήγαινε και κάπου αλλού ας πούμε. Ή… γίνει μοναχός… όσο αντέχεις. Άμα δεις ότι δεν αντέχεις γιε μου, δεν πειράζει ας πούμε, βγάλ’ τα ράσα σου και πήγαινε σπίτι σου. Δεν είναι έτσι. Δίνεις μιαν υπόσχεση, η οποία υπόσχεση είναι ίση με το θάνατο. Και λες, ναι, υπόσχομαι ότι θα μείνω εδώ άχρι θανάτου. Και μετά, όταν έρχεται η ώρα της δυσκολίας – έλεγε και ένα γεροντάκι, μα πού είσαι, ακόμα δεν επεθάναμε, που υποσχεθήκαμε να πεθάνομε. Δηλαδή, λες, κοίταξε, τι υποσχέθηκα εγώ; Ότι θα μείνω πιστός μέχρι να πεθάνω, μέχρι τον ίδιο τον θάνατο. Οπόταν ό,τι βάσανα και να έχω τώρα και δυσκολίες, αφού ακόμα δεν επέθανα σημαίνει ότι έχομε ακόμα μέχρι εκεί.
00:21:41
Θα μπορούσε κανείς να το πει αυτό το πράγμα και μες τον γάμο. Δηλαδή, να ρωτούσε, θα παραμείνεις μέσα στο γάμο άχρι θανάτου; Και να παραμείνεις πιστός και να βαστάς αυτόν τον άνθρωπο για τη βασιλεία του Θεού άχρι θανάτου; Εάν δεις τον γάμο σου έτσι, τότε αποκτά νόημα ο γάμος. Όπως και αν δεις τη ζωή σου έτσι, αποκτά νόημα η ζωή σου. Αν από τη ζωή βγάλομε τη βασιλεία του Θεού, που έχει μια αιώνια διάσταση, και τα πάντα, ακόμα και η δυσκολία και οι θλίψεις και οι δοκιμασίες εξαργυρώνονται τρόπον τινά, μεταποιούνται εις ζωή αιώνιον, τότε δεν έχει νόημα η ζωή μας.
00:22:25
Τι νόημα έχει η ζωή μας ας πούμε με τόσες δυσκολίες, τόσα προβλήματα, τόσα τρεχάματα, όταν όλα αυτά τα πράγματα τελειώνουν εδώ; Αν τελειώνουν εδώ, δεν έχουν νόημα. Αλλά αν όλα αυτά τα πράγματα μεταποιούνται εις ζωή αιώνιον μες τη βασιλεία του Θεού, τότε πράγματι αξίζει τον κόπο.
00:22:45
Λέει κάπου ο Απόστολος Παύλος, αδελφοί λέει, «[18] … οὐκ ἄξια τὰ παθήματα τοῦ νῦν καιροῦ πρὸς τὴν μέλλουσαν δόξαν ἀποκαλυφθῆναι …». Δηλαδή, έγραφε στους χριστιανούς που είχαν διωγμούς και τους εσκότωναν και τους πουλούσαν τις περιουσίες τους και τους έκαμναν τόσα βάσανα, λέει, αδελφοί, κοιτάξτε να δείτε κάτι, ό,τι πάθομε σε αυτόν τον κόσμο, είναι μηδέν, δεν είναι άξιο μπροστά στη δόξα την οποία θα μας αποκαλύψει ο Θεός μες τη βασιλεία του.
00:23:14
Οπότε να ξέρετε είναι δύο ζυγαριές. Από ότι μια, στη μια πλάστιγγα είναι τα παρόντα, η ευτυχία μου, η ευκολία μου, η άνεσής μου, η υγεία μου – λες, κοίταξε ρε παιδί μου ας πούμε, θέλω να έχω μια ζωή να την περάσω καλά, να την έχω… να ‘μαι ήσυχος. Δικαιούσαι να πεις αυτό το πράγμα. Τα βάζεις όλα αυτά τα πράγματα στη μια πλάστιγγα, και στην άλλη, την άλλη πλάστιγγα, εάν δεν βάλεις τίποτα, να μείνει από τη μια πλευρά και δεν θα έχει νόημα.
00:23:43
Από την άλλη πλευρά βάζεις τη βασιλεία του Θεού και τη σχέση σου με τον Θεό, και αμέσως βλέπεις ότι αυτό βαραίνει και ελαφραίνεται το προηγούμενο φορτίο. Δηλαδή, μόλις βάλεις κάτι βαρύτερο από την άλλη πλευρά αμέσως το βλέπεις πάει πάνω.
00:23:58
Μου θυμίζει εκείνο το γεγονός, που λέει στον Γεροντικό, που κάποιος μοναχός ήταν σε ένα μοναστήρι, το οποίο είχε πάρα πολύ σκληρούς μοναχούς, και κάθε μέρα τον… του μιλούσαν άσχημα, του μιλούσαν ας πούμε με πολλή αυστηρότητα, και περνούσε πολλά βάσανα μέσα στο μοναστήρι. Αυτός για να αντέξει έπιασε και έγραψε σε ένα χαρτάκι όλα αυτά τα πράγματα που πάθαινε κάθε μέρα και έλεγε, με περιφρονούν, με… μου μιλούν άσχημα, με προσβάλλουν, με αδικούν, με βρίζουν, ξέρω ‘γω με… κλέβουν, ξέρω εγώ με δέρνουν, τι μπορεί να πει κανείς που μπορεί να υποστεί.
00:24:40
Τα έγραψε όλο αυτά, ένα κατάλογο, με όλα τα προβλήματα που είχε και τις δυσκολίες, και στο τέλος έγραψε μία ερώτηση. Αυτή η ερώτηση που λέμε στη χειροτονία εμείς οι μοναχοί. Όλα αυτά τα πράγματα, ταύτα πάντα υπομένεις για την αγάπη του Χριστού; Όλα αυτά τα πράγματα που λες πιο πάνω, που σε βρίζουν, που σε φτύνουν, που σε κλέβουν, που σε λένε ψέματα, που σε αδικούν, που σε δυσφημούν, που σε κλωτσούν, που σε ξέρω ‘γω περιφρονούν, όλα αυτά τα υπομένεις για την αγάπη του Χριστού; Και απαντά, ναι, «ναι του Θεού συνεργούντος». Ναι όλα αυτά τα πράγματα τα υπομένω με τη βοήθεια του Θεού, για την αγάπη του Χριστού. Βλέπετε, έβαλε το αντίβαρο εις την άλλη πλευρά της πλάστιγγας και αμέσως ελαφρυνόταν το πρόβλημα.
00:25:26
Τώρα μέσα στο γάμο, πες έχεις μια δυσκολία με έναν άνθρωπο που είναι ο σύζυγός σου. Εάν το δεις… αν δεις τη ζωή σου στην παρούσα ζωή μόνο, να πεις, κοίταξε ρε παιδί μου, μια ζωή που την έχω ας πούμε, τι να τον κάμνω τον τύραννο; Δώσ’ του μια να πάει στο καλό, τι να τον κάνεις ας πούμε. Ε… είναι φασαρία, είναι μπελάς, είναι πρόβλημα, είναι… έκαμε τη ζωή σου μαύρη.
00:25:50
Εάν όμως το δεις αυτό το πράγμα μέσα στην προέκταση της Βασιλείας του Θεού, και πεις εντάξει, είναι κακός, είναι ψεύτης, είναι κλέφτης, πάει και πίνει… ποτά, παίζει χαρτιά, πάει στα άλογα ξέρω ‘γω, όλα αυτά τα πράγματα όμως τα υπομένεις; Κάνεις υπομονή όλων αυτών των πραγμάτων για την αγάπη του Χριστού και γιατί ας πούμε ο γάμος σου είναι ο τόπος που είναι να αγωνιστείς, να σωθείς, είναι το στάδιο της σωτηρίας σου; Τότε νομίζω ότι αποκτάς μια δύναμη, και αποκτάς το αντίβαρο για να υπομένεις και να αντέξεις την πορεία του γάμου.
00:26:33
Και να μου πεις τώρα, καλά, και είναι ανάγκη να τα αντέξω αφού υπάρχει λύσης; Χώρισα, τελειώνομε. Είναι μια εύκολη λύσης δεν είναι; Τι κάθεσαι και βασανίζεσαι καημένε ας πούμε. Χώρισε, τι πρόβλημα είναι; Αυτή η πρότασης, θυμίζει – θυμάστε στη Σταύρωση του Χριστού, όταν ο Χριστός ήταν πάνω στο σταυρό, ο ένας ο ληστής, ο καημένος εκεί ο ένας ο ληστής, του έλεγε, κοίταξε, εάν είσαι Υιός του Θεού, κατέβα από το σταυρό, και γλύτωσε και μας. Είναι η πρότασης που υπάρχει πάντοτε όταν έχω μια δυσκολία.
00:27:10
Όταν έχω μια δυσκολία, η πρόταση είναι, κοίταξε, φύγε από το σταυρό. Κατέβα από το σταυρό. Λύσε το πρόβλημά σου με έναν άλλον τρόπο. Μη μείνεις εκεί να πολεμάς ας πούμε, μην αγωνίζεσαι εκεί. Έχεις πρόβλημα μες το γάμο σου; Διώξε τον άντρα σου το τελειώνομε. Ξέρεις, είσαι φτωχός; Κλέψε. Γιατί να μην κλέψεις; Πιο εύκολο πράγμα. Ανοίγεις ένα συρτάρι, πιάνεις μερικά χρήματα και έλυσες το πρόβλημά σου. Σε αδικεί ας πούμε ο γείτονάς σου; Αδίκησέ τον και εσύ. Ή σε έβρισε; Βρίσε τον και εσύ να τελειώνομε, τι τα έβαλες από μέσα σου; Ε… σε συκοφαντεί; Συκοφάντησέ τον και εσύ. Είναι μια… είναι μια λύση, μια πρότασης, που σου δίδεται όταν έχεις μια θλίψη.
00:27:59
Το να παραμείνεις στον τόπο σου, στη θέση σου, εν καιρό θλίψεως, οπωσδήποτε είναι δύσκολο πράγμα. Δεν είναι εύκολο πράγμα όταν εσύ θλίβεσαι, πολεμήσαι και τα λοιπά, λες, όχι εγώ δεν θα κάνω το ίδιο. Δεν θα εκδικηθώ, δεν θα αντιμιλήσω, δεν θα κακολογήσω, δεν θα βρίσω, δεν θα συκοφαντήσω, δεν θα κάμω το ίδιο. Είναι δύσκολο πράγμα, είναι θάνατος. Πρέπει να υπερβείς τον εαυτό σου. Αλλά εκεί είναι η ώρα που αγωνίζεται ο άνθρωπος.
00:28:30
Όπως πολλές φορές σας είπα… που καμιά φορά ρωτώ ας πούμε μέσα στο γάμο όταν υπάρχουν προβλήματα και διηγούνται τα… ο ένας του άλλου. Λες, κοίταξε, καλά είναι άντρας σου, άμα θέλεις διώχνεις τον και λύεται το πρόβλημα. Αν ήταν γιος σου όμως, τι θα έκανες; Θα τον έδιωχνες; Δεν θα έδιωχνες το παιδί σου, θα τον κρατούσες. Και βλέπεις ότι ας πούμε… υπάρχει μια άλλη σχέση μια άλλη διάστασης.
00:29:03
Και γιατί λέμε ότι πρέπει να κρατήσομε το γάμο; Γιατί πρώτα απ’ όλα ο γάμος, ναι, μας δίνεται για τη σωτηρία μας. Είναι το στάδιο που να αγωνιστείς, είναι το πάλαισμα. Έρχεται ο Θεός και σου λέει, κοίταξε, πάρε αυτό το… το στάδιο, πάρε αυτό το αγώνισμα, και αγωνίσου με αυτό. Και παίρνεις από τα χέρια του Θεού το αγώνισμα αυτό το οποίο σου δίδεται, να αγωνιστείς.
00:29:32
Εάν παραμείνεις πιστός και αγωνίζεσαι, τότε νικάς. Αλλά και αν δεν το κάνεις, εντάξει, τώρα να πει κανείς ότι… δεν μπορώ. Ωραία… δε θα σου κόψουν και το κεφάλι σου, αλλά… μπορούμε να πούμε παιδιά ότι… τουλάχιστον, τουλάχιστον, ας πούμε είναι η αδυναμία μας, το ότι δεν αντέχομε και χωρίζομε ας πούμε και διαλύομε το γάμο, το λιγότερο που μπορεί να πει κανείς είναι ότι, κοίταξε, ομολογώ ότι το έκανα εξ αδυναμίας. Μην το εξιδανικεύεις κιόλας, μην πεις ότι, κοίταξε τι ωραία λύση ας πούμε, τι ωραίο πράγμα, δεν έχει πιο ωραίο πράγμα να είσαι χωρισμένος, ήβρα την υγεία μου.
00:30:20
Εάν δε και περισσότερο έχεις και παιδιά, τότε εκεί πλέον δεν είναι απλώς μια αδυναμία αλλά τότε είναι… ένα πολύ δύσκολο πράγμα, πάρα πολύ δύσκολο πράγμα. Διότι δεν ανήκεις εις τον εαυτό σου. Δεν ανήκεις στον εαυτό σου, ανήκεις στον άλλον άνθρωπο, αλλά και οι δύο μαζί δεν ανήκετε στους εαυτούς σας, ούτε ο ένας εις τον άλλο, ανήκετε στα παιδιά σας.
00:30:50
Και λέει κανείς, ακούει κανείς καμιά φορά και από γονείς, και από μάνες και από πατέρες, καλά, για τα παιδιά μου ας πούμε είναι να κάμω τη ζωή μου μαύρη; Μάλιστα. Αυτό σημαίνει πατέρας και μητέρα. Αυτό σημαίνει μάνα. Να κάμεις τη ζωή σου μαύρη για τα μωρά σου. Αυτό είναι. Να πεθάνεις εσύ να ζήσουν εκείνοι. Και πώς θα πεθάνεις εσύ; Ζώντας με αυτόν τον τύραννο. Διότι, τα παιδιά αυτά θέλουν να έχουν τον πατέραν τους, και θέλουν να έχουν τη μάνα τους στο σπίτι. Να πεις μετά, να τα βλέπομε. Α να τα βλέπομε… Δηλαδή να πηγαίνομε κάθε Τετάρτη η ώρα 4 με 7 να τα πιάνομε ας πούμε; Και το Σαββατοκύριακο 2 με 6; Ε… τι πράγμα είναι τούτο; Να παίζομε την [ασαφής] να βγει έξω από το κάγκελο να… μπουν μες το αυτοκίνητό μας; Παιδιά… βέβαια είναι λεπτά πράγματα αυτά και εγώ στενοχωριέμαι που τα λέω, διότι δεν είναι εύκολο πράμα να τα λες έτσι δημόσια αυτά.
00:31:49
Ξέρετε καταντήσαμε… πάω και στα σχολεία τώρα στη Λεμεσό και τους μιλώ, και σκέφτομαι καμιά φορά τι λέω διότι τα μισά μωρά είναι χωρισμένα ας πούμε. Ξέρω ‘γω ένα μεγάλο μέρος των παιδιών… σκέφτεσαι πλέον διότι είναι από… γονείς διαζευγμένους και σκέφτεσαι πώς θα το πεις τώρα ας πούμε. Πώς θα το… Είναι και μικρά παιδιά τα οποία μπορεί ας πούμε να… επιτείνουν το πρόβλημά τους. Και… θες να εξηγήσεις στους γονείς ότι κοίταξε, δεν δικαιούσαι ας πούμε πλέον να ζεις εσύ. Δεν μπορείς να ζεις εσύ.
[παύση]
Δεν μπορείς να ζεις εσύ. Πλέον εσύ θα υπάρχεις γιατί πρέπει να υπάρχουν τα… δηλαδή πώς να πούμε, ζεις διότι έχεις ένα νόημα για τα παιδιά σου.
00:32:39
Θυμούμαι στη γειτονιά μας είχε μια κοπέλα που ε… τότε πριν τριάντα χρόνια να πούμε, ε… που πήγαινε στο δρόμο και είχε μια αμαξού, που είχε το μωρό της μέσα, κάτι έγινε δεν ξέρω, και πήγε το αμάξι να μπει στο δρόμο, και πέρασε ένα φορτηγό. Και έτρεξε η καημένη αυτή, μια Ανθούλα τη λέγανε, 25 χρονών, έδωσε μια στο… στο μωρό της, έφυγε το αμαξάκι του μωρού από το δρόμο και σκοτώθηκε εκείνη. Και λέω αυτή είναι η εικόνα της μητέρας, αυτή είναι η μάνα. Αυτή είναι μάνα. Αυτό σημαίνει μάνα. Να πεθάνω εγώ να ζήσει το μωρό μου.
[παύση]
00:33:23
Λοιπόν αυτή είναι μάνα. Τι θα έλεγε ας πούμε; Εντάξει… εντάξει ας μείνει το μωρό να πεθάνει εγώ δεν μπορώ… Εντάξει είναι ανθρώπινο αυτό. Αλλά, η μάνα είναι ακριβώς αυτή η οποία υπερβαίνει τον εαυτόν της για τη ζωή των παιδιών της. Το ίδιο πράγμα και ο πατέρας βέβαια. Λέω μάνα γιατί είναι πιο έντονο το στοιχείο αυτό στη μητέρα.
00:33:47
Και ο πατέρας, πρέπει να καταλάβει ότι δεν πρέπει να ζητάς την ευτυχία σου μες στον γάμο σου. Η ευτυχία σου πλέον δεν έχει νόημα ας πούμε, δεν έχει θέση. Τώρα μες στον γάμο θα κοιτάξεις την ευτυχία των παιδιών σου. Εάν είσαι πράγματι γονιός, θα πεις, κοίταξε, θα μείνω εδώ στο σπίτι αυτό, θα βαστάσω αυτή τη γυναίκα, θα βαστάσω αυτόν τον άντρα, θα κάνω το παν γιατί έχω τα παιδιά μου. Δεν μπορώ να αφήσω τα παιδιά μου έτσι.
00:34:16
[διακοπή ηχογράφησης]
00:34:23
Βέβαια παιδιά υπάρχουν και πάρα πολλοί άλλοι παράμετροι και λεπτομέρειες που να πει κανείς ότι καμιά φορά δυστυχώς και ο γάμος φτάνει σε τέτοια… κακή ας πούμε εικόνα που λες ολιγότερον κακός είναι ο χωρισμός. Δηλαδή μεταξύ δύο κακών παρά να είναι έτσι μέσα στο σπίτι και να σκοτώνονται κάθε μέρα και να δέρνονται και να αλέθονται και να γίνεται μύλος ας πούμε η ζωή τους, καλύτερα ας χωρίσουν. Διαλέγεις το άλλο το κακό το οποίο είναι λιγότερο από την… από το σκοτωμό.
00:34:57
Αλλά λέει κανείς, καλά ρε παιδί μου ας πούμε, δεν μπορούν να περάσουν δυο άνθρωποι καλά;
[παύση]
Δεν ξέρω. Δηλαδή δεν… δεν έχω πείρα πρακτική αλλά… εντάξει, πες ότι δεν τον θέλεις, σε απατά, γυρίζει, κάμνει, φτιάνει. Ε ωραία, εντάξει. Σάμπως αν τον χωρίσεις να φρονιμέψει; Όχι, θα τα κάμει χειρότερα. Ε άφησέ τον και ας τα κάμνει μες το σπίτι σου τουλάχιστον. Μα δεν το ανέχομαι. Μα το δεν το ανέχομαι… ξέρω ‘γω, μήπως είναι και κάποιος εγωισμός μες τη μέση; Τι σημαίνει δεν το ανέχεσαι; Γιατί εσένα ο Θεός σε ανέχεται; Και γιατί τον άλλον δεν τον ανέχεσαι; Και που ξέρεις εσύ, μπορεί αυτός ο άνθρωπος κάποια στιγμή να αλλάξει, να μετανοήσει, στα γεράματά του, οποτεδήποτε.
00:35:45
Και από το άλλο λες, καλύτερα να τον διώξω; Δηλαδή με το να τον διώξεις τι επιτυγχάνεις; Α τον έδιωξα και τώρα δεν με ενδιαφέρει; Ας τα κάνει ας πούμε έτσι όπως τα κάμνει μόνος του; Ενώ αν τον έχεις σπίτι σου, και του συμπεριφέρεσαι με καλό τρόπο, και λες, κοίταξε, καλά, δεν θέλεις να είσαι φρόνιμος, κάνε όπως αναπαύεσαι, και εντάξει ας πούμε δεν έχω απαιτήσεις. Μπορείς να κάμεις ό,τι θέλεις, απλώς ας πούμε να έχομε μια ειρήνη μες το σπίτι μας. Και τουλάχιστον τα παιδιά ξέρουν ότι να έρθει ο πατέρας στο σπίτι, ξέρουν τον πατέραν τους, ξέρουν τη μάνα τους, υποτυπωδώς υπάρχει ας πούμε μια παρουσία, αν όχι μια οικογένεια, τέλος πάντων μια παρουσία των δύο γονιών οι οποίοι κάποτε μπορούν ας πούμε να ξαναφτιάξουν τη σχέση τους.
00:36:35
Δεν είναι λύση παιδιά ας πούμε ο χωρισμός, δεν λύονται τούτα τα προβλήματα, ούτε και είναι σωστή η αντιμετώπισης να πεις, δεν ανέχομαι αυτό το πράγμα από τον άντρα μου. Μα νομίζω ότι μες στον γάμο πρέπει να είσαι έτοιμος να τα ανεχθείς όλα. Να τα ανεχθείς όλα για την αγάπη αυτού του ανθρώπου. Να τον υπομένεις. Λέει κανείς, εάν έβλεπες τον Χριστό τώρα μπροστά σου, και σου έλεγε, ξέρεις, κάμε υπομονή αυτόν τον άνθρωπο, εγώ σου ζητώ σαν χάρη να κάνεις υπομονή αυτόν τον άνθρωπο να τον βαστάξεις, και… αν τον βαστάξεις ας πούμε κάποια στιγμή να διορθωθεί. Τι θα έκαμνες;
00:37:22
Ο γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής είχε έναν υποτακτικό, έναν μοναχό, ο οποίος ήταν ο καημένος πολύ… δύστροπος. Και κάθε λίγο αποφάσιζε να τον διώξει. Δεν τον άντεχε. Ήταν τόσο πολύ δύστροπος και αλλοπρόσαλλος που δεν τον άντεχε. Αλλά κάθε φορά που πήγαινε να τον διώξει καταλάβαινε ας πούμε ότι… δεν ήταν καλό πράγμα ας πούμε, έκανε υπομονή, άντε πάλι από την αρχή. Μία φορά που τελικά είπε ότι θα τον διώξω τελείωσε, και είχε στεναχωρηθεί πάρα πολύ, προσευχόμενος τον είδε τον υποτακτικό του να φοράει στην πλάτη του ένα… ένα σαμάρι, απ’ αυτό που φορούσαν τα ζώα, και του λέει κάποιος, τουλάχιστον κράτα τον σαν ζώο, όπως κρατάς ένα μουλάρι ας πούμε, κράτα τον σαν ένα μουλάρι και θα τον οικονομήσει ο Θεός. Δηλαδή…
00:38:13
… όχι να πει κανείς να κρατά τον άντρα του έτσι,
[ακροατήριο γελά]
αλλά… κράτα τον ας πούμε αυτόν τον άνθρωπο. Κράτα τον, μην τον αφήνεις. Το να τον αφήσεις είναι χειρότερο. Το να τον αφήσεις είναι χειρότερο.
00:38:32
Όπως λέμε, ξέρεις… ήρθαν κάποιοι ας πούμε στην εκκλησία και έκαμναν ας πούμε… δεν μπορούσαν να συνεννοηθούν και τους πέταξα έξω. Και έλεγε ένας γεροντάκος, το να τους πετάξεις έξω εύκολο είναι, να τους φέρεις μέσα είναι το δύσκολο. Να τον κόψεις, να τον πετάξεις, είναι εύκολο. Να τον κρατήσεις είναι το δύσκολο. Και φαίνεται αυτό το δυσκολότερο είναι και καλύτερο.
00:38:55
Από την πράξη πάντως να ξέρετε παιδιά ότι μπορεί μεν για τον σύζυγο να είναι μαρτύριο, αλλά για τα παιδιά, για τα παιδιά συνήθως, κατά κανόνα, η παρουσία των δύο γονιών μέσα στο σπίτι είναι πολύ ωφέλιμη και είναι ευεργετική, φτάνει όπως είπαμε να μη γίνονται άλλα προβλήματα. Αν θα γίνονται σκηνές και σκοτωμοί μέσα στο σπίτι, όχι, καλύτερα να λείπουν αυτά.
[παύση]
00:39:25
Λοιπόν, άνθρωπος να μη χωρίζει λοιπόν κανέναν που ο Θεός δίνει σε συζυγία. Και βλέπετε ότι λέει ο Θεός συνέζευξε. Μη νομίζετε ότι – γιατί λέει ο Θεός συνέζευξε; Να πει κανείς, καλά, ο Θεός μας επάντρεψε όλους; Δεν είναι ας πούμε εμείς αγαπήσαμε κάποιον και τον επήραμε; Εμείς είδαμε μια καλή κοπέλα και την επήραμε; Ναι, εντάξει, αλλά δες το, δες τον γάμος σου, σαν ένα πράγμα που το παίρνεις από τον Θεό. Αν το δεις έτσι, τότε κάμνεις και υπομονή. Και λες, καλά ρε παιδί μου ας πούμε, ο Θεός μου έδωσε αυτήν τη γυναίκα, και μου είπε πάρε αυτήν τη γυναίκα και κράτα την και κάνε υπομονή και να σωθείς δι’ αυτής της γυναικός. Ή να σωθείς δι’ αυτού του ανδρός. Και το παίρνεις σαν… σαν ένα πράγμα από το χέρι του Θεού.
00:40:23
Και ταυτόχρονα, είναι και μια άλλη συμβουλή ώστε όταν θα κάνομε κάτι σοβαρό, δηλαδή πάμε να παντρευτούμε, να κάμνομε και καμιά προσευχή. Να προσευχόμαστε να μας βοηθήσει ο Θεός να μην είναι αυτή η… η απόφασή μας μια εντελώς απόφαση ας πούμε κοσμική ή σαρκική, πάμε να παντρευτούμε μια κοπέλα γιατί είναι όμορφη, γιατί έχει χρήματα, ή γιατί ξέρω ‘γω απλώς μου αρέσει. Να κάνομε και μια προσευχή και να αφήσομε και στον Θεό ένα διάστημα ώστε αν δεν είναι από το Θεό, αν ο Θεός που ξέρει κάτι περισσότερο από εμάς, αν είναι να μη γίνει ας μη γίνει, ας μη γίνει. Ή αν θα γίνει, μέσα από την προσευχή μας να γίνει και να το δεχθούμε σαν… σαν από το χέρι του Θεού, για να έχομε και μετά μέσα στον γάμο μας την ανάλογη υπομονή.
00:41:15
[παύση]
00:41:19
[απευθυνθείτε στο κοινό]
00:41:42
«ὁ τὸν θεράποντά σου Ἀβραὰμ εὐλογήσας, καὶ διανοίξας τὴν μήτραν Σάῤῥας, καὶ πατέρα πλήθους ἐθνῶν ποιήσας». Λέει εδώ μιαν… έναν… έναν κατάλογο η ευχή αυτή, από τους… δικαίους της Παλαιάς Διαθήκης, οι οποίοι επαντρεύτηκαν, ενυμφεύθηκαν, και τους ευλόγησε ο Θεός. Και λέει, εσύ Θεέ μου, ο οποίος τον δούλον σου, τον πιστό σου δούλο Αβραάμ τον ευλόγησες, και άνοιξες τη μήτρα της Σάρας και τον έκαμες πατέραν πολλού μεγάλου έθνους, των Εβραίων.
00:42:19
Εσύ που ευλόγησες τον Ισαάκ και τη Ρεβέκκα, και ευλόγησες τον τόκον αυτής, τα παιδιά της, εσύ ο οποίος τον Ιακώβ εσυνήψες με τη Ραχήλ και ανέδειξες από αυτή τους δώδεκα πατριάρχας του Ισραήλ, εσύ ο οποίος τον Ιωσήφ και την Ασινέθ συνέζευξες και έδωκες καρπόν παιδοποιίας τον Εφραίμ και τον Μανασσή, εσύ ο οποίος τον Ζαχαρίαν και την Ελισάβετ επροσδέχτηκες, και ανέδειξες το παιδί τους ως Πρόδρομον, τον Πρόδρομον Ιωάννη.
00:42:58
Λέει έτσι μερικούς δικαίους της Παλαιάς Διαθήκης οι οποίοι ευλογήθηκαν από τον Θεό και ευλογήθηκαν και τα παιδιά τους και ήταν και προπάτορες του Χριστού και φτάνει μέχρι τον Πρόδρομον για να πει μετά ότι, «ὁ ἐκ τῆς ῥίζης Ἰεσσαὶ τὸ κατὰ σάρκα βλαστήσας τὴν ἀειπάρθενον», εσύ ο οποίος κατά σάρκα έτσι… με τη σαρκική γέννηση του Χριστού, από τη ρίζα του Ιεσσαί, από τη γενεαλογία του Ιεσσαί, εβλάστησε την Παρθένο Μαρία, τη Θεοτόκο, και ο οποίος εγεννήθηκες από αυτής, εσαρκώθηκες και γεννήθηκες η σωτηρία του γένους των ανθρώπων, φτάνει μέχρι τη γέννηση του Χριστού, εσύ ο οποίος δια την άφατή σου δωρεάν και πολλήν αγαθότητα επήγες εις το γάμο της Κανά της Γαλιλαίας, και ευλόγησες τον γάμο, «ἵνα φανερώσῃς ὅτι σὸν θέλημά ἐστιν ἡ ἔννομος συζυγία καὶ ἡ ἐξ αὐτῆς παιδοποιΐα».
00:44:03
Εσύ Χριστέ μου λέει, ο οποίος επήγες εις την Κανά της Γαλιλαίας και ευλόγησες τον γάμο – θυμάστε παιδιά που πήγε στον γάμο της Γαλιλαίας, και τον ευλόγησε – για να φανερώσει ότι είναι δικό του θέλημα, είναι ευλογία δηλαδή, ευλογεί ο Θεός την έννομο συζυγία. Αυτόν τον γάμο ο οποίος είναι έννομος, είναι μέσα στον νόμο του Θεού, γίνεται με τις σωστές προϋποθέσεις, εντάσσεται αυτός ο γάμος μέσα στην πορεία του ανθρώπου προς τη βασιλεία του Θεού. Αυτή είναι η έννομο συζυγία και η εξ αυτής παιδοποιία.
00:44:43
Και από αυτή τη συζυγία γίνονται και τα παιδιά του ανθρώπου, έρχονται τα παιδιά στον κόσμο, σαν αποτέλεσμα του γάμου. Και αν δεν έρθουν τα παιδιά για κάποιο λόγο ας πούμε, που… υπάρχουν άνθρωποι που παντρεύονται και δεν έχουν παιδιά, δεν σημαίνει ότι ο γάμος αυτός δεν είναι ευλογημένος, δεν είναι κάτι το οποίο εξαρτάτε η ευλογία του Θεού, από τα παιδιά.
00:45:10
Αυτός λέει «Δέσποτα Πανάγιε, πρόσδεξαι τὴν δέησιν ἡμῶν τῶν ἱκετῶν σου, ὡς ἐκεῖσε καὶ ἐνταῦθα παραγενόμενος τῇ ἀοράτῳ σου ἐπιστασίᾳ· εὐλόγησον τὸν γάμον τοῦτον». Αυτός Δέσποτα Πανάγιε, πρόσδεξαι και τη δέησή μας, εμάς των ικετών σου, όπως εκεί, όπως όλην αυτή την ιστορία των ανθρώπων, από τον Αδάμ και την Εύα, που ήταν ο πρώτος νυμφαγωγός λέει – ο πρώτος νυμφαγωγός ήταν ο Θεός. Αυτός που έκαμε τον πρώτο γάμο και το πρώτο προξενιό ήταν ο Θεός. Αυτός έπλασε την Εύα και την έδωσε του Αδάμ. Δεν πήγε να τη βρει μόνος του. Του έπλασε την Εύα και τους επάντρεψε. Τους είπε… ήταν ο πρώτος που έκαμε τον γάμο, είναι ο πρώτος που ευλόγησε τον γάμο αυτόν. Και μετά σ’ όλη την ιστορία του ανθρωπίνου γένους, ευλογούσε τον γάμο των ανθρώπων για να δείξει ότι ήταν ευλογημένος και ο γάμος αλλά και μέσα από τον γάμο προήλθε και η Θεοτόκος Παρθένος Μαρία η οποία γέννησε τον Χριστό. Όπως εκεί, έτσι και εδώ λέει, έλα αοράτως, «τῇ ἀοράτῳ σου ἐπιστασίᾳ» και ευλόγησε τον γάμο τούτο.
[παύση]
00:46:26
Δεν ξέρω παιδιά εάν… εάν το καταλαβαίνετε, εάν το… εάν μπορείτε να το αισθανθείτε, αλλά πόσο σπουδαίο πράγμα είναι, το είπα πολλές φορές. Τι να σας πω δηλαδή… Είναι τόσο ωραίο το μυστήριο του γάμου, τόσο ωραίο που λέει κανείς καμιά φορά, και μόνο για αυτό το μυστήριο αξίζει να παντρευτεί κανείς. Δηλαδή είναι τόσο… τόσο… πλούσιο σε ευλογίες το μυστήριο του γάμου, και τόσο σημαντικό και τόσο σοβαρό και τόσο όμορφο, που κανείς πραγματικά… μπορεί να πει κανείς ότι η πιο σπουδαία στιγμή του εγγάμου βίου είναι η ώρα που κάμνει το μυστήριο του γάμου του. Εκείνη η ώρα είναι η πιο σημαντική, όχι οι άλλες ώρες, όχι οι άλλες ώρες, αλλά η ώρα του μυστηρίου του γάμου του. Αυτή είναι η ώρα, η ουσιαστικότερη και η πιο ας πούμε ωραία ώρα.
00:47:25
Και «εὐλόγησον τὸν γάμον τοῦτον, καὶ παράσχου τοῖς δούλοις σου τούτοις», και λέει τα ονόματά τους, και λέει να δώσει στα παιδιά του ζωήν ειρηνικήν, μακροημέρευσιν, σωφροσύνην, να είναι σώφρονες, να μην είναι ανόητοι, να είναι σώφρονες άνθρωποι, «τὴν εἰς ἀλλήλους ἀγάπην ἐν τῷ συνδέσμῳ τῆς εἰρήνης». Βλέπετε τι μυστικά λέει αυτή η ευχή; Να έχουν τη μεταξύ τους αγάπη, μέσα στο σύνδεσμο της ειρήνης. Δηλαδή να είναι συνδεδεμένοι με ειρήνη για να έχουν και την εις αλλήλους αγάπη.
00:48:05
Αλλά για να έχεις ειρήνη με έναν άλλον άνθρωπο, τι σημαίνει; Λέει άμα βλέπεις δυο να περνούν καλά, να ξέρεις ότι είναι από τον έναν. Διότι άμα και οι δυο θέλουν το ίδιο πράγμα, θα σκοτωθούν. Δεν γίνεται να λέεις ας πούμε, εγώ θέλω έτσι, και ο άλλος να λέει και εγώ θέλω το άλλο, θα υπάρξει σύγκρουσης. Άμα λέει ο ένας εγώ θέλω έτσι, θα πεις εσύ, όπως θέλετε, όπως θέλεις ας πούμε. Αφού το θέλεις εσύ το θέλω και εγώ. Άρα υπάρχει ειρήνη.
00:48:35
Σας είπα για αυτούς τους μοναχούς που ήθελαν να τσακωθούν μια φορά και προσπάθησαν αλλά δεν τα κατάφεραν,
[παύση]
διότι ακριβώς ο ένας υποχώρησε. Του λέει, κοίταξε, αφού το θέλεις παρ’ το. Διότι έτσι έμαθε τόσα χρόνια. Τόσα χρόνια ζούσαν μαζί και δεν κατάφεραν καμιά φορά να τσακωθούν. Λέει, μα οι άνθρωποι τσακώνονται στον κόσμο, εμείς τόσα χρόνια να μην τσακωθούμε και εμείς μια φορά; Σου λέει μήπως είναι κάτι που είναι καλόν πράγμα ας πούμε να τσακώνεσαι και μήπως δεν το ξέρομε. Ε να τσακωθούμε. Ε πώς τσακώνονται; Θα βάλαμε το σταμνί στη μέση, θα λες εσύ εδικό μου, εγώ θα λέω όχι είναι δικό μου – ήξερε πιο πολλά ο άλλος – και θα τσακωθούμε. Άμα λες εσύ εγώ το θέλω, και εγώ το θέλω, εγώ το θέλω εγώ το θέλω εγώ το θέλω, κάποια στιγμή να τσακωθούμε. Άρχισε αυτό το… το πράγμα, αυτό το σταμνί είναι δικό μου, το θέλω, όχι είναι δικό μου το θέλω, αφού είναι δικό σου λέει αδερφέ μου πάρ’ το, δεν πειράζει. Διότι έτσι ήξεραν, και έτσι δεν μπόρεσαν λέει να τσακωθούν. Ενώ προσπάθησαν να τσακωθούν δεν μπόρεσαν.
00:49:42
Ξέρετε γελούμε παιδιά αλλά δεν ξέρω αν εγνωρίσατε ανθρώπους, που έχουν τόσο καθαρή διάνοια, έχουν τόσο καθαρή διάνοια, που και να θέλεις να τους κάνεις πονηρούς δεν γίνονται, δεν μπορούν. Δηλαδή… δεν ξέρω αν… πρέπει να γνωρίσατε, είναι δυνατόν; Πρέπει να γνωρίσατε ας πούμε ανθρώπους τέτοιους που έχουν τόσο καθαρή διάνοια που… πρέπει να κοπιάσει κάποιος να τους κάνει να πονηρευτούν και νομίζει ότι δεν θα τα καταφέρει κιόλας.
[παύση]
00:50:13
Ίσως οι παλαιότεροι άνθρωποι, δεν ξέρω εμείς οι σύγχρονοι, νομίζω εμείς όχι οι σύγχρονοι, οι παλαιότεροι άνθρωποι είχαν αυτήν την απλότητα. Μια απλότητα έτσι… πολύ σπουδαία. [ασαφής] κάποιοι άνθρωποι που ήταν από τη Μικράν Ασία, από τον Καύκασο από εκεί μέσα, κάτι απλοί άνθρωποι…
00:50:31
Εγώ γνώρισα στο Άγιον Όρος μερικούς, ο γέρο Αρσένιος ας πούμε, ήταν ένας γεροντάκος που ήταν μαζί με τον γέροντα τον Ιωσήφ, ο οποίος ήταν τόσο απλός άνθρωπος, τόσο απλός αγαθός άνθρωπος, ο οποίος μπορούσε να πιστέψει οτιδήποτε του έλεγες, οτιδήποτε του έλεγες.
00:50:47
Και δεν μπορούσε να βάλει τίποτα το κακό στον εαυτό του καμιά φορά. Δηλαδή μέσα στο νου του αυτού του ανθρώπου, το πονηρό και το κακό δεν υπήρχε. Ήταν αδύνατο. Αφού όταν πήγε από την Κωνσταντινούπολη στα Ιεροσόλυμα με τα πόδια, τότε, φανταστείτε, ήρθε από τον Καύκασο εις την Κωνσταντινούπολη με το πλοίο και μετά πήγε με τα πόδια στα Ιεροσόλυμα. Πρώτα απ’ όλα τον έκλεψαν, ήταν φυσικόν επόμενο με τέτοια μυαλά που είχε του έπιασαν τα λεφτά του όλα, και τον ρωτούσαν μετά, ποιος σου έπιανε τα λεφτά; Του λέει… ήταν ένας άνθρωπος λέει. Τι τι ήταν αυτός; Λέει φορούσε ένα καπέλο. Εντωμεταξύ τότε φορούσαν όλοι καπέλα δεν ήξερε. Και έγραψε τις αμαρτίες του σε ένα χαρτί, σ’ ένα τετράδιο, γιατί διάβασε ότι όταν πας στον Ιορδάνη και μπεις μες στον Ιορδάνη συγχωρούνται όλες οι αμαρτίες σου. Και ο γερο Αρσένιος δεν μπορούσε να καταλάβει πώς συγχωρούνται οι αμαρτίες όλες. Και τις έγραψε σε ένα χαρτί και λέει ότι τα φύλαγε μέσα στον κόρφον του και έκαμε τόσους μήνες να πάει στα Ιεροσόλυμα με τα πόδια, πέρασε από τη Μικρά Ασία, Συρία, σκεφτείτε τι πώς πήγε, και όταν μπήκε μες τον Ιορδάνη έβγαλε το τετράδιο και το έσχισε κομμάτια και το πέταξε μέσα στον Ιορδάνη και είπε, «καί σχίσας το χειρόγραφον, ακούει […] Αλληλούϊα».
[ακροατήριο γελά]
Και τώρα λέει συγχωρέθηκαν οι αμαρτίες του διότι το έκαμε αυτό το πράγμα.
00:52:13
Ο οποίος έλεγε, την καημένη τη Φρειδερίκη, τη Βασίλισσα Φρειδερίκη, ήταν Ρωσοπόντιος ας πούμε και έλεγε η Βασίλισσα Φιρφιρίκα.
[ακροατήριο γελά]
Άλλο τον άλλον έλεγε ας πούμε, άλλο τον άλλον. Ρωτούσε τον γέροντα τον Ιωσήφ να του πει πού είναι η καρδία του, για να βάλει το αυτί του να ακούσει αν η καρδία του ας πούμε λέει την Ευχή. Ή μετά όταν πέρασαν τα χρόνια, και προσευχόταν, προσευχόταν και από την προσευχή δεν καταλάβαινε ότι περνούσε η ώρα, και νόμιζε ότι λιγόστεψαν οι νύχτες. Και λέει θα γίνει Δευτέρα Παρουσία τώρα. Λέει, γιατί; Διότι λέει δεν έχει νύχτα τώρα. Μόλις κάμω ένα κομποσκοίνι λέει ξημερώνει. Ενώ προηγουμένως ας πούμε όλη νύχτα κάναμε να προσευχηθούμε. Τόσο αγαθοί άνθρωποι, αγαθοί άνθρωποι.
00:52:59
Ένα γεροντάκι που ήταν στο Άγιον Όρος, που όταν αρρώστησε και τον βγάλαν έξω σε αφασία, όταν ανοίξανε τα μάτια του και είδε τις νοσοκόμες νόμιζε ότι πέθανε και ήταν οι άγγελοι. Που τους έβλεπε με τα άσπρα τα πράγματα που φορούν στο κεφάλι τους, και νόμιζε ότι ήταν οι άγγελοι και πήγε στον παράδεισο.
[ακροατήριο γελά]
00:53:24
Και ένα άλλο γεροντάκι που ρωτούσε τον γέροντα, γέροντα λέει, οι γυναίκες είναι σαν την Αγία Βαρβάρα; Επειδή δεν ήταν… έφυγε μικρός τότε με τη Μικρασιατική Καταστροφή, με τον αδερφό του ήρθαν στο Άγιον Όρος, και αυτός ήταν μικρό παιδί και δεν θυμόταν τις γυναίκες πως είναι. Που σας φαίνεται παράξενο αλλά στο Άγιον Όρος δεν πάνε γυναίκες ούτε μικρά παιδιά. Και μια φορά εν τη απλότητι τον ρώτησε τον γέροντα λέει, οι γυναίκες είναι σαν την Αγία Βαρβάρα που βλέπομε στην εικόνα; Την Αγία Μαρίνα; Τόσοι απλοί άνθρωποι ήταν.
00:53:54
Και ένας άλλος που είδε μια φορά ένα μωρό, λες και το έβλεπε… λέει, βρε παιδί μου έχει μωρά στον κόσμο λέει. Κοίταξε τα μωρά τι μικρά χέρια, τι μικρά πόδια. Το έβλεπε από πάνω ως κάτω ας πούμε το μωρό… Είχε 30-40 χρόνια να δει μωρό μπροστά του.
00:54:10
Ναι αλλά και στον κόσμο βλέπει κανείς κάτι… έτσι παλαιούς ανθρώπους πολύ… πολύ καθαρούς ανθρώπους, πολύ σπουδαίους ανθρώπους, ολοκάθαρους. Δεν έχουν καμία ας πούμε αίσθηση της κακίας μέσα τους. Απολύτως καμία αίσθηση της κακίας. Δεν μαθαίνουν και δεν… δεν θέλουν να έχουν τέτοια πράγματα. Αυτοί οι άνθρωποι πραγματικά είναι πολύ σημαντικοί. Άμα εύρετε τέτοιους ανθρώπους, να τους αξιολογάτε. Είναι σπουδαίοι, είναι… ναι, πού να βρεις τώρα βέβαια.
00:54:45
Λοιπόν, «… σπέρμα μακρόβιον, τὴν ἐπὶ τέκνοις χάριν, τὸν ἀμαράντινον τῆς δόξης στέφανον». Να έχουν τα παιδιά τους, να είναι μακρόβια, έτσι να είναι μακρόβια τα παιδιά τους, την «… τὴν ἐπὶ τέκνοις χάριν …». Να δουν τη Χάρη πάνω στα παιδιά τους, να κάνουν παιδιά χαριτωμένα. Και πώς κάνει κανείς παιδιά χαριτωμένα;
[παύση]
00:55:11
Πώς κάνει κανείς παιδιά χαριτωμένα παιδιά; Χαριτωμένα παιδιά κάνει κανείς όταν όλες οι προϋποθέσεις που έχει είναι χαριτωμένες. Αν διαβάσετε την Παλαιά Διαθήκη ένα βιβλίο που λέγεται Τωβίτ, ναι νομίζω εκεί λέει, όταν παντρεύτηκαν αυτοί οι δύο οι άνθρωποι, τότε πριν κοιμηθούν μαζί, πριν συνέλθουν, δεν έκαμαν τίποτα ας πούμε μεταξύ τους αλλά τι έκαμαν; Λέει γονάτισαν, και οι δυο, και έκαμαν προσευχή πολλήν ώρα και παρακάλεσαν τον Θεό ώστε αυτή η σχέση τους η σαρκική να είναι ευλογημένη και ο καρπός που θα προέρθει από τη σχέση τους να έχει ευλογία μεγάλη, και γέννησαν ευλογημένα παιδιά.
00:55:58
Και το πρόσεχαν και οι παλαιότεροι άνθρωποι αυτό, σας το ‘πα και άλλες φορές, και έρχεται σήμερα και η επιστήμη πλέον να το αποδείξει. Ότι ο άνθρωπος διαμορφώνεται από την πρώτη στιγμή της συλλήψεώς του, αλλά ακόμα, οι προϋποθέσεις υπάρχουν και πριν τη σύλληψή του. Δηλαδή… εάν κάποιος είναι αγχωμένος και συλληφθεί ξέρω ‘γω μέσα σε μια κατάσταση άγχους και… κακών και προβλημάτων, έχει μέσα στην ψυχή του τέτοια πράγματα. Πόσο μάλλον σκεφτείτε εάν αυτή η σχέσης των δύο ανθρώπων είναι καθαρά σαρκική σχέσης.
00:56:42
Διερωτόμαστε και σήμερα πώς υπάρχει τέτοια… ροπή προς τη σαρκικότητα. Μα αφού γεννιόμαστε έτσι ας πούμε, γεννιούνται τα μωρά μας έτσι. Ακούει κανείς κάτι πράγματα απίστευτα, κάτι πράγματα φοβερά. Συνέρχονται οι άνθρωποι χωρίς να ξέρουν, χωρίς να καταλαβαίνουν ότι μα αυτή η πράξης έχει μια ιερότητα, είναι μια ιερή σχέσης, είναι μια ιερή πράξης, απ’ αυτή την πράξη θα γεννηθεί το παιδί μου, δεν θα γεννηθεί οτιδήποτε άλλο, δεν είναι μια πράξης αυτονομημένη σαρκικής απόλαυσης, αλλά έχει ένα σκοπό.
00:57:17
Δηλαδή σκεφτείτε παιδιά, εάν υπήρχε ένας… ας πούμε κάτι, όχι αυτή η σχέσης αλλά… αν ήταν κάτι άλλο η γέννησης ενός ανθρώπου, και θα πηγαίνετε να δώσετε αίμα ας πούμε, να έβγαζε μια σύριγγα αίμα από τον ένα και μια από τον άλλο και να τα έβαζαν μαζί και ξέρω ‘γω να τα έσμιγαν και να γινόταν ένας άνθρωπος, και να μπορούσε κανείς να παρακολουθήσει τη δημιουργία του παιδιού του, του νέου ανθρώπου. Εσκεφθήκατε με πόση… με πόση ας πούμε ιεροπρέπεια, με πόση σύνεση, με πόση προσοχή, θα στεκόταν κανείς μπροστά στο γεγονός της δημιουργίας ενός ανθρώπου; Μα δεν είναι απλό πράγμα, δεν είναι… ξέρω ‘γω δε θα φτιάξεις ένα σπίτι, δε θα πάρεις ένα αυτοκίνητο. Έρχεται ένας άνθρωπος, για τον οποίο ο Θεός έγινε άνθρωπος, αλλά και ένας άνθρωπος όπως είμαστε εμείς όλοι και όπως ήταν όλοι αυτοί οι άνθρωποι που είπαμε προηγουμένως.
00:58:16
Άρα, όταν έχεις μια σχέση τέτοια με τη σύζυγό σου, και ξέρεις ότι από αυτή τη σχέση πολύ πιθανό να προέλθουν τα παιδιά σου, τότε πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός γιατί αν οι προϋποθέσεις της συλλήψεως των παιδιών σου είναι φιλήδονες, είναι ξέρω ‘γω σαρκικές, είναι άλλες των άλλων, οπωσδήποτε αυτό το πράγμα έχει επίδραση μέσα στα παιδιά σου. Και μετά… όταν ξέρεις μετά ότι η σύζυγος σου μέσα της φέρει αυτόν τον… τον νέο άνθρωπο, τον νέο άνθρωπο, έχει μέσα της ένα ολόκληρο άνθρωπο, τότε πραγματικά αισθάνεσαι ότι δεν υπάρχει πιο ιερό πράγμα από τη σύζυγό σου, που φέρει το παιδί σου στον κόσμο τούτον.
[παύση]
00:59:09
Και το βλέπομε αυτό στην πράξη από γονείς ευλαβής, που παιδιά της Εκκλησίας να πούμε, τα οποία ζουν πνευματικά, νηστεύουν, προσεύχονται, αγρυπνούν, κοινωνούν, εξομολογούνται, και βλέπεις γεννούν μωρά… αγιασμένα μωρά, άγια παιδάκια. Τα βλέπεις… μωρά μικρά, όπως όλα τα μωρά τα άλλα, και είναι χαριτωμένα. Είναι εξοικειωμένα ας πούμε. Παν’ στην Εκκλησία και χαίρονται. Έρχονται να κοινωνήσουν και χαμογελούν. Βαπτίζονται και είναι όλο χαρά ας πούμε. Ενώ βλέπεις άλλα μωρά που μόλις έρθουν σε επαφή με κάτι που είναι της Εκκλησίας, το παραμικρό πράγμα ας πούμε, αμέσως μια αγριάδα και έναν τρόμο, ένα φόβο και τρόμο ας πούμε. Και καταλαβαίνεις ότι δεν είναι απλώς ότι φοβήθηκαν τον παπά που έχει γένια ας πούμε, αλλά… κάτι βαθύτερο, κάτι πολύ βαθύ, που συνταράσσεται ο εσωτερικός τους κόσμος ολόκληρος. Γιατί; Διότι… διότι αυτό που έχουν μέσα τους δεν είναι οικείον με το πνεύμα του Θεού. Πώς είναι δυνατόν; Πώς εξηγείται διαφορετικά; Αφού είναι βρέφη, δεν καταλαβαίνουν. Δεν είναι να πεις ενός χρονού, είναι ενός μηνός, που δεν καταλαβαίνει. Πώς αυτό το βρέφος όταν του λες μια προσευχή, όταν του δίνεις την εικόνα του Χριστού να την ασπαστεί χαίρεται, φωτίζει το προσωπάκι του, όταν κοινωνεί ας πούμε το βλέπεις σπαρταρά από χαρά, από ειρήνη, το κάνει με τόση άνεση, και το βλέπεις ότι κοινωνεί με τη Χάρη του… των μυστηρίων. Ενώ το άλλο δεν είναι έτσι. Εμείς τα βλέπομε κάθε μέρα μπροστά μας αυτά τα πράγματα, που έχομε ας πούμε μια… ξέρω ‘γω 50-100 μωρά να κοινωνήσομε κάθε φορά.
01:00:55
Έχει σημασία, έχει σημασία πώς γεννούνται τα παιδιά μας. Έχει σημασία πώς γεννούνται και να το ξέρετε και εσείς ότι… καλά, τουλάχιστον… τουλάχιστον, να έχομε μια σοβαρότητα έστω και εκείνη την ώρα. Που ξέρομε ας πούμε ότι τα παιδιά μας, ότι θα φέρομε το μωρό μας στον κόσμο. Και όλα τα αισθήματα τα οποία πρέπει να έχομε απέναντι του παιδιού μας μόλις φανεί πάνω μας όχι όπως κάνουν ξέρω ‘γω έμεινε έγκυος και πάει και κλαίει ας πούμε γιατί έμεινε έγκυος και δεν το ήθελε τώρα και ήρθε χωρίς να το σκεφτεί. Λέει κανένας, καλά ρε παιδί μου ας πούμε, δηλαδή… δόξα συ ο Θεός ήρθε το μωρό στον κόσμο. Κλαίεις γιατί ήθελες του χρόνου να έρθει το μωρό; Δηλαδή… τόσο ανεπιθύμητο πράγμα είναι; Μα εάν αισθάνθηκες τούτη αίσθηση μέσα σου μόλις κατάλαβες ότι είσαι έγκυος, ε φαντάσου και το μωρό που είναι μέσα σου δηλαδή τι αισθάνθηκε. Σου λέει, δεν προλάβαμε να έρθομε και μάνι μάνι… μούτρα.
[ακροατήριο γελά]
Κατέβασέ μας τα μούτρα της τούτη ας πούμε.
01:02:08
Δηλαδή… θα μου πεις τώρα… εγώ πιστεύω το αισθάνεται ας πούμε τούτο πράγμα, πιστεύω το αισθάνεται δηλαδή. Και το λένε και οι επιστήμονες. Αφού είναι ενωμένο με τη μητέρα του, αφού… Τώρα νομίζω… κάπου άκουσα ότι παρακολουθούν τα μωρά μέσα σε μια τηλεόραση, και όταν γελάει η μάνα ας πούμε, όταν της πούνε ένα αστείο και γελά, βλέπεις το μωρό ας πούμε είναι… ξέρω ‘γω κολυμπά, σπαρταρά, διαφορετικά. Άμα είναι στενοχωρημένη, μαζεύεται και εκείνο, γίνεται σαν το κουβάρι… αφού είναι ενωμένο με τη μητέρα του. Όπως όλα τα όργανα του σώματος μας, μεταβάλλονται ανάλογα με την ψυχική μας κατάσταση. Αφού λένε ότι όταν ξέρω ‘γω είσαι στενοχωρημένος λειτουργεί ο κέφαλος σου κατά αυτόν τον τρόπο, πονά το στομάχι σου, σε πιάνει ξέρω ‘γω η καρδία σου, το στήθος σου, συμμετέχει όλο το σώμα σου σε μια κατάσταση τέτοια. Το παιδί σου δε θα συμμετέχει; Κι εκείνο οπωσδήποτε συμμετέχει.
01:03:04
Άρα, εάν εσύ αισθάνεσαι ότι τι θέλει τώρα και ήρθε τούτο το μωρό ας πούμε, πού ευρέθηκε, ή ξέρω ‘γω να δούμε ας πούμε αν μπορούμε να το πετάξομε, τι να το κάνομε, είναι… πιστεύω ότι είναι σίγουρο ότι το μωρό αυτό το καταλαβαίνει. Αρχίζουν τα πρώτα τραύματα, τα πρώτα τραύματα των μωρών, κι είπαμε κι άλλη φορά ότι οι πατέρες μας τα πρόσεχαν τούτα τα πράγματα ήταν σοφοί άνθρωποι, προσέχαν τις έγκυες γυναίκες να είναι ας πούμε μέσα σε μια έτσι ειρήνη, να μην με επιθυμήσουν τίποτα. Ό,τι θέλουν να το έχουν. Ό,τι [ασαφής] στη γειτονιά να τους πάρουν, ό,τι θέλουν να έχουν, γιατί είναι έγκυος και μήπως επιθύμησε κάτι και της έμεινε η επιθυμία τώρα και έμεινε κενό μέσα στο ψυχικό της κόσμον.
01:03:55
Από τη μια βλέπει κανείς αυτή τη σοφία των ανθρώπων, και από την άλλη βλέπει κανείς απροσεξίες ας πούμε, έγκυες γυναίκες να καπνίζουν. Και λες, ρε παιδί μου ας πούμε, τι μωρό θα βγάλεις; [ασαφής] σαν τη… τι είναι εκείνο το πράμα πού το καπνίζουν ε;
Ακροατήριο: [μη ακουστό]
Μ. Αθανάσιος: Σαν τα… σαν τη λούντζα ας πούμε. Τι καπνίζουν στην Κύπρο; Σαν το παστό θα το βγάλεις, σαν το καπνιστό. Έχει ένα ψάρι, καπνιστός σολομός; Πώς λέγεται εκείνο; Έτσι να βγει τούτο μωρό. Μα καπνίζεις το μωρό σου ας πούμε; Γίνεται ρε παιδί μου να καπνίζεις; Μα δεν μπορώ να το κόψω. Μα τι σημαίνει δεν μπορείς να το κόψεις; Είσαι μάνα και δεν μπορείς να κόψεις το τσιγάρο; Καλά, εκείνο το μωρό; Τι φταίει να καπνίζει και εκείνο; Ή κάμνει πράματα άσχημα ή… ξέρω ‘γω δεν προσέχει που εκτίθεται. Δεν είναι ωραία πράγματα αυτά παιδιά, είναι… είναι πολύ σοβαρό πράγμα να φέρεις άνθρωπο στον κόσμο τούτο.
01:04:49
Και αυτό που λέει εδώ η ευχή, «… τὴν ἐπὶ τέκνοις χάριν …», να γεννήσεις ένα μωρό που είναι χαριτωμένο, και αύριο το μωρό σου αυτό να προοδεύει ας πούμε στη Χάρη του Θεού και να γίνεται ένα παιδί χαριτωμένο, να γίνεται ένας άνθρωπος του Θεού, να γίνεται κάτι το οποίο ας πούμε νομίζω για έναν γονιό δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από το να βλέπει το παιδί του να προοδεύει, και ιδίως αν είναι άνθρωπος του Θεού, να βλέπει το παιδί του να προοδεύει μες τη Χάρη του Θεού. Πόσο έτσι… συγκινητικό είναι που βλέπομε καμιά φορά γονείς, ε… που κλαίουν και προσεύχονται για τα παιδιά τους όχι για να είναι καλά ή να πάνε καλά οι δουλειές τους, αλλά για να είναι μες την Εκκλησία. Και προσεύχονται ας πούμε… λέει, δεν με ενδιαφέρουν τα άλλα όλα, εκείνο που θέλω είναι το παιδί μου να αγαπά τον Θεό. Να αγαπά τον Θεό, να αγαπά την Εκκλησία.
01:05:43
Βρέθηκα μια φορά σε ένα σπίτι, κάποιων πολύ πλούσιων ανθρώπων, εκατομμυριούχων, και… ήταν τετάρτη και το βράδυ κάναν’ ένα τραπέζι εκεί ξέρω ‘γω να φάμε, και είχαν ας πούμε αλάδωτο φαγητό. Εκατομμυριούχοι άνθρωποι. Δηλαδή αν τους πεις πόσα εκατομμύρια έχουν δεν θα ξέρουν. Και έβλεπες τα μωρά όλα ας πούμε, από το παιδάκι εκείνο που πήγαινε στη δευτέρα γυμνασίου μέχρι την κόρη τη μεγάλη, όλοι τρώγαν αλάδωτο. Γιατί ήταν τετάρτη, νηστεία. Και ξέρω ‘γω μετά να πάν’ να κάνουν απόδειπνο, μετά επήγα… με πήγε το παιδί να μιλήσομε και πήγα στο δωμάτιό του, να κάτσω να μιλήσομε, ένα απλό δωμάτιο με μερικές εικόνες και κάτι πρόχειρα πράγματα. Ενώ μπορούσαν να έχουν ολόχρυσα πράγματα. Και κάνουν… κάναν δώρα σ’ ανθρώπους… εκατομμύρια χρήματα και αυτοί περνούσαν πάρα πολύ λιτά.
01:06:34
Και η μάνα τους που ήταν πολύ σοβαρή γυναίκα και πολύ σπουδαία ως άνθρωπος, και βέβαια ο πατέρας αλλά η μάνα παραπάνω, λέει, κοίταξε γέροντα ας πούμε, εμένα δεν με ενδιαφέρουν τα λεφτά. Λεφτά έχουν εκατομμύρια αυτοί. Εκατομμύρια, αμέτρητα, δεν ξέρουν τι έχουν. Εμένα με ενδιαφέρουν άνθρωποι του Θεού. Εάν δεν γίνουν άνθρωποι του Θεού τι θα θέλουν τα άλλα όλα; Να μάθουν να προσεύχονται, να νηστεύουν, να αγαπούν τους φτωχούς, να ζουν μετρημένα. Μπορεί να έχεις λεφτά αλλά δεν σημαίνει ότι επειδή έχεις λεφτά πρέπει να ζεις μες στη χλιδή, μες στην πολυτέλεια. Να στερούνται. Και το πρωί όταν θα πάνε στο σχολείο, τους έδιναν και λιγότερα από ό,τι έπαιρναν οι άλλοι. Και λιγότερα από ό,τι έπαιρναν οι άλλοι. Και μπορούσε ξέρω ‘γω να γίνει ολόκληρη συζήτηση για ελάχιστα χρήματα παραπάνω. Γιατί; Διότι λέει δεν θέλω να καταστρέψομε τα παιδιά μας με τα χρήματα. Να πάρει λιγότερα, να στερηθεί, να καταλάβει ότι έτσι πρέπει να περάσει. Να μη σπαταλά, να μην είναι ξέρω ‘γω άνθρωπος που… μεγαλώνει μέσα σε μια άσχημη κατάσταση. Αυτοί οι γονείς πράγματι βοηθούν τα παιδιά τους και κατάλαβαν τι είναι εκείνο το οποίο πρέπει να δώσουν στα παιδιά τους πρώτα απ’ όλα και ύστερα όλα τα άλλα.
01:07:47
[Ανακοινώσεις, προσευχή και απόλυση]
Sofia Orthi 